«ابتکار» دلیل رای‌های آتش به اختیار و خارج از تصمیم های فراکسیونی نمایندگان مجلس را بررسی کرد

تیر خلاص به مجلس فراکسیون ها
معصومه معظمی
مدتی است درباره اینکه چرا در سال‌های نزدیک به پایان عمر مجلس دهم نمایندگانی که با حمایت یک جریان فکری خاص وارد مجلس شده‌اند، در موارد مهمی از جمله استیضاح وزرا و سوال اخیر از رئیس‌جمهوری خارج از تصمیم فراکسیونی و به صورت فردی رای می‌دهند. این مسئله را می‌توان به خوبی در میزان آرای موافق به استیضاح وزیر کار و اقتصاد مشاهده کرد. اتفاقی که نشان می‌دهد فراکسیون‌های سیاسی مجلس از انسجام کافی برخوردار نیستند و برخی اعضای فراکسیون‌ها در این مواقع فرار تشکیلاتی دارند. مسئله‌ای که می‌تواند به نوبه خود بسیار آسیب‌زا باشد و در درازمدت عدم انضباط فراکسیون‌ها را در تصمیم‌گیری‌های مهم و اساسی دچار چالش و بحران جدی کند.
مجلس دهم وارد سومین سال فعالیت خود شده است و از خیلی جهات با دو سال اولیه فعالیت خود متفاوت است. در دو سال اول نمایندگان از نظم و انضباط تشکیلاتی بیشتری برخوردار بودند و بارها در رای‌گیری‌های خود این موضوع را به اثبات رسانده‌اند. ولی در استیضاح‌های اخیر وزرا و سوال از رئیس‌جمهوری و حتی برخی موارد سرنوشت ساز که فراکسیون‌ها به جمع‌بندی نهایی نرسیدند؛ مجبور شدند آتش به اختیار عمل کنند. به این معنا که نمایندگان دیگر از تصمیم‌های تشکیلاتی و فراکسیونی تبعیت نمی‌کنند و در برخی مواقع خود را محق می‌دانند که به صورت فردی و با تشخیص خودشان در رای‌گیری‌ها شرکت کنند. حمیده زرآبادی، عضو فراکسیون امید در این باره به «ابتکار» گفت که نمایندگان در استیضاح‌های اخیر نشان داده‌اند دیگر فراکسیونی رای نمی‌دهند و توضیحات وزرا را می‌شنوند و در صورتی که آن توضیحات را قانع کننده بدانند رای می‌دهند و در غیر این صورت وزیر استیضاح می‌شود. البته در موضوع سوال از رئیس‌جمهوری هم نمایندگان نشان دادند که از نظر فراکسیونی عبور کرده‌اند چرا که در این مورد فراکسیون‌ها نظر دیگری داشتند اما خروجی جلسه چیز دیگری از آب درآمد. بنابراین این اتفاق نشان می‌دهد رویکرد فراکسیون‌ها به مسائل تغییر کرده است و باید اصلاح شود و بررسی کنند که چه اتفاقی افتاده که تا این حد تغییر روند و رویکرد وجود دارد.هر چند که طبق قانون نمایندگان آزادند طبق رای و نظر شخصی خود رای بدهند اما عرف می‌گوید کسانی که عضو فراکسیون‌هاهستند باید مقید به عملکرد تشکیلاتی باشند. بنابراین وقتی چنین اتفاقی نمی‌افتد یعنی سازوکارهای فراکسیون‌ها برای تصمیم‌گیری مسائل مختلف کامل و جامع نیست و باید مورد بازبینی قرار بگیرد و حتی شیوه‌های تصمیم‌گیری و اجماع باید تغییر کند. با این توضیحات؛ نباید تصور کرد که می‌توان این حق شخصی نمایندگان را نادیده گرفت چرا که آنها حق دارند در مواقعی که احساس می‌کنند رایی بر خلاف نظر فراکسیون درست است و این تصمیم را به نفع جامعه می‌دانند، به ثواب نزدیک‌تر است به نظر خود عمل کنند. چرا که در آغاز به کار مجلس سوگند یاد کرده‌اند برخلاف منافع عمومی قدم برندارند و همواره منفعت جمع را بر منفعت شخصی ترجیح دهند. در این باره سهیلا جلودارزاده، عضو دیگر فراکسیون امید هم به «ابتکار» گفت: «در استیضاح وزرا برخی نمایندگان عضو فراکسیون‌های سیاسی فردی رای داده‌اند و این حقی است که نمی‌توان از نمایندگان گرفت.» نماینده مردم تهران در مجلس افزود: «اقتدار خشک فراکسیون‌ها باعث تغییر نظر مردم نسبت به آنها می‌شود و نمایندگان باید آزاد باشند و گاهی براساس تجربیات خودشان و مواردی که تشکیک می‌کنند به صورت فردی رای بدهند. این موضوع از نظر اسلام و حتی قانون اساسی هم پذیرفته نیست به همین دلیل گفته شده است که رای نمایندگان مخفی باشد.» ولی جلال میرزایی، دیگر عضو ارشد فراکسیون امید در تحلیل این موضوع به «ابتکار» گفت: «اینکه رای دادن به شیوه تشکیلاتی باشد یا فردی از دومنظر در جامعه ما قابل بررسی است. در بسیاری مواقع وقتی خواسته‌ام تشکیلاتی رای بدهم از بیرون به من می‌گفتند چرا تشکیلاتی رای می‌دهم و آزاده باشم و جناحی رای ندهم. به نظرمن این مسئله از اینجا آب می‌خورد که در جامعه ما برخی از بیرون مجلس به نمایندگان فشار می‏آورند که نباید به طیف‌ها و جناح‌ها وابستگی داشت و به اسم اینکه «آزاده باشید» نمایندگان را مجاب می‌کنند فراکسیونی رای ندهند.» ‌این استاد دانشگاه تاکید کرد: « این وضعیت در جامعه هم وجود دارد و برخی کار حزبی را پسندیده نمی‌دانند و فعالیت تشکیلاتی را مذموم می‌دانند و معتقدند طبق تشخیص خود برای مردم رای بدهید نه بر اساس تصمیمات فراکسیونی و تشکیلاتی.» جلودارزاده اما خاطرنشان کرد: «نماینده می‌تواند فردی و شخصی رای بدهد و اصراری نیست که حتما رای آنها بر اساس تصمیم فراکسیونی باشد. در مذهب تشیع هم آمده کسی که می‌داند چیزی درست است نسبت به آن تشخیص مسئول است و باید بر اساس بینش شخصی خودش عمل کند. علمای شیعه هم وقتی به مرحله تشخیص می‌رسند عمل به احتیاط می‌کنند و نظر فقهی خودشان را به کار می‌گیرند و مسئله تشخیص درست است.» اما میرزایی با تاکید بر اینکه «برخی افراد هنوز کار تشکیلاتی را یاد نگرفته اند»، تصریح کرد: «درباره پایگاه رای باید بگویم در رای دادن با نهادهایی خارج از دولت که خود را نماد نظام می‌دانند برمی‌خوریم و این نهادهای منتسب به نظام، زیاد با حزب میانه‌ای ندارند و نگاهشان این است که با توجه به تعریف آنها از منافع ملی، نمایندگان طبق آن به مسائل نگاه کنند نه بر اساس نگاه‌های تشکیلاتی و حزبی. به همین دلیل نمایندگان تحت تاثیر این فشارها مجبور می‌شود خارج از فراکسیون و تشکیلات رای بدهد.» او عامل دیگر این نوع رای دادن فردی را خود اشخاص منفعت‌طلب دانست و به «ابتکار» گفت: «در خود تشکل‌ها هم گاهی افرادی جمع شده‌اند که برای کسب منافع احتمالی عضو آن فراکسیون و تشکل شده‌اند و مرام‌نامه آن تشکیلات برایشان جا نیفتاده و به آن اعتقادی ندارند. این عامل هم باعث می‌شود توقعی که از آن نمایندگان در رای‌گیری وجود دارد محقق نشود و رای سازمان یافته نباشد و این انتظار برآورده نشود.» البته جلودارزاده همچنان با تاکید بر اینکه نمایندگان با تاکید بر قدرت تشخیص خودشان می‌توانند برخی مواقع به صورت شخصی رای بدهند»، به «ابتکار» گفت: «گاهی فردی در نیروی نظامی کار می‌کند و مجبور است برای حفظ انضباط خاص این دستورات انضباطی را عمل کند، ولی وقتی به عنوان نماینده در مجلس شورای اسلامی که مجلس شور و مشورت است نشسته‏ایم هر کسی وظیفه دارد حقیقتی که می‌داند را بگوید و به بقیه هم مشورت بدهد. اگر قرار باشد مجلس هم جزمی و پادگانی اداره شود که دیگر مجلس نیست.» این عضو کمیسیون اجتماعی ادامه داد: «در مجلس شورا همه نمایندگان باید آزادانه و راحت بتوانند بدون اعمال فشار رای بدهند.» در عین حال میرزایی با انتقاد از اینکه در ایران کار تشکیلاتی و حزبی ضعیف است افزود: «مثلا اعضای فراکسیون امید تشکیلاتی نیستند و سال‌ها با یکدیگر کار نکرده‌اند که مرام‌نامه حزب را بدانند و خود را ملزم کنند به آن پایبند باشند و تمرین کار تشکیلاتی کنند. به همین دلیل مثلا فردی از فراکسیون برای اینکه با فلان وزیر مشکل برخوردی داشته یا مثلا به او مراجعه کرده و کارش انجام نشده یا هر دلیل دیگر، بر خلاف نظر فراکسیون به استیضاح او رای مثبت می‌دهد. ولی باید برای حفظ انسجاممان کار بیشتری کنیم و اگر کسی برخلاف تصمیم فراکسیونی رای داد به دنبال حذف او نباشیم و با او مدارا کنیم.»
سایر اخبار این روزنامه
محمدجواد ظریف در حاشیه امضای تفاهم‌‌نامه با وزارت بهداشت: اروپا علاوه بر تعهد سیاسی، اقدامات عملی انجام دهد جهانبخش محبی نیا ترمیم سخت کابینه با آغاز رزمایش روسیه در مدیترانه، تهدید اسرائیل و نیز سفر مقامات آمریکایی به منطقه کلید خورد «ابتکار» از چالش های مستقل شدن برای جوانان ایرانی بعد از گرانی های اخیر اجاره مسکن گزارش می‌دهد سرانجام طلسم اجرای کنسرت‌های رایگان شکسته شد رقص نت‌ها در خیابان برای شادی مردم «ابتکار» دلیل رای‌های آتش به اختیار و خارج از تصمیم های فراکسیونی نمایندگان مجلس را بررسی کرد ورزش‌های تیمی ایران در بازی‌های آسیایی اندونزی موفق عمل کردند والیبال طلایی، بسکتبال نقره‌ای و واترپلوی برنزی رئیس کل بانک مرکزی در همایش بانکداری اسلامی: ذخایر ارزی ناموس بانک مرکزی است احسان‌حاجی‌پور در گفت‌وگو با «ابتکار» از نمایش «گزارش یک مهمانى» می‌گوید تعریف درستی از تئاتر خصوصی نداریم رئیس سازمان انرژی اتمی: نیازمند انتقال فناوری‌های نوین به کشور هستیم