بهار ایران در بولونیا

شکوفه‌های رنگین ارغوانی و سفید و نوازش نسیم خوش بهاری ديده و دل می‌ربود. «بولونیا» شهری کهن و مدرن در شمال ایتالیا که بر پهن‌دشتی گسترده بنا شده، میزبان نمایشگاه جهانی کتاب کودکان بود. «بولونیا» تنها به قدیمی‌ترین دانشگاه جهان شهره نیست که قدمتی 900ساله دارد و استادانی مانند «اومبرتو اکو» در آن درس خوانده‌ و درس داده‌اند. دانشگاهی که در آن نزدیک به صد هزار دانشجو در تمامی رشته‌ها و ازجمله ادبیات فارسی، از سراسر دنیا گرد آمده‌اند.«بولونیا» شهر صلح و دوستی است با مردمانی فهیم و فرزانه، مهربان و آگاه، شهر فرهنگ و هنر، معماری و موسیقی، تلفیقی از سنت و تجدد، کهنه و نو.... در میانه شهر، میدان دلربای «پیانزاماجوره» میهمانان را به تماشا می‌خواند و کمی آن‌سوتر، کلیسایی قدیمی و دو برج است، برجی کج در کنار برجی راست که سر به آسمان ساییده‌اند. من را با بولونیا، پیوندی دیرینه و دیرپاست. هر سال می‌کوشم که در میعادگاه هنر و کتاب کودکان بولونیا حضور یابم و از رنگ‌ها، نقش‌ها و اندیشه‌های چشم‌نواز بهره برم.بولونیا شهر صلح است اما دردی بر چهره و داغی عمیق در دل دارد. در 2 آگوست 1980 فاشیست‌ها، بمبی در ایستگاه راه‌آهن این شهر منفجر کردند. 85 کشته و 200 زخمی، نتيجه این جنایت بود. 
کودک و کهن‌سال، زن و مرد جان باختند و اکنون به یاد آنان در محل انفجار تکه‌ای از آن ویرانی را به جا نهاده‌اند و در لوحه‌ای مرمری نام جان‌باختگان را نقش بسته‌اند تا معاصران دریابند برای آزادی چه جان‌ها فدا شده و بدانند و بنگرند دستانی از سر جهل و جنون چه کرده‌اند تا آیندگان دریابند حاصل نفرت، جنگ است و نابودی و حاصل عشق، مهر است و محبت.  در کنار این لوحه و این بنا، استراحتگاهی برای مسافران فراهم شده و در آنجا اتاقی است برای بازی بچه‌ها با انبوهی کتاب تا بچه‌ها از کودکی با کتاب آشنا شوند، به خواندن خو بگیرند و دلشان به آسمان آبی هنر پرواز کند- آری جانیان جهل و جنون و جنایت با کتاب بیگانه‌اند... . نمایشگاه جهانی کتاب کودک بولونیا کهن‌ترین نمایشگاه کتاب جهان است که از سال 1964 هرساله در بهار برپا می‌شود و امسال پنجاه‌وچهارمین سال آن بود که از سوم تا ششم آوریل برابر 14 تا 17 فروردین‌ باشکوه برگزار شد.
وقتی به «بولونیا» می‌اندیشم، نمی‌توانم «اومبرتو اکو»ی عزیز استاد نامی دانشگاه بولونیا را به یاد نیاورم. او در سال 1990 نمایشگاه کتاب را افتتاح کرد. او را نخستین‌بار در آنجا دیدم، فروتنانه و مهربانانه با من سخن گفت و رخصت ترجمه کتاب یگانه‌اش برای کودکان و نوجوانان «سه قصه» را به فارسی داد. 
و نیز نمی‌توانم از یاد مدیر پیشین نمایشگاه بانوی فرزانه «فرانچسکا فراری» غافل شوم که هفته‌ای همراهش در سفر به ایران، انبوهی کتاب به کانون هدیه کرد.  مدیریت کنونی نمایشگاه بانو «النا پازولی» کشور ما را نیک می‌شناسد و همیشه همدل و همراهمان بوده است. هرساله از سراسر جهان، تصویرگرانی سخت‌کوش، نقش‌هایشان را به بولونیا می‌فرستند تا با گزینشی دقیق کارهایشان در کتابی ویژه چاپ شود. چه خرسندم و بر خود بالیدم که از میان انبوه کارهای ارسالی از همه سوی جهان، کار چهار تصویرگر ایرانی در این کتاب برگزیده شد و به چاپ رسید؛ بانوان نرگس محمدی،‌ راشین خیریه و آقایان فرشید شفیعی و حسن عام‌کن... .
امسال نمایشگاه بولونیا، لونی دیگر و رنگی چشمگیرتر داشت؛ حضور فعال مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی با انبوهی از کتاب‌های جذاب تصویرگران ایرانی و حضور چشمگیر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با کتاب‌هایی برگزیده و تازه، شرکت مؤسسه علمی فرهنگی با کتاب‌های ترجمه‌شده نویسندگان ایرانی به زبان ایتالیایی و دیگر زبان‌ها با استقبالی گسترده روبه‌رو شد.


امسال، اردیبهشت‌ماه، میهمان ویژه نمایشگاه کتاب تهران، ایتالیاست با شعار «زيبايي بی‌زمان».
در روز ایران، بانوی فرهیخته دکتر عسکری، استاد زبان ایتالیایی در ایران، خبر داد که نخستین‌بار ترجمه «پینوکیو» از زبان اصلی ایتالیایی از سوي نشر جیحون در نمایشگاه کتاب تهران عرضه خواهد شد. در ایام نمایشگاه کتاب تهران از کتاب یگانه «اری دلوکا»، نویسنده نامی و جهانی ایتالیایی با نام «ماهی‌ها همیشه بیدارند» که از زبان ایتالیایی ترجمه شده، از سوي انتشارات مروارید رویاروی دل و دیده فارسی‌زبانان رونمایی خواهد شد. «بولونیا» شهری است زیبا، زیبایی بی‌مرز. شهری که در آن انسان برادر انسان است، شهری آغوش‌گشوده به روی مهاجران و پناهندگان، شهری بی‌دیوار با شهروندانی دوستدار صلح، دلبسته آگاهی، دل‌داده آزادی، شیفته کتاب که هر سال در بهاران ندای صلح سر می‌دهد و با جنگ و جهل بیگانه است. بولونیا شهر رنگ‌هاست با آسمانی آبی و زمینی سبز که هر سال در بهاران به جهانیان لبخند می‌زند و نغمه صلح در آسمان ادب و هنر می‌نوازد- در بهاران پرندگان هنر و تصویر ایران در بولونیا به پرواز درآمدند و پیام‌آور دوستی و زیبایی بی‌مرز شدند. پرندگان به زبانی یگانه در جهان سخن می‌گویند- بلبلان در بهاران پر می‌گشایند.