هنرمندان معضل خشکسالی را در «لاله» به نمایش گذاشتند غزل خداحافظی آب به روایت هنر

کیمیا نجفی
به نظر می‌رسد که قرار است در آینده بسیار نزدیک، آبی بی‌کران دریاها جای خود را به خشکی‌ها بدهد، آن زمان است که باید برای «آب» این عنصر حیات‌بخش سوگواری کرد.
سرزمین‌مان روز به روز به فاجعه نزدیک‌تر می‌شود و در این میان عده‌ای دست روی دست گذاشته‌اند و فقط نظاره‌گر ماجرا هستند اما در این میان نمی‌توان واکنش و همدلی هنرمندان دلسوز را نادیده گرفت. آن‌ها هنرشان را به ابزاری برای نشان دادن یک وضعیت بحرانی تبدیل کردند و خطر خشکسالی را به مخاطبان‌شان گوشزد می‌کنند. با دیدن آثار این هنرمندان به این حقیقت دست پیدا می‌کنیم که مسئله کم‌آبی موضوعی است که مستلزم نگاهی همه جانبه است و شاید هنر بتواند ذهن خفته مسئولان را در حوزه خشکسالی بیدار کند.
توجه هنرمندان به نسل آینده


گالری لاله با هدف توجه به این بحران، نمایشگاهی با موضوع «آب» برگزار کرده است. این نمایشگاه از آثاری در سبک‌های مختلف از جمله ویدئو، چیدمان، عکس، نقاشی و... تشکیل شده است. اما چرا بین بحران‌های اجتماعی، محیط‌زیستی، فرهنگی و... توجه هنرمندان این نمایشگاه به کم‌آبی و خشکسالی جلب شده است؟ با برخی از هنرمندان این نمایشگاه در این خصوص صحبت کرده‌ایم. اسماعیل قنبری، نقاشی که یکی از آثارش را در این نمایشگاه به نمایش گذاشته است در پاسخ این سوال می‌گوید: وضعیت آب یک وضعیت بحرانی است و وقتی چیزی دغدغه‌ جامعه می‌شود بدون شک دغدغه‌ هنرمندان هم خواهد بود. من شمالی هستم و شاید خیلی‌ها بر این باور باشند که در چنین جایی مشکل کمبود آب وجود ندارد، اما متاسفانه می‌بینیم که شرایط اقلیمی حتی مناطق شمالی کشور را هم تحت تاثیر قرار داده است. این مسئله بر من تاثیر گذاشت و دغدغه‌ای شد تا یک اثر را خلق کنم.
کوروش ادیم، هنرمندی که در زمینه عکاسی فعالیت می‌کند نیز در این‌باره می‌گوید: یکی از بحران‌های جدی زیست محیطی فعلی به طور مسلم مسائل مربوط به کم‌ آبی در بعضی نقاط و بی‌آبی در برخی نقاط دیگر است. بسیاری از زیر‌ساخت‌ها به میزان آب بستگی دارد. بسیاری از تمدن‌ها در کنار آب تشکیل شده‌ و توسعه پیدا کرده‌اند. بنابراین ما باید این بحران را جدی بگیریم و به عنوان یکی از مهم‌ترین بحران‌های حال حاضر مورد بررسی قرار بدهیم.
سیاوش امیری با هنر چیدمان خود به این موضوع پرداخته است و او معتقد است: مهم‌ترین مسئله برای ادامه حیات آب است. حتی گفته شده که ممکن است در سال‌های آینده بر سر مسائل مربوط به آب جنگ شود. پس نمی‌توان این بحران را نادیده گرفت. من برای کار خودم از کودکان سیاه چهره‌ای استفاده کرده‌ام و آن‌ها را به نسل آینده تشبیه کرده‌ام و پیامم این بوده که نسل آینده هم از آب سهم دارند.
هنر، زبان مشترک
در این مسئله که بحران بی‌آبی، بحرانی جدی برای آینده کشور است، شکی وجود ندارد. چندی است که زنگ خطر در این حوزه به صدا در آمده و رسانه‌ها مدام درباره آن گفت‌وگو می‌کنند؛ صدا و سیما هم با برنامه‌سازی سعی در آگاهی‌بخشی جامعه دارد. در این میان مانند هنرمندان گالری لاله، اهالی هنر هم به عنوان یک وظیفه در این راه قدم برداشته‌اند اما آیا در حال حاضر هنر، خصوصا هنرهای تجسمی آنقدر مورد توجه قرار می‌گیرد که در این زمینه تاثیرگذار باشد؟ ادیم، معتقد است: هنرمند مثل هر ارتباط‌گر می‌تواند نقش مهمی داشته باشد. عموم مردم از طریق ارتباطات و رسانه می‌توانند جریان مسائل و مشکلات و راه جلوگیری از آن‌ها را دنبال کنند. طبیعتا یک اثر هنری دلنشین‌تر از پیغام‌های مستقیم رسانه‌ای است و اگر هنرمندان حمایت شوند می‌توانند پیشنهاددهندگان و تذکردهندگان بسیار موثری برای جامعه باشند.
او ادامه می‌دهد: توجه در هنر متفاوت است. بسیاری در عرصه هنر سلبریتی هستند و در هنرهای عمومی‌تری فعالیت می‌کنند مانند بازیگران و خوانندگان اما بسیاری از هنرمندان هستند که چهره مشهوری نیستند ولی طرفداران خود را دارند. در هر صورت این رسالت برای تمام هنرمندان در هر زمینه‌ای وجود دارد و می‌توانند گوشه‌ای از این بحران را به عموم مردم گوشزد کنند.
قنبری نیز می‌گوید: در هر مسئله‌ رسانه نقش مهمی دارد. چندین سال است که کمبود آب جزو تیتر‌های برتر خبرها بوده است. اما علاوه بر رسانه، هنر و هنرمند هم می‌توانند شرایط بحرانی را با یک نگاه منتقدانه درست به مردم نشان دهند و از این طریق مردم بهتر مسائل را درک کرده و بپذیرند. هنر مثل دوره‌های قدیم تنها محدود به نقاشی نیست. با هر شاخه از هنر می‌شود مسائل مهم را گوشزد کرد و هنرمندان می‌توانند خلاقانه از هنر خود در زمینه اطلاع‌رسانی استفاده کنند و با هر کار کوچکی تاثیرگذار باشند.
امیری نظر دیگری را مطرح می‌کند. او می‌گوید: هنرمند با خلق یک اثر به نوعی خبررسانی می‌کند. عده‌ای معتقد هستند که فعالیت هنری تاثیری ندارد اما ما با امید اثربخشی کار خودمان را انجام می‌دهیم. مخاطبان ما علاوه بر هنردوستان، هنرمندانی هستند که از گالری‌ها بازدید می‌کنند. هنر می‌تواند حرف مشترک بین ما شود اما هنر در ایران محدود است و در فضای بسته‌ای اتفاق می‌افتد و باعث می‌شود مخاطبان ما هم محدود باشند. بنابراین در این زمینه احتیاج به خبررسانی‌های دیگر هم هست.
هنر زبان گویای مشکلات پیرامون
قنبری معتقد است که هنر می‌تواند زبان گویای مشکلات باشد. او می‌گوید: هنر یکی از شاخصه‌های مهم برآورد وضعیت اجتماعی است. هر جا که هنر وجود داشته باشد مردم در گفتمان بسیار راحت‌تر هستند به عبارتی اگر بخواهیم ببینیم که در یک جامعه مردم چقدر فرهنگ گفتمان دارند اول باید ببینیم که آن منطقه از نظر هنری، مکان پیشرفته‌ای است یا خیر؟ هنر زبانی گویا و ارتباطی موثری است که مردم به راحتی آن را درک می‌کنند.
ادیم نیز در این‌باره می‌گوید: وقتی مشکلات و مسائل روزمره زیاد می‌شود ارتباط نزدیکی بین اقتصاد و فرهنگ به وجود می‌آید. هنر هم یکی از مصادیق فرهنگ است. بنابراین توجه از هنر گرفته می‌شود و چرخه زندگی سهم بیشتری پیدا می‌کند. در این شرایط تعداد کسانی که مخاطب یک نمایشگاه هنری یا سینما هستند کاهش می‌یابند اما اطلاع‌رسانی از طریق فضاهای مجازی به شکل غیر مستقیم روی آن‌ها تاثیر می‌گذارد و نمی‌شود منکر این شد که فعالیت‌های هنری در مسائل بحرانی تاثیر دارند.
دغدغه محیط‌زیستی هنرمندان درباره خشکسالی در گالری لاله واقع در خیابان دکتر فاطمی، ضلع شمالی پارک لاله، جنب هتل لاله به نمایش گذاشته شده است. علاقه‌مندان می‌توانند تا 18 شهریور برای دیدن این آثار به این گالری مراجعه کنند.
سایر اخبار این روزنامه
هنرمندان معضل خشکسالی را در «لاله» به نمایش گذاشتند غزل خداحافظی آب به روایت هنر محمدصادق جنان صفت مومنی جانشین نوبخت و راغفر جانشین کرباسیان شوند پیام صریح ظریف خطاب به اروپا و آمریکا هنوز آماده هزینه کردن نیستید! «ابتکار» از وابستگی بسیاری از سمن‌ها به دولت و تاثیرات آن گزارش می‌دهد ساز‌مان‌های مردم نهاد دولتی! «ابتکار» از طرح شفاف‌سازی مشارکت نمایندگان در طرح‌ها و لوایح گزارش می‌دهد تشدید نظارت ملت بر بهارستان بسته‌هایی که به بن‌بست خوردند لزوم اصلاح نقشه ارزی کشور یک مقام بلند پایه نظامی آمریکا: همچنان در عراق می‌مانیم «ابتکار» به بهانه مراسم تشییع عزت‌الله انتظامی حواشی این مراسم‌ را بررسی می‌کند مراسم آشفته معاون اول رئیس‌جمهوری: کاهش آثار تحریم‌ها مهمترین اولویت فعلی دولت است «ابتکار» حواشی یک تجمع سازمان‌یافته را بررسی می‌کند تهدید به ترور؟ رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس: مرجع قانونی استعلام از مدیران دوتابعیتی وزارت اطلاعات است وزیر دفاع خبر داد: از یک جت جنگنده ایرانی رونمایی می‌شود