روزنامه اعتماد
1397/06/15
گوشبري به شيوه مجازي
گروه اجتماعي| عمر 2.5 ماهه كرسينشيني شهردار تهران، مانند شهردار قبلي تهران، محمدعلي نجفي با چالشهاي بسياري همراه بوده است. چالشهايي كه نشان از جايگاه حساس شهرداري پايتخت دارد. چالشهايي كه به اعتقاد بسياري براي منحرف كردن شهردار تهران در ادامه راه نجفي براي مبارزه با رانت و فساد و اصلاح ساختار مالي شهرداري در پيش گرفته است، برنامهريزي ميشوند. در مقابل افشاني تلاش كرده تا امروز، به دور از تمامي اين حاشيهها و جنجالها به كار خود در آرامش ادامه دهد. گرچه با روشن شدن چگونگي ساخت كليپ از نوجواني كه گوشش آسيب ديده واقعيتي ملموس ميشود و آن اينكه كودكان و آسيبپذيران زيادي در حاشيه چرخهاي مديريت شهري بايد مراقبت شوند اما بيش از پيش ميتوان به دستها يا جرياناتي توجه كرد كه ميتوانند به سادگي يك ماجراي رسانهاي براي جلب توجه ايجاد كنند.گوشي كه بريده نشد!
روز دوشنبه انتشار كليپي در مورد كودكي كه مدعي بود، گوشاش را ماموران شهرداري منطقه 3 بريدهاند. اين كليپ كه با انعكاس وسيعي در رسانههاي داخلي و بهخصوص فضاي مجازي و حتي رسانههاي خارجي روبهرو شده بود با واكنشهاي مختلفي از سوي مديران سطوح مختلف از مديران شهري تا معاون رييسجمهور همراه بود. شوراي شهر تهران ضمن محكوم كردن اين اقدام، خواستار پيگيري هر چه سريعتر ماجرا از سوي شهرداري شد. شهردار تهران به تمامي بخشهاي مرتبط شهرداري دستور پيگيري و برخورد با متخلفان احتمالي داد و حتي اسحاق جهانگيري معاون اول رييسجمهور نيز در دستوري به وزير اطلاعات، نيروي انتظامي و شهرداري تهران پيگيري ماجرا را خواستار شد. اين موج خبري احساسي، چنان مردم و مسوولان را تحت تاثير قرار داده بود كه كمتر كانالي در فضاي مجازي را ميتوانستيد، پيدا كنيد كه به اين مساله نپرداخته باشد. موضوعي كه براي چند روز حتي گراني دلار و يورو و طلا و ركوردزني آنها را نيز تحتالشعاع خود قرار داد. با اين حال همان روز، رييس شورا و برخي ديگر از اعضاي شورا رسما اعلام كردند كه در مورد حقيقت و اصالت اين حادثه به شدت مشكوك هستند. مصطفي سليمي، شهردار منطقه 3 نيز كه بر اساس كليپ منتشر شده، گفته ميشد حادثه در محدوده مديريتي وي رخ داده در گفتوگو با «اعتماد» تنها به ذكر اين جمله اكتفا كرد كه ما اصلا نميدانيم ماهيت ماجرا چيست! چون در كليپ منتشر شده هيچ رد و نشاني از محل و زمان وقوع حادثه وجود ندارد. براي همين ترجيح ميدهيم به دور از هياهوي رسانهاي و فضاي احساسي به وجود آمده،؛ ماجرا را پيگيري كنيم و در صورت اثبات چنين رخدادي با قاطعيت و مطابق قانون با متخلفان برخورد كنيم.
اما اين اظهارات و واكنشهاي مختلف و بعضا احساسي، تنها 24 ساعت به طول انجاميد، چرا كه ديروز دو نفر از اعضاي شوراي شهر تهران در توييتهاي جداگانهاي رسما اعلام كردند كه ماجراي مطرح شده از بيخ و بن ساختگي است.
محمدجواد حقشناس، رييس كميسيون اجتماعي و فرهنگي شوراي شهر در توييتر خود نوشت: در پي دستور آقاي جهانگيري براي رسيدگي به ماجراي گوشبري در منطقه 3 شهرداري، موضوع با قيد فوريت در دستوركار قرار گرفت. اين كودك كار (مهاجر افغان) يافته شد. گوش او سالم بوده، حتي بخيهاي هم نداشت و مشخصا يك سفارش «خبرسازي» به قصد تشويش اذهان شهروندان و تخريب شورا و شهرداري بود!مجيد فراهاني، ديگر عضو شوراي شهر نيز در توييتي ديگر نوشت: با پيگيريهاي انجامشده؛ معلوم شد گوش كودك كار در حادثهاي ديگر در شهر ري خراش ديده اما افرادي با صحنهسازي با زور و تهديد در جهت القاي اين بودند كه شهرداري گوش وي را بريده و فيلم ميگيرند. دو نفر مورد نظر با استفاده از دوربينهاي اطراف و خودروي آنها شناسايي و بازداشت شدند. اين در حالي است كه همين عضو شورا، روز سهشنبه در تذكر پيش از دستور خود و در نطقي احساسي و آتشين خواستار اين حادثه را يكي از عواقب سيستم معيوب جمعآوري زباله در تهران دانسته و گفته بود: عوامل فاسد مافياي زباله براي منافع مالي خود و القاي ترس و نمايش قدرت و حصر فساد، گوش يك كودك محروم و بيپناه را بريدند تا اوج خيانت خود را در پيوند با بخشي از بدنه فاسد شهرداري به نمايش بگذارند.وي با اشاره به اينكه واقعا بايد پرسيد كه كودكان كار به كدامين گناه بايد اين عاقبت را داشته باشند؟ تصريح كرد: به عنوان نماينده مردم تهران به علت رخ دادن غيرانساني اين حادثه از تكتك شهروندان تهراني عذرخواهي ميكنم و به اين فرزند بيگناه و كودك كار قول ميدهم كه تا آخرين لحظه پيگير احقاق حقش باشم.بلافاصله بعد از انتشار خبر غيرواقعي بودن خبر گوشبري، شهردار تهران نيز به اين مساله واكنش نشان داد و گفت: متاسفانه تبليغاتي كه عليه شهرداري در اين موضوع شد، صحت نداشت. اين فرد ديشب آمد شهرداري كه گوشش هم آسيب نديده بود و فردي كه با او مصاحبه كرده بود هم آمد و مشخص شد كه اين مصاحبه «ساختگي» بوده است. گرچه در اين اظهارات نيز تناقضهاي آشكاري ديده ميشود. به عنوان مثال مجيد فراهاني خبر از دستگيري متخلفان توسط نيروهاي وزارت اطلاعات داده است، اما محمدعلي افشاني شهردار تهران به گونهاي سخن گفته كه انگار خود اين كودك و افراد خاطي داوطلبانه يا توسط نيروهاي شهرداري در دفتر وي حاضر شدهاند و خودشان اعتراف كردهاند! همچنين در همين اثنا فيلمي از مصاحبه با كودكي كه گفته ميشد، قرباني گوشبري شده است، پخش شد كه در آن وي به غيرواقعي بودن ماجرا و اينكه از روي ترس مجبور به بيان آن جملات شده، اعتراف ميكند.
واقعيتي كه نميتوان كتمانش كرد
در همين خصوص علي اعطا سخنگوي شوراي شهر تهران نيز در گفتوگو با «اعتماد» در مورد اين حادثه گفت: از همان ابتدا ابهامات و شبهاتي در مورد صحت اين كليپ وجود داشت كه ما را دچار ترديد كرده بود. به همين دليل با حساسيت درستي كه همكاران من نسبت به اين مساله از خود نشان دادند، تصميم گرفتيم صحت و سقم موضوع را پيگيري كنيم تا اينكه سهشنبه عصر مشخص شد كه اين ماجرا كاملا ساختگي و صحنهسازي بوده است.
وي ادامه داد: در صحبتي كه با رييس سازمان بازرسي داشتم، وي اعلام كرد كه با كودك و دو فرد متخلف صحبت شده و آنها به ساختگي بودن آن كليپ اعتراف كردهاند. يعني گويا اين كودك مشغول زبالهگردي بوده كه ناگهان اين افراد جلوي وي را ميگيرند و با تهديد از او ميخواهند تا سخناني كه در كليپ منتشر شده را بگويد. اعطا با ذكر اينكه متاسفانه به دليل احساسي برخورد كردن رسانهها و افكار عمومي در مواجهه با اين حادثه، ماجرا به خارج از مرزها نيز كشيده شد، گفت: اين موضوع بهانهاي شد براي سوءاستفاده برخي رسانههاي مخالف نظام و بهرهبرداري آنها. در حالي كه بهتر بود ابتدا صحت و سقم مساله اثبات شود و بعد از آن در موردش اين همه اظهارنظر كنند. وي البته تاكيد كرد: در عين حال نبايد از اين مساله نيز چشمپوشي كرد كه اين كودكان زبالهگرد در پيرامون ما فراوانند و زاييده سيستم قديمي و ناكارآمد جمعآوري زباله و بازيافت ما هستند. سيستمي كه مافياهاي مختلفي در آن شكل گرفته است. براي همين بايد اين فرآيند اصلاح شود كه در همين راستا كميته محيط زيست شوراي شهر نيز برنامههايي را تدوين كرده تا به تدريج فرآيند جمعآوري و بازيافت زبالهها در پايتخت اصلاح شود كه يكي از دستاوردهاي آن ميتواند همين ساماندهي كودكان زبالهگردي باشد كه مورد سوءاستفاده افراد سودجو قرار ميگيرند. سخنگوي شوراي شهر تهران در مورد نقشي كه مديريت شهري ميتواند در كاهش آسيبها به كودكان كار داشته باشد، گفت: اين مساله موضوعي ريشهدار است كه جنبههاي مختلفي دارد. براي همين نگاهي فراتر از حيطه وظايف شهرداري را ميطلبد.
وي افزود: به بيان اينكه چرا اين كودكان اين قدر زياد هستند و از كجا ميآيند و خانواده آنها كجا هستند و چگونه باندهاي مافيايي از آنها سوءاستفاده ميكنند، موضوعاتي هستند كه پاسخ به آنها در حيطه وظايف سازمانها و نهادهاي مختلفي است. كاري كه شهرداري در اين زمينه ميتواند، بكند نظارت و اصلاح روي قراردادها و نحوه عملكرد پيمانكاران شهرداري است.
خودسوزي يا شو تبليغاتي؟
گوشبري اما تنها چالش شهردار تهران در 72 ساعت گذشته نبود. دومين چالش وي زماني بود كه روز سهشنبه مردي 45 ساله در مقابل ساختمان شهرداري خودسوزي كرد تا دوباره تير تيز حملات و انتقادها به سمت شهردار تهران نشانه رود. گفته ميشد وي به دليل پلمب مغازهاش در منطقه 2 توسط ماموران شهرداري و وقتي كه جانش به لبش رسيده، دست به اين اقدام زده است. با اين حال توضيحات شهردار منطقه 2 حكايت از آن داشت كه هيچگونه اقدامي در خصوص پلمب يا جلوگيري از فعاليت ملك مورد نظر صورت نگرفته و فقط اخطار قانوني به وي داده شده است، چرا كه اين فرد نسبت به سال گذشته با تغيير كاربري و ساخت دو باب مغازه تجاري در پاركينگ ملك مزبور در سالهاي گذشته عملا اقدامي غيرقانوني را انجام داده و شهرداري هم براي همين به وي اخطار براي حضور در شهرداري و پيگيري موضوع را داشته است. اما اين حادثه نيز با موج وسيعي از واكنشهاي رسانهاي و فضاي مجازي روبهرو شد كه بدون محاكمه، عملا شهردار را متهم قلمداد ميكردند. محمدعلي افشاني، شهردار تهران در تشريح علت خودسوزي فردي در برابر شهرداري تهران گفت: در منطقه سعادتآباد شخصي بود كه خانه مسكوني داشته و آمده طبقه پاركينگ را اجاره داده است و اين محل به هر حال مشاع بوده و اين ملك پلمب نشده بود؛ بلكه فقط تغيير كاربري داشته كه به او تذكر داده شده بود تا از همه رضايت بگيرد. افشاني درباره اينكه آيا شاهد صحنه خودسوزي اين فرد بوده يا خير؟ اظهار كرد: متاسفم براي مطالبي كه به كل كذب است. من ساعت هشت صبح تا دوازده در وزارت كشور در گردهمايي شهرداران كلانشهرها بودم. علي اعطا، سخنگوي شوراي شهر تهران نيز در مورد اين حادثه گفت: بالاخره فردي خودسوزي كرده و ما موظف هستيم در جايگاه انساني و بنا بر مسند حقوقي خود، آن را پيگيري كنيم. ولي بايد موضوع به دور از جنجال و احساسات بررسي شود. چون آنطور كه شهردار منطقه 2 عنوان كرده، گويا وي تخلفي در حوزه ساختوساز داشته و در عوض با اصرار از شهرداري ميخواسته كه جلوي كار مغازههايش را كه به صورت غيرقانوني و بدون مجوز ساخته شده بودند، را نگيرد.
وي تصريح كرد: به هر حال اگر منطقي به قضيه نگاه كنيم؛ نميتوان پذيرفت كه هر كسي كه تخلف ميكند، بخواهد از ابزارهايي اينچنيني براي به كرسي نشاندن حرفهاي غيرمعقول خود استفاده كند چون در اين صورت سنگ روي سنگ بند نميشود. ولي با تمام اين تفاصيل ما با جديت موضوع را پيگيري ميكنيم و نتيجه آن را به اطلاع افكار عمومي ميرسانيم.
بازنشسته يا شهردار؟
ديگر چالشي كه شهردار تهران در طول 2 و نيم عمر شهردارياش با آن مواجه بوده، چالشي است كه در خصوص بازنشستگي وي مطرح شده است. براساس قانون مصوب مجلس، مديران بازنشسته دستگاهها بايد از كار بركنار شوند. بر همين مبنا موجي خبري عليه شهردار به راه افتاده كه بايد وي نيز استعفا بدهد، چرا كه عمر كارياش به سرآمده است. با اين وجود اعضاي شوراي شهر و تيم حقوقي شهرداري بر اين باورند كه شهردار تهران اصولا مشمول اين قانون نميشود. يكي از اين افراد حسن رسولي، عضو شوراي شهر تهران است كه در اين خصوص معتقد است: به استناد به ماده 80 قانون شرح وظايف و تشكيلات شوراي اسلامي شهر و روستا نحوه انتصاب، نصب و عزل و بركناري شهرداري به عنوان قانون خاص اين حوزه تعيين تكليف كرده است. انتخاب و پيشنهاد بر اساس بنده يك ماده 80 از اختيارات و وظايف شوراي شهر است و وزير كشور وظيفه دارد شهردار منتخب و پيشنهادي شوراي شهر را از حيث انتخاب شرايط احراز با آييننامه مصوب قانوني نحوه تصدي سمت شهردار تطبيق دهد و موظف است ظرف 10 روز در صورت مغاير بودن، اين مغايرت را به شوراي شهر اعلام كند و اگر قابل تطبيق ميدانند نسبت به صدور حكم خانم يا آقاي شهردار اقدام كند.رسولي ادامه داد: شوراي شهر تهران انتخابكننده و پيشنهادكننده شهردار است. تفسير خودش اين است كه بر اساس نص صريح ماده 80 و ساير مستندات حقوقي در صورتي كه اين قانون رسميت يابد، اولين قدم شوراي شهر تهران است كه به عنوان مرجع انتخاب و پيشنهاددهنده شهردار بايد موضعگيري كند. اين لايحه شامل شهرداريها ميشود اما شهرداران بر استناد ماده 117 قانون خدمات كشوري از اين قاعده مستثني هستند. نظر رسمي شوراي شهر تهران اين است كه با توجه به استناد قانوني ماده 80 كه قانون خاص است و مقدم بر طرح اخير تصويب مجلس شوراي اسلامي است.خزانهدار شوراي شهر تهران اعلام كرد: در وهله دوم اگر معارضي پيدا شود از طريق مراجع مختلف بر اساس قانون و عرف حقوقي جاري كشور معاونت حقوقي رياستجمهوري مرجع است و نظريه اين معاونت در سطح دستگاههاي اجرايي لازمالاجراست و در نهايت تفسير مجلس شورا آخرين نظريه است.وي تاكيد كرد: در هرحال در مرحله اول هستيم اما معتقديم انتخاب و انتصاب پيدرپي چند شهردار در كمتر از 13 ماه اقدامي كاملا غيرمنطقي و برخلاف منافع شهروندان است و تفسير شوراي شهر تهران مبني بر مستثني بودن شهردار است و خواستار تداوم فعاليت شهردار تهران هستيم.محسن هاشمي نيز در جمع خبرنگاران در پاسخ به اين سوال كه در جلسه صبح همانديشي اعضا، آيا در خصوص انتخاب شهردار بعدي پايتخت بحث شد؟ افزود: امروز در اين خصوص صحبت شد و مشكلي وجود ندارد؛ افشاني جزو بازنشستهها نيست و تمام تلاش اعضا بر اين است كه تغيير مديريت در شهرداري نداشته باشيم.وي ادامه داد: قانون منع به كارگيري بازنشستگان براي اصلاحات به مجلس شوراي اسلامي برگشته و نكتهاي كه بحث شد در مورد چگونگي تصميمگيري در مورد كارمندان بازنشسته شهرداري است.به گفته هاشمي، اعضاي شوراي شهر تهران موضوع همترازي سمت شهردار با وزير را دنبال ميكنند. وي همچنين در خصوص تبعات تغيير مديريت شهرداري براي شهر تهران نيز به «اعتماد» گفت: يكي از بدترين موضوعاتي كه ميتواند تبعات منفي بسياري را براي شهر تهران به دنبال داشته باشد، همين تغيير مديريت پيدرپي است، چرا كه باعث نابساماني در مديريت كلانشهري چون تهران با اين همه چالش و اين همه جمعيت ميشود. براي همين هم هست كه ما هم تلاش خود را به كار ميبريم تا ضمن احترام به قانون و رعايت آن، دوباره شاهد تغيير مديريت در تهران نباشيم. اما خود افشاني در مورد ماندن يا رفتنش چه نظري دارد؟ وي كه بارها اعلام كرده كه تابع قانون است، ديروز بار ديگر در خصوص موضوع بازنشستگي خود هم گفت: من از روز اول گفتم كه اجازه بدهيد اول قانون ابلاغ شود، هنوز اين قانون مصوب نشده و شوراي نگهبان آن را تاييد نكرده است. قانون كه ابلاغ شد، تفسير قانون ميگويد شامل حال چه كساني ميشود و اين موضوع مشخص خواهد شد.وي ادامه داد: خيلي مايل نيستم وارد جزييات شوم ولي به اين علت قانوني داريم تحت عنوان قانون «تشكيلات انتخابات شوراهاي شهر و شهرداران» يعني شهردار قانون خاص دارد و بايد با همان قانون موضوع شهرداران مورد بررسي قرار بگيرد.بدين ترتيب شايد بتوان گفت شهرداري تهران براي افشاني چندان شگون نداشته است؛ چرا كه وي در طول همين 2.5 ماه عمر كوتاه شهردارياش، با چالشهاي فراوان و بعضا مهمي روبهرو بوده كه كمتر مسوولي با آن مواجه است. چالشيهايي كه اين شايعه را قوت ميدهد كه شايد دستهايي براي رويارويي با وي و جريان اصلاحات اين مشكلات را برنامهريزي ميكنند. دستهايي كه چندان مايل به ادامه راه شهردار تهران براي مبارزه با رانت و فساد در شهرداري نيستند. موضوع هر آنچه هست، اين نكته را ثابت ميكند كه افشاني در ادامه راه خود براي اداره كلانشهر تهران راهي بس دشوار را پيش رو دارد. راهي كه نجفي آغاز كرد و بيرق آن هم اينك به افشاني رسيده است.
در جستو جوي فاروقها
فردين خلعتبری
میشد گوشش را بد کشیده باشند. میشد گوشش به گوشه کامیونی گیر کرده باشد. میشود دروغگو باشد یا منکر حرفش از ترس. فاروق؛ برایتان آشنا نیست؟ تاکنون او را ندیدهاید؟ عصر کنار سطل زباله نزدیک خانهتان منتظرش باشید. با گونی بزرگ خالی میآید و تا کمر در آشغالها خم میشود و گونی را پر از پلاستیک میکند تا نیمههای شب که کامیونی، کامیونتی میآید و خودش را هم با آشغالها میبرد. امشب شاید از نیمخورده مردم شهر سیر هم باشد. من خیلی فاروق میشناسم . موسيقيدان