آنکارا- مسکو در مسیر همگرایی در سوریه

رییس‌جمهور روسیه در دیدار با مقامات ترکیه اعلام کرد پیشرفت ملموسی در حل و فصل بحران سوریه به لطف همکاری با ایران، ترکیه و آمریکا حاصل شده و هماهنگی اقتصادی عمیقی بین ترکیه و روسیه وجود دارد‌.
در حالی که حضور نظامی نیروهای ارتش سوریه در اطراف شهر ادلب، منطقه کاهش تنش در شمال غربی سوریه و مقر اصلی گروه‌های تروریستی در این کشور ادامه دارد کرملین جمعه گذشته در مسکو تحت نظارت ولادیمیر پوتین در تدارک شروع عملیات در این شهر بود‌.
این در حالی است که واشنگتن نسبت به هر گونه تحرک نظامی در ادلب نگران است‌. جمعه گذشته دیدارهای دوجانبه و چهارجانبه وزرای خارجه و دفاع روسیه و ترکیه و سپس پوتین با مقامات ترکیه با محوریت سوریه و خصوصا ادلب برگزار شد‌. این دیدارها در فضایی برگزار شد که طرف روسی از خود درک بیشتری نسبت به موضع ترکیه درباره حل مساله پیچیده ادلب و اجتناب از در خطر قرار گرفتن غیرنظامیان در این شهر نشان داد‌.
منابع مطلع در مسکو گفتند طرح مورد توافق آنکارا و مسکو شامل اجتناب از عملیات گسترده در ادلب و برخی‌ چشم‌پوشی‌های ترکیه در قبال نظام سوریه و روسیه و تمرکز بر حل و فصل موضوع گروه‌های تروریستی در سطح سیاسی و نظامی به واسطه هماهنگی مشترک بین دو ارتش و سازمان‌های اطلاعات دو کشور است‌.


به گفته منابع، وزرای خارجه و دفاع دو کشور توافق کردند پرونده ادلب را برای بررسی نهایی به اجلاس آتی روسای جمهور ایران، ترکیه و روسیه در تهران ببرند‌. روسیه بر حق خود در قالب چارچوب آستانه در زمینه درخواست برای پایان دادن به وجود گروه‌های تروریستی در ادلب تاکید کرد و حملات مکرر تروریست‌ها به پایگاه‌ها و نیروهایش را از این منطقه یادآور شد‌.
عمده توافق روسیه و ترکیه خنثی کردن تروریست‌ها در ادلب بر اساس سازوکاری است که مانع از کشته شدن غیرنظامیان شود و احتمال انتقال آوارگان به ترکیه را از بین ببرد‌. این دیدار می‌تواند دال بر توافق روسیه و ترکیه بر سر طرح مشترک برای بستن پرونده ادلب در اسرع وقت باشد‌. ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه میزبان وزرای خارجه و دفاع روسیه و همتایان ترکیه‌ای آنها و نیز روسای سازمان اطلاعات دو کشور بود‌. پوتین نتایج همکاری دوجانبه و متعدد دو طرف درباره پرونده سوریه را ستود‌. رییس‌جمهور روسیه اعلام کرد هماهنگی اقتصادی عمیقی بین ترکیه و روسیه در حل بحران سوریه وجود دارد و همکاری بین روسیه، ایران و ترکیه و کشورهای دیگر منجر به پیشرفت‌هایی در این راستا شده است‌.
این اظهارات پوتین در حالی است که سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه به خلوصی آکار، همتای ترکیه‌ای خود پیشنهاداتی در زمینه حل و فصل اوضاع شمال غربی سوریه ارائه کرد‌. وزارت دفاع روسیه اعلام کرد دو وزیر به بررسی اوضاع سوریه و امنیت منطقه‌ای و توسعه همکاری نظامی و فنی بین دو کشور پرداختند‌.
چاوش‌اوغلو، وزیر خارجه ترکیه نیز پیش از این دیدارها در کنفرانس خبری مشترک با همتای روس خود گفته بود باید بین گروه‌های تروریستی و غیرنظامیان در ادلب تفاوت قائل شد و آنها را از هم جدا کرد‌. وی خاطرنشان کرد استفاده از راهکارهای نظامی برای حل مشکل در این منطقه منجر به فاجعه خواهد شد‌.
لاوروف نیز بر اهمیت تشکیل کمیته قانون اساسی سوریه در اسرع وقت تاکید کرد و گفت: روسیه اوضاع پیچیده ادلب، تلاش گروه‌های مسلح شورشی در زمینه تسلط بر منطقه و مشکل‌تراشی در تلاش‌های جدا کردن گروه‌های مسلح از تروریست‌ها را زیر نظر دارد‌.
وزیر خارجه روسیه تصریح کرد: روسیه و ترکیه تلاش‌های مشترکی را برای موفقیت حل و فصل سیاسی در سوریه به کار خواهند گرفت‌. وی افزود: ما به روند اجرای مصوبات کنفرانس گفت‌وگوی ملی سوریه که در سوچی برگزار شد نگاهی انداختیم و باید بگوییم تلاش‌ها برای تشکیل کمیته قانون اساسی ادامه دارد و ما بر پایان فوری اقدامات در این زمینه تاکید کردیم‌. لاوروف نسبت به تلاش‌های هیات تحریر الشام (النصره سابق) با هدف تسلط بر منطقه هشدار داد و گفت: روسیه برای دور نگه داشتن غیرنظامیان از هر گونه خطری در زمان عملیات مرتبط با پاکسازی ادلب از تروریست‌ها تلاش خواهد کرد‌.
بولتون سوریه را به اقدام نظامی تهدید کرد
این در حالی است که به گفته بلومبرگ، ایالات متحده به روسیه هشدار داده است که اگر بشار اسد و دولتش از تسلیحات شیمیایی در سوریه استفاده کنند، مجددا آماده است به این کشور حمله کند‌. این پیام هشدارآمیز پنجشنبه گذشته حین دیدار جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا با نیکولای پاتروشف، همتای روسش در نشست ژنو منتقل شد‌.
این خبرگزاری مدعی شد واشنگتن اطلاعاتی در اختیار دارد مبنی بر اینکه بشار اسد، رییس‌جمهور سوریه احتمالا همزمان با تلاش برای کنترل مجدد بر یکی از آخرین مناطق تحت کنترل شورشیان این کشور، از تسلیحات شیمیایی استفاده می‌کند‌. اشاره این منابع به استان ادلب در شمال غربی سوریه است‌.
حین این مذاکرات، بولتون به همتای روس خود گفت ایالات متحده آمریکا پاسخ نظامی بسیار قاطع‌تری نسبت به آنچه در گذشته (۲۰۱۷ و ۲۰۱۸) داشت، در نظر خواهد گرفت‌. طرفین همچنین درباره احتمال خروج نیروهای آمریکا از پایگاه نظامی مرزی میان سوریه و عراق و چشم‌اندازهای همکاری‌ آنها با نیروهای روسیه که در همان حوالی مستقر هستند، بحث و تبادل‌نظر کردند‌.
به گزارش بلومبرگ، هیچ توافقی در این رابطه حاصل نشد‌. علاوه بر این ایالات متحده آمریکا همچنین پیشنهاد مسکو مبنی بر توقف اعلام تحریم‌ها علیه ایران به عنوان بخشی از یک طرح جامع سازش سوریه را رد کرد‌.
شماری از نهادهای غیردولتی شامل کلاه‌سفیدها، مدعی شدند یک حمله با تسلیحات شیمیایی هفتم آوریل در شهر دوما واقع در غوطه شرقی انجام شد‌. وزارت خارجه روسیه این اتهامات را داستان ساختگی می‌داند در حالی که وزارت دفاع روسیه تاکید دارد کلاه‌سفیدها به انتشار اخبار ساختگی معروف هستند‌. نهم آوریل افسرانی از مرکزی روسی برای سازش طرفین درگیر در سوریه (مستقر در پایگاه حمیمیم) از دوما بازدید کردند اما هیچ ردی از تسلیحات شیمیایی پیدا نکردند‌. ایالات متحده، انگلیس و فرانسه از این شایعات به عنوان بهانه‌ای برای اجرای یک حمله هوایی گسترده در سوریه بدون تایید شورای امنیت در ۱۴ آوریل استفاده کردند‌.
هفتم آوریل ۲۰۱۷ دونالد ترامپ دستور حمله به پایگاه هوایی الشعیرات را صادر کرد‌. این حمله با استفاده از ۵۹ موشک تام‌هاوک، پاسخی به استفاده ادعایی از تسلیحات شیمیایی در چهارم آوریل در ادلب بود‌. دمشق تمامی این اتهامات را که براساس شهادت کلاه‌‌سفیدهاست، رد می‌کند‌.