روزنامه همدلی
1397/06/21
هرمز شریفیان فرهنگ مسئولیت رسانه‌ای
سیر سفر به فضا، فتح کره ماه و دانش فضایی انسان از اوایل دهه هشتاد میلادی آرام‌آرام به حاشیه رفت و انسان «عصرفضا» را ترک و وارد «عصر ارتباطات» شد.با ورود به این عصر، انقلابی بزرگ در حوزه ارتباطات رخ داد و همین امر سبب شد تا فاصله بین انسان‌ها بیش از پیش کم شود و این کم شدن فاصله‌ها موجب شد تا آشنایی جوامع و اقوام مختلف با یکدیگر بیشتر و مردم در سراسر گیتی با آداب، سنن و در مجموع با فرهنگ و سبک زندگی یکدیگر بیشتر آشنا شوند.
هرچند این نزدیکی، مطلوب برخی حکومت‌ها و جریان‌ها نبوده و نیست و آنها برای جلوگیری از این ارتباط، هر انسدادی را که لازم بود به‌کار بسته و می‌بندند، اما گستردگی علم ارتباطات آنقدر پیشرفت کرد و جهانشمول شد که به‌طور کاربردی هیچ سدی برای متوقف کردن آن وجود ندارد.
ارسال و مخابره خبرها و تازه‌ها از انحصار خبرگزاری‌ها و بنگاه‌های خبری در آمد و تنها با یک دستگاه گوشی تلفن همراه، هر شهروندی در دورترین نقاط جهان به یک «شهروند خبرنگار» تبدیل شد که توانایی دارد بی‌اهمیت‌ترین خبر در گوشه‌ای دور افتاده را به یک موج رسانه‌ای تبدیل کند.
این پدیده مانند بسیاری دیگر از ساخته‌های بشری دارای نقاط قوت و ضعف بسیار و استفاده از آن نیازمند «فرهنگی خاص» است که اگر از آن بهره برده نشود تبدیل به چالشی بزرگ برای هر جامعه‌ای میشود.
در اینجا، وارد کارکرد برخی رسانه‌های غیرمسئول که در همه جای دنیا پراکنده‌اند و وظیفه‌ای جز انحراف افکار عمومی و تخریب چهره‌های موجه دارند، نمی‌شویم چه آنها تا حدود بسیار زیادی برای مردم و جامعه رسانه‌ای شناخته شده‌‌اند و عدم اقبال و توجه به آنان موید این است که در کارشان ناموفق بوده و هستند.
بخش بزرگی از تبادل اطلاعات و اخبار این روزها برعهده کاربرانی است که خبرهای گوناگون را در شبکه‌های اجتماعی پیگیری و بازنشر می‌دهند و این کار مسئولیتی بزرگ بر گردن این کاربران می‌اندازد که هرکدام در کنار کاربری، یک «شهروند مسئول» هستند.
این مسئولیت بدون هیچ تردیدی بر روی جامعه تاثیرهای مثبت و منفی دارد و کاربران که باید همان شهروندان مسئول باشند ـ باید به این نکته توجه داشته کنند که هرخبری ارزش بازنشر ندارد و می‌تواند تاثیراتی مخرب بر افکار عمومی و جامعه بگذارد. یک شهروند مسئول باید تلاش کند تا هرخبری را که به مذاق خودش خوش می‌آید بدون اینکه از صحت و سقم آن مطمئن نشده، برای دیگران به اشتراک نگذارد و در واقع می‌تواند از روند پراکندگی شایعه‌ها و خبرهای نادرست جلوگیری کند.
چه بسیار خبرهایی در مورد کشتار، جنایت، فساد و ...در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شوند که هیچ منبع موثقی ندارند و برخی از سوی جریان‌هایی خاص به آنها دامن می‌زنند تا خبرهای درست و دقیق در زیر خروارها خبر جعلی و «فیک» مدفون شده و به اطلاع مردم و جامعه نرسد.
اصولا جریان‌های ضد مردمی و مافیایی به‌خاطر ماندن در قدرت و یا تولید ثروت‌های نامشروع نیاز به «بلبشوی خبری و رسانه‌ای» دارند و برای همین دست به انتشار اخباری می‌زنند که ضمن جریحه‌دار کردن افکار عمومی، صداقت رسانه‌ای را به مسلخ ببرند و با تولید اخبار جعلی، جامعه را دچار سردرگمی کرده تا به اهداف شوم خود برسند.
برای جلوگیری از چنین فضایی، تنها شهروند ـ رسانه‌های مسئول هستند که می‌توانند
در برابر چنین هجمه‌های نامبارکی ایستادگی کنند و فضای پاکیزه خبری را بیش از پیش نمایان کنند و اجازه ندهند هر خبر مجعولی دست به دست بگردد و اذهان عمومی را دچار انحراف و تشویش کند.
کاربران عادی کافیست با دیدن هرخبری، بلافاصله آن را برای دیگران به اشتراک نگذارند و تلاش داشته باشند تا صحت آن را از چند رسانه معتبر دیگر پیگیری کنند، از احساساتی شدن بپرهیزند و با اندکی منطق و تامل، نخست به صدق خبر اطمینان حاصل کنند و سپس آن را برای دیگران به اشتراک گذاشته و بازنشر دهند.
جامعه نباید تردید کند که «شفافیت و صداقت خبری» از مهم‌ترین اصول رسانه‌ای است و تاثیر آن از کوچکترین جزء جامعه یعنی خانواده شروع میشود و برماست که اجازه ندهیم ذهن نسل امروز و فرزندان‌مان در فضای کذب و شایعه شکل بگیرد که اگر این شود، بی اعتمادی به رسانه‌ها تا حدی زیاد میشود که کارکردهای اصیل آن از بین خواهد رفت.
نباید فراموش کرد که رسانه‌ها و مطبوعات آزاد، «رکن چهارم دموکراسی» به‌شمار می‌روند و صاحبان قدرت در هیچ جا و هیچ زمانی نتوانسته‌اند برای مدت زیادی آنها را محدود و مسدود کنند. پس برای رسیدن به این مطلوب بهتر است هر شهروند مسئولی برای رسیدن به فضای پاکیزه رسانه‌ای تلاش و از انتشار اخبار شبهه افکن و دروغین امتناع کند چرا که هرچه این فضا شفاف‌تر، دقیق‌تر و صحیح‌تر باشد، محدوده دروغگویان، شایعه‌سازان و نامردمان تنگ‌تر خواهد شد.
سایر اخبار این روزنامه
ارزیابی حسین علائی برای خروج از بن بست های احتمالی ترامپ را جدی بگیرید؛ در شیوه ها تجدید نظر کنید
رامین جوادی، آهنگساز شهیر ایرانی-آلمانی برنده جایزه معتبر «امی» شد بازی تاج و نُت
نگاهی کوتاه و دوباره به پدیده‌ای که این روزها شهروندان را متحیر و قوانین بازار را متعجب کرده است
«همدلی» وضعیت انباشت زباله در استان‌های شمالی را بررسی کرد سونامی زباله در شمال
ارزیابی معیشت حداقل بگیران در گفت و گو با فریبرز رییس دانا، استاد دانشگاه کارگران بی‌پناه مانده‌اند
به بهانه هفتاد و یکمین سالروز تولد شهید مرتضی آوینی راوی عشق، روایت پیروزی
هرمز شریفیان فرهنگ مسئولیت رسانه‌ای
نگاهی کوتاه و دوباره به پدیده‌ای که این روزها شهروندان را متحیر و قوانین بازار را متعجب کرده است
معاون گمرک خبرداد؛ بسته حمایتی گمرک برای ترخیص کالاها
