در انتظار آرامش از دست رفته

دولت شانزدهم مرداد امسال سیاست ارزی خود را که از 21 فروردین اجرایی کرده بود، تغییر داد؛ تا پیش از این به مدت حدود چهار ماه فعالیت صرافی ها غیرمجاز و هر نوع خرید و فروش ارز به صورت آزاد مصداق قاچاق بود و دولت قصد داشت همه نیازهای ارزی کشور را با نرخ هر دلار 4200 تومان تامین کند.با این حال سوء استفاده‌های انجام شده در زمینه تخصیص ارز، احتکار و فروش کالای وارداتی با نرخ آزاد در بازار و فعال شدن دلالان در بازار سیاه ارز سبب شد تا دولت سیاست های خود را اصلاح و بازار ارز را بار دیگر آزاد کند. اين روزها اندكي از تلاطمات بازار ارز كاسته شده است، روز گذشته نيز ريیس کل اسبق بانک مرکزی اعلام كرد كه آرامش به بازار ارز بازگشته است. اين درحالي است كه دبیرکل کانون صرافان ایران با تاکید بر اینکه هنوز تقاضاهای اصلی در بازار ارز،غیرواقعی است، گفت: اگر این تقاضاها کنار گذاشته شود، بازار تا دو هفته آینده به پایداری می رسد و می تواند به تقاضاهای ارز خدماتی پاسخ دهد.
الزاماتي براي کاهش قیمت ارز
طهماسب مظاهری، رييس کل جدید بانک مرکزی گفته است: چند تصمیم عقلایی که بانک مرکزی گرفت و بعد به تصویب دولت و ستاد هماهنگی قوا رساند، باعث آرامش در بازار ارز در این چند روز شده است. مجموعه دستورالعمل‌های مکملی که طي چند روز گذشته صادر شد نسبت به تصمیمات 21 فروردین، معقول‌تر، صحیح‌تر و امیدوارکننده‌تر است اما همچنان چند مصوبه‌ای که در چند روز اخیر صادر شده نیازمند چند نکته تکمیلی است که در حال صدور آن ها هستند. اگر بانک مرکزی بتواند استقلال عمل و رای کارشناسی خود را حفظ کند و مواردی غیر از مصلحت به بانک مرکزی دیکته نشود، می‌توان امیدوار بود که وضع اقتصاد حداقل در حوزه سیاست‌های پولی و بانکی به نظم و آرامش برسد. کاهش قیمت ارز به معنای تقویت ریال و پول ملی، الزامات خود را دارد. ازجمله این الزامات، استقلال رای بانک مرکزی و عدم ورود بانک مرکزی و ريیس جمهور و سایر اعضای دولت به اعلام نرخ ارز است. در حال حاضر از این محل، حدود 19 میلیارد دلار صادرات غیر نفتی داریم ولی همه صادرکنندگان کشور ارز خود را در شرایطی به بازار اقتصادی وارد خواهند کرد که اول اينكه موجب ضرر واحد تولیدی نشود و دوم به عنوان قاچاقچی تلقی نشوند.
بازار ارز تا دو هفته آینده به پایداری می رسد


هرچند هنوز رونق به بازار ارز آزاد بازنگشته اما در دور جدید فعالیت صرافان آن هم در شرایطی که کمتر از سه ماه به آغاز تحریم های جدید آمریکا در زمینه اعمال محدودیت بر مراودات بانکی و نقل و انتقال‌های پولی باقی مانده، انتظارها از این صنف برای کمک به تجارت کشور در شرایط تحریم بسیار است.در این رابطه رضا ترکاشوند، دبیرکل جدید کانون صرافان ایران در گفت وگو با ایرنا، اثر تحریم های پیش رو را بسیار کمتر از تحریم هایی دانست که در سال های 1390 و 1391 مردم ایران تجربه کردند.
بانک مرکزی نمی خواهد بازارساز باشد
ترکاشوند تاکید کرد: با سیاست های جدید ارزی دولت از 16 مرداد، یک تغییر در نظام عرضه ارز رخ داده است؛ صراف‌ها نیز باید به آرامی یاد بگیرند خود را با شرایط جدید هماهنگ کنند زیرا در گذشته بانک مرکزی جریان اصلی تامین ارز صرافی‌ها را در اختیار داشت و صرافی‌ها به میزان توان خود، ارز داخلی یا خارجی از بانک مرکزی تهیه و در بازار توزیع می‌کردند. در شرایط جدید، سیاست این است که بانک مرکزی عرضه نداشته باشد، در واقع بازارساز یا بازار گردان نباشد بلکه در کنار بازار قرار گیرد و در مواقع ضروری نیازها را رفع کند و حتی از بازار آزاد ارز بخرد.
تقاضاهای اصلی بازار غیرواقعی است
دبیرکل کانون صرافان ایران درباره اینکه چرا هنوز بازار ارز پس از بازگشایی صرافی ها به تعادل مورد نظر نرسیده است، گفت: هنوز تقاضای اصلی در بازار، تقاضاهای غیرواقعی است؛ یعنی ارز را برای انتقال سرمایه از کشور و نگه‌داشت سرمایه می‌خواهند. این مشکل ریشه در مباحث سیاسی و اجتماعی داشته و ربطی به اقتصاد ندارد؛ اگر این دو تقاضا را از بازار کنار بگذاریم، حجم تقاضا برای ارز خدماتی اعم از مسافری، دانشجویی و درمانی تغییری نکرده است. اگر این خواسته‌های غیرواقعی از بازار کنار گذاشته شود، بازار تا یکی، دو هفته دیگر به پایداری می رسد و می تواند به تقاضاها پاسخ دهد. منظور از پایداری بازار، پایداری در تامین ارز خدماتی که برعهده صرافی‌ها گذاشته شده است؛ اگر صرافان در مقابل سیستم های نظارتی و قضایی احساس امنیت کنند، خودشان ارز بازار را تامین می‌کنند.این تضمین به صرافی ها داده شود که اگر فعالیتی برای تامین ارز بازار انجام دادند و به پایداری و بهبود اوضاع کمک کردند، فردا از سوی دستگاه‌های نظارتی و قضایی بازخواست نشوند که چه‌کاره بوده‌اید و ارز وارد کشور کرده‌اید.
فقط پنج درصد نیازهای ارزی، خدماتی است
دبیرکل کانون صرافان درباره وضعیت بازار ارز در ماه های پایانی سال گذشته و ابتدای امسال نیز گفت: در آن دوره بانک مرکزی تا 40 میلیون دلار به صورت روزانه ارز به بازار تزریق می کرد اما نتیجه نمی گرفت چون نیازها واقعی نبود و برای خروج یا تبدیل سرمایه می خواستند.
در حالی که نیاز ارزی کشور و حجم واردات کالا به طور کامل مشخص و قابل کنترل است و نیازهای ارز خدماتی و مسافرتی حدود پنج درصد از کل نیازهای ارزی ماست. دو نوع تقاضا در بازار ارز داریم؛ «تقاضای پرحجم کم تعداد» که بازرگانان و تولیدکنندگان هستند و دیگری «کم حجم پرتعداد» که ارز خدماتی را تشکیل می‌دهد؛ بقیه خواسته ها در بازار کاذب است.
صرافی باید پشتوانه مالی لازم را داشته باشد
ترکاشوند درباره اینکه گفته می‌شود صرافی های غیرمجاز از عهده تامین تضامین و وثیقه های بانک مرکزی برای اخذ مجوز بر نمی‌آیند و آیا این شرایط تعدیل می‌شود، گفت: صراف باید حدی از اعتبار و تضمین را داشته باشد تا مورد اعتماد مردم باشد؛ نمی شود هر فردی که توانایی اندکی نیز ندارد، وارد عرصه صرافی شود و معاملات چند میلیاردی انجام دهد. اگر این تضمین ها گرفته نشود و مشکلی پیش بیاید، چه ضمانتی هست که پول مردم از بین نرود؟ وقتی فرد دو میلیارد تومان ضمانت نزد بانک مرکزی گذاشته و چهار میلیارد تومان در گردش داشته باشد، برای مشتری ایجاد امنیت می کند.