روزنامه اعتماد
1397/06/24
در نقد آمار خطرناك
مركز پژوهش‌هاي مجلس در گزارشي تازه پيش‌بيني خود از نرخ رشد اقتصادي ايران را ارايه داد. در اين بين عدم انتشار آمار و اطلاعات اقتصادي از سوي بانك مركزي برخي گمانه‌زني‌ها را در خصوص نحوه واكنش فعالان اقتصادي و كارشناسان به پيش‌بيني‌ها به دنبال داشته است. برخي معتقدند پيش‌بيني‌ها نبايد جلوتر از انتشار آمارها و داده‌هاي بانك مركزي باشد و برخي ديگر آمارها و اطلاعات را براي فعالين اقتصادي مهم و عدم انتشار آن را منجر به عدم تقارن اطلاعاتي مي‌دانند. اطلاعات و داده‌هاي آماري بايد سه ويژگي داشته باشد: به موقع بودن، صحت و سقم و مرتبط بودن. هر چه اطلاعات كمتر باشد، يا در ميزان صحت و سقم آن شك و ترديد وجود داشته باشد يا ديرتر به دست فعالان اقتصادي برسد و كفايت كافي نيز نداشته باشد، فعاليت‌هاي اقتصادي با مخاطرات جدي روبرو مي‌شوند و عدم اطمينان را به بازارهاي اقتصادي وارد مي‌كند. هر گونه نقصان در سه ويژگي اطلاعات و داده‌هاي آماري منجر به عدم تقارن اطلاعاتي مي‌شود. عدم تقارن اطلاعاتي بعضي‌ها را از بازار دورتر مي‌كند و بعضي ديگر را ماندگارتر مي‌كند.به بيان ديگر آن دسته‌اي كه از بازار مي‌روند، يا اطلاعات نادرست به دست‌شان مي‌رسد يا ديرتر متوجه اتفاقات مي‌شوند. دسته ديگر هم به وسيله واسطه‌هاي مختلفي، اطلاعات را زودتر به دست مي‌آورند. هر دوي اين موارد از نتايج انتشار ديرهنگام يا ناقص اطلاعات و آمارهاي رسمي اقتصادي است. هر چقدر كيفيت آمارها كمتر باشد (مثلا مراكز مرتبط، آمارهاي مربوط به رشد اقتصادي را ديرتر منتشر كنند) فعالان اقتصادي يا از بازار خارج مي‌شوند يا از ميزان فعاليت خود مي‌كاهند.برخي معتقدند بانك مركزي به دليل نامعلوم بودن نرخ ارز، همچنين آينده مبهم خريداران نفتي، آمارهاي رسمي را با تاخير منتشر مي‌كند. در اين خصوص بايد اين توضيح را داد كه آمارهاي بانك مركزي «گذشته‌نگر» است و نه آينده‌نگر. به بيان ديگر در آمارها و نمايه‌هاي بانك مركزي پيش‌بيني ديده نمي‌شود بلكه بر اساس اطلاعاتي كه به وقوع پيوسته است، آمارهايي منتشر مي‌كند. در خصوص شاخص رشد اقتصادي هم اگر مبنا بر مبهم بودن تصميم خريداران نفت كشور مبني بر ادامه واردات نفتي از ايران باشد، بايد به اين نكته توجه كرد كه حداقل يك فصل آمارهاي صادرات نفتي را داريم و مي‌تواند براي آن آمارهاي رشد اقتصادي «با» و «بدون» احتساب نفت را منتشر كند.نكته ديگر ميزان اثر‌گذاري پيش‌بيني‌ها و گزارش‌ها (در غياب آمارهاي رسمي بانك مركزي) بر بازار سرمايه است. مفهوم بازار سرمايه بسيار وسيع است و بايد در زماني مناسب به آن پرداخت ولي در خصوص بورس پيش‌بيني نرخ رشد اقتصادي بر آن اثر چنداني ندارد. شاخص رشد، يك شاخص اقتصادي است حال آنكه شاخص‌هاي حسابداري بر بورس و فعاليت‌هاي آن تاثير مي‌گذارد. در حال حاضر نرخ تسعير ارز (يعني نرخي كه با آن دلار يا يورو يا هر ارز ديگري به ريال تبديل مي‌شود) همچنين نرخ ارز بر فعاليت‌هاي بورسي تاثيرگذار است. به بيان ديگر نرخ ارز و نرخ تسعير ارز، فعاليت شركت‌هاي حاضر در بورس همچنين عوامل بازار را تحت‌الشعاع قرار مي‌دهند و هر زمان كه نرخ ارز بالا رود، ذهنيت كسب سود در فعالان بورس ايجاد مي‌شود و در اين حالت بورس با جهش همراه خواهد بود.
سایر اخبار این روزنامه
از بازرگان‌آموختم نبايد با سياست قهركرد
ديپلماسي درسايه
غيرنظاميان بي‌دفاع يا كانون تروريسم؟
شمر امروز ترامپ است
صدا نداشتم
اصلاح‌طلبي‌در برابر براندازي
انتقادات وارد است عذرخواهي مي‌كنم
عشق به امام حسين (ع) مي‌تواند زندگي ما را تغيير دهد
حضور در سازمان ملل
ايران- اروپا و بحران يمن
در نقد آمار خطرناك
