خداحافظی بانوی سیاست خارجه اروپا

«لازم است از فروپاشی کامل جهان جلوگیری کنیم»، این تازه‌ترین اظهارات عالی‌ترین مقام زن اتحادیه اروپا است که خود را برای کناره‌گیری از قدرت آماده می‌کند.
به گزارش ایرنا «فدریکا ماریا موگرینی»، سیاستمدار ایتالیایی که از نوامبر سال 2014 (آبان 93) نمایندگی ارشد اتحادیه اروپا در امور خارجی و سیاست امنیتی را برعهده دارد، پیش از کسب این کرسی و در بازه زمانی بین فوریه 2014 (بهمن 92) تا اکتبر 2014 (مهر 93) به عنوان وزیر امور خارجه و همکاری بین المللی ایتالیا در کابینه چپ میانه «ماتئو رنتسی» نخست وزیر پیشین این کشور خدمت می‌کرد. وی همچنین بین سال‌های 2008 تا 2014 (87 تا 93) نماینده پارلمان بود.
موگرینی آینده دشواری برای اتحادیه متبوعش پیش‌بینی کرده و در کنفرانسی در بروکسل در روز دوشنبه (12 شهریور) گفت: اتحادیه اروپا نیاز دارد حضور خود در عرصه جهانی را تقویت کند تا مانع فروپاشی کامل آن شود.
دختر «فلاویو موگرینی» کارگردان و طراح مشهور ایتالیایی که تحصیل کرده علوم سیاسی با تخصص در زمینه فلسفه سیاسی است، در جمع سفیران اتحادیه اروپا گفت: باید با شرکای بین المللی خود همکاری نزدیک‌تری داشته باشیم و تاکید کرد که اروپا از عرصه جهانی خارج نمی‌شود و برعکس تعامل بیشتری با مسائل جهانی خواهد داشت.


سومین وزیر امور خارجه زن ایتالیا بعد از «سوزانا آنِلی» و «اِما بُنینو» در آخرین سال‌های خدمتش ریاست بلوکی را برعهده داشته که با روی کار آمدن ترامپ، رئیس جمهوری یکجانبه گرا آمریکا به شکل فزاینده‌ای در جبهه مخالف واشنگتن قرار گرفته است و مسائل جهانی مختلفی، اتحاد سنتی ترانس آتلانتیک را به چالش کشیده است.
ترامپ پنجشنبه همین هفته (8 شهریور) با لغو تعرفه‌های واردات خودرو از اتحادیه اروپا مخالفت کرد و پیشنهاد بروکسل در این زمینه را کافی ندانست؛ اقدامی که تهدید تشدید اختلافات جاری بین اروپا و آمریکا را در پی دارد.
موگرینی که نقش موثری را در مذاکرات با ایران در برنامه هسته‌ای داشته است قسم خورده که اتحادیه اروپا «بیشترین تلاش خود را بکار خواهد بست تا این توافق را بعد از خروج آمریکا حفظ کند.»
با وجود این که تلاش ها در این زمینه عمدتا از سوی کشورهای فرانسه، آلمان و انگلیس در تضاد مستقیم با سیاست خارجی آمریکا در دولت ترامپ است، اختلافات بین آمریکا و اتحادیه اروپا واگرایی در منافع آنها را در عرصه جهانی نشان می‌دهد.
موگرینی که اشاره کرده قصد ندارد بعد از پایان دوران ریاست «ژان کلود یونکر» رئیس کمیسیون اروپا به دنبال انتخابات سال 2019 اروپا بار دیگر به عنوان مسئول اتحادیه منصوب شود، گفته است در سال آخر فعالیت کمیسیون اروپا تا پاییز سال 2019 کارهای زیادی برای انجام دادن وجود دارد و تاکید کرده که می‌خواهد «خانه اش را تمیز» به جانشینش تحویل دهد.
این سیاستمدار ایتالیایی در دوران خدمتش نقش مهمی در کمک به تغییر سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه اروپا با یک توافق دفاعی قوی با هدف همکاری نزدیک بین کشورهای عضو داشته است.
اوایل ماه ژوئن امسال پیشنهاد افزایش بودجه اقدام خارجی اتحادیه را به ارزش 123 میلیارد یورو برای هفت سال آتی داد که افزایشی 30 درصدی داشت. این یکی از اقدامات در چارچوب اهداف اعلام شده در راهبرد جهانی اتحادیه اروپا در سال 2016 و به منظور تقویت سیاست امنیتی و خارجی این اتحادیه در عرصه جهانی بود.
موگرینی در سخنان اخیرش خواستار اتحاد بیشتر کشورهای عضو اتحادیه اروپا در برابر چالش های خارجی شد و گفت «اتحادیه ما لحظات دشواری را پشت سر می گذارد. تضعیف اتحادیه اروپا فقط می توانند هر یک از ما را ضعیف تر کند.» وی گرایشات ناسیونالیستی در اروپا را محکوم کرد.
موگرینی 45 ساله که در سن 41 سالگی به عنوان سیاستمداری جوان کرسی مسئول ارشد سیاست خارجی اتحادیه اروپا را برعهده گرفت، با مقاومت کشورهای شرق اروپا مواجه بود که وی را فردی بی تجربه و با روابط بسیار نزدیک با مسکو قلمداد می کردند.
او معتقد است قدرت‌های بزرگ نباید برای دیگران تصمیم گیرنده باشند و به تازگی گفت که این روش دیگر کارامد و واقع گرایانه نیست.
موگرینی در سخنان اخیر خود به موفقیت در کاهش هجوم مهاجران به اروپا اشاره کرد و برهمکاری سه جانبه بین اتحادیه متبوعش، اتحادیه آفریقا و سازمان ملل متحد تاکید کرد.
وی وعده داده است با کمیسیون اروپا برای ایجاد چارچوبی جدید برای همکاری اتحادیه اروپا و آفریقا همکاری می کند تا مجموعه ای از طرح های قوی را در حوزه های سرمایه گذاری، آموزش و مهارت‌ها و همکاری اقتصادی تقویت کند.
این سیاستمدار زن اتحادیه اروپا توافق همکاری سازمان یافته دائمی (PESCO) در چارچوب «راهبرد جهانی سیاست خارجی و امنیتی (EUGS)› را امضا کرده است که وابستگی اتحادیه به سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) به ریاست آمریکا را به ویژه با توجه به تهدیدهای ترامپ برای خروج از آن کاهش می‌دهد.
موگرینی پیشنهاد ایجاد «تشکیلات صلح اروپا» را برای کمک به تامین مالی ماموریت‌های خارجی اتحادیه اروپا و نیز حمایت از «شرکای این اتحادیه در حوزه های دفاعی و امنیتی» داده است.
موگرینی که مهمترین اختلافاتش به غیر از برجام با آمریکا، بر سر مسائل تجاری، بودجه ناتو و مهاجرت است؛ چندی پیش گفت که اروپا می‌تواند خلاء ناشی از حضور واشنگتن را پر کند.
موگرینی که خود جانشین «کاترین اشتون» سیاستمدار با تجربه اروپا بوده است، از همان ابتدا به توافق هسته‌ای با ایران خوشبین بود. با این که دولت ایتالیا نقش مستقیمی در مذاکرات نداشت، اما او معتقد بود به این توافق نیاز هست. اکنون که ترامپ از توافق خارج شده، آب پاکی را روی دست او ریخته و می گوید «یک موضوع روشن است: از سرگیری مذاکرات یک گزینه نیست.»
وی می گوید این را بر حسب واقع گرایی و تجربه بیان می کند. 12 سال طول کشید تا درباره جزییات فنی پیچیده توافق مذاکره شود. آغاز یکجانبه مذاکرات درباره این بند و آن بند توافق غیرممکن است. وی اختصاص بسته کمک چند میلیارد دلاری اتحادیه اروپا به ایران را نشانه‌ای برای تمایل این اتحادیه برای حفظ توافق هسته‌ای دانست که تحت حمایت سازمان ملل متحد است.
موگرینی در واکنش به استقبال ترامپ از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا (برگزیت)، به صراحت به او هشدار داد در امور داخلی اتحادیه اروپا دخالت نکند.
اتحادیه اروپای تحت ریاست موگرینی خواستار مذاکرات صلح در سوریه شده است. وی گفته است تنها راه برای جلوگیری از بحران سوریه و تبدیل شدن آن به یک صحنه رویارویی گسترده‌تر منطقه‌ای و جهانی فشار بر طرف‌های درگیر و دولت سوریه برای مذاکره است.