بررسی دلایل تعطیلی کارخانه های قدمت دار کشور «آزمایش» به «ارج» پیوست

گروه اقتصادی- ژوبین صفاری: کارخانه های قدیمی ایرانی که هر کدام روزگاری محصولاتشان در اکثر خانه ها یافت می شد روزهای تمام شده ای را سپری می کنند. کارخانه آزمایش که در سال 88 تقریباً به حالت تعطیل در آمده بود روز گذشته خبر تعطیلی شرکت آن در تهران تیر خلاص برای این کارخانه با سابقه بود.تولیدکنندگانی که با هزاران نیروی کار، اشتغال پایدار ایجاد کرده بودند به واسطه مدیریت دولتی در دهه های گذشته و یا واگذاری به بخش خصولتی نتوانستند به حیات خود ادامه دهند. روز گذشته مدیر کل دفتر صنایع فلزی و لوازم خانگی وزارت صنعت، معدن و تجارت درباره وضعیت کارخانه "آزمایش" گفت: «کارخانه "آزمایش" در تهران تعطیل و ماشین‌آلات آن به کارخانه "آزمایش" مرودشت منتقل شده است. ماشین‌آلات این کارخانجات به روز نیست و باید جایگزین کردن ماشین‌آلات دارای تکنولوژی و به روز در دستور کار قرار گیرد تا واحدها تغییر کنند و شرایط رقابت‌پذیری فراهم شود.» شرکت آزمایش که به واسطه فعالیت‌های محسن آزمایش پیش از انقلاب پا گرفت تا سال 1358 روزگار خوبی داشت. در جای جای ایران نام آزمایش به واسطه تولید وسایل گرمایشی و سرمایشی تداعی رفاه و پیشرفت ایرانیان بود. روزگاری که گاز کشی‌ها در تهران و چند شهر دیگر پا گرفته بود و بخاری‌های کپسولی در بورس بودند؛ آزمایش نیز به سرعت مدل‌های متنوع خود را به بازار عرضه می‌کرد.بخاری، کولر و بخچال که از عمده تولیدات آزمایش به شمار می‌رفت. متاسفانه کارخانه های قدمت داری مانند ارج و آزمایش طی تمام این سال ها روند رو به زوال خود را با سوء مدیریت طی کردند تا در نهایت این محصولات ایرانی احتمالاً جای خود را به خارجی های وارداتی بدهند. محمد رضا نجفی منش عضو اتاق بازرگانی تهران در این خصوص به «ابتکار» می گوید: این کارخانه ها تا زمانی که به بخش خصوصی تعلق داشتند مشکلی برای ادامه کار نداشتند. این کارخانه بعد از انقلاب به مدیریت دولتی واگذار شد و مشکلات آن ها آغاز شد. دولت در این چند دهه ضررهای زیادی به این کارخانه ها زده که اگر بخش خصوصی هم قصد ورود داشته باشد باز هم به مشکل بر می خورد. وی می افزاید: ما می توانیم از تکنولوژی روز دنیا با مشارکت های بین المللی برای توسعه تولید استفاده کنیم کما اینکه فضای بعد از برجام کمی موقعیت را برای این مشارکت ها فراهم کرد. تا زمانی که فساد باشد باید منتظر تعطیلی سایر کارخانه ها هم بود تعطیلی کارخانه های ارج و آزمایش به طور قطع محصول مدیریت دولتی آن است اگرچه واگذاری آن ها به بخش های شبه خصوصی و رانتی را شاید بتوان از دلایل اصلی به زوال رفتنشان دانست. محمد حسین برخوردار در گفت و گو با «ابتکار» می گوید: تا زمانی که کارخانه های ما به دست مدیریت دولتی یا خصولتی باشد چیزی غیر از این نمی توان انتظار داشت. چون مدیرانی که به این کارخانه ها می روند سفارشی و غیر متخصص هستند که طول عمر حضورشان نیز کم است. مدیرعامل سابق دخانیات ایران می افزاید: دستگاه های نظارتی هم به دلیل قوانین حجیم و ناکارآمدی که داریم نمی توانند اقدامی انجام دهند. ضمن اینکه بخش های خصوصی هم که از برخی رانت ها استفاده می کنند این شرکت ها را به تعطیلی می کشانند. وی تصریح می کند: این کارخانه ها باید به بخش خصوصی واقعی واگذار شود و همه آن ها به یک چشم دیده شوند. تا زمانی که فساد و رانت بازی در کشور وجود داشته باشد باید منتظر تعطیلی کارخانه های بیشتری بود. متاسفانه فساد اداری در کشور رسوخ کرده و باعث ایجاد شکاف طبقاتی در کشور شده است. این کارشناس اقتصادی یادآور می شود: اگر کارخانه های با قدمت ما به معنای واقعی به بخش خصوصی غیر رانتی واگذار شود می توان امید داشت که با استفاده از دارایی های فکری محصولاتی تولید شود که در عرصه رقابتی حرف برای گفتن داشته باشند. بخش خصوصی رانتی متاسفانه نه تنها می تواند بلای جان کارخانه ها شوند که با همین پوشش ممکن است به چند کارخانه دیگر نیز لطمه وارد کنند. مدیریت شبه دولتی کارخانه ها، تعطیلی به همراه خواهد داشت هادی حق شناس در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی «ابتکار» به شرایط بنگاه های اقتصادی کشور اشاره کرد و گفت: بنگاه های اقتصادی کشور طی چند دهه اخیر به دلیل شرایط جنگ، بعد از جنگ و یا تحریم های ظالمانه نتوانستند خود را به روز رسانی کنند. وی افزود: در این میان بنگاه هایی که متعلق به دولت بودند، بعد از واگذاری به شبه دولتی ها به دلیل کمبود سرمایه نتوانستند از تکنولوژی جدید استفاده کنند. این کارشناس اقتصادی با انتقاد از واگذاری های صورت گرفته در دهه های اخیر، اظهار کرد: بخش دولتی در کشور با مشکل بهره وری مواجه بود اما با واگذاری به بخش خصوصی نیز مشکل برطرف نشد، چرا که در واقع واگذاری به معنای واقعی اتفاق نیفتد. وی ادامه داد: طبق آمار رسمی طی دهه های اخیر تنها 15 درصد از واگذاری ها به بخش خصوصی واقعی بوده و 85 درصد آن در اصل واگذاری به شبه دولتی ها بوده است. حق شناس، آثار تحریم بر بخش دولتی و شبه دولتی، را بیشتر از سایر بخش ها دانست و افزود: اگرچه بخش خصوصی نیز از اثرات تحریم آسیب های فراوانی دیدند، اما واقعیت این است که بخش دولتی و شبه دولتی برای نوسازی به زمان بیشتری نیاز دارد. وی یادآور شد: در شرایط فعلی بنگاه های اقتصادی مدت زمان زیادی برای نوسازی کارخانه ها نیاز دارند و اگر زیر ساخت های تولید درست نشود، هزینه تولید همچنان بالا خواهد بود، لذا باید منتظر تعطیلی کارخانه های دیگر در آینده نیز باشیم. به تکنولوژی و سرمایه در گردش برای تولید نیاز داریم پرویز جاوید در گفت و گو با «ابتکار» گفت: در جریان ملی شدن صنایع و مصادره برخی کارخانه ها آسیب زیادی به این صنایع وارد شد، چرا که مدیریت دولتی انگیزه ای برای هدایت این صنایع نداشت. این کارشناس اقتصادی، با بیان اینکه اشتباه استراتژیک در دهه شصت، موجب بحران صنایع در دهه های بعد شد، اظهار کرد: مشکل بزرگ این صنایع مدیران نابلد دولتی در آن زمان بود که این صنایع را با بی تجربگی دچار مشکل و بحران کردند، و متاسفانه تعطیلی کارخانه ارج ادامه ی همان سیاست های غلط بود. وی به شرایط پیش آمده در بعد از برجام اشاره کرد و گفت: پس از برجام اگر چه شرایط خوبی برای حضور سرمایه گذاران خارجی در کشور به وجود آمد، اما سرمایه گذاران تا علامت مناسبی دریافت نکنند وارد نمی شوند. جاوید مشکل تولید در کشور را، نبود تکنولوژی، سرمایه در گردش و بازار مناسب دانست و افزود: در بخش صنایع متوسط و بزرگ نیاز به سرمایه گذار داریم که متاسفانه هم در بعد داخلی و هم خارجی دچار مشکل هستیم. تاریخچه کارخانه آزمایش کارخانه آزمایش در سال 1337،‌توسط محسن آزمایش که از دوران نوجوانی به کارهای کارگاهی علاقه داشت، پس از آتش سوزی کارخانه‌ اولی وی در همان محل کارخانه قدیمی بنا شد و تا سال 1358 نیز هر روز رونق داشت. اما روزهای پر رونق این کارخانه به بیش از دو دهه نکشید و پس از انقلاب اسلامی فروش محصولات برخلاف تنوع محصولات به افول رفت. 28 سال پیش محسن آزمایش به غربت رفت و پنج سال بعد در رباط مراکش از دنیا رفت. بسیاری از کارشناسان و فعالان صنعت لوازم خانگی بر این باورند که یکی از دلایل افول آزمایش عدم مدیریت کافی این شرکت پس از انقلاب بود چرا که نه تنها آمار بلکه سرمایه این شرکت نیز گویای توانایی تولید محصولات ایرانی طی دو دهه پیش از انقلاب است. سرمایه این شرکت که در روزهای ابتدای کار که ۳۰ میلیون ریال بود پس از 10 سال به 200 میلیون تومان افزایش یافت و روزهای شکوفایی آزمایش رقم خورد. پس از انقلاب اسلامی ایران نیز، سایر نهادهای دولتی و شبه دولتی همچون سازمان خصوصی سازی و صندوق بازنشستگی از سهام داران بزرگ این شرکت شدند و فعالیت‌های تولیدی شرکت تا اوایل سال ۱۳۸۰ تا حدی رونق داشت و کالاهای جدیدی مانند یخچال ساید بای ساید و فریزر بدون برفک به محصولات شرکت اضافه شد، اما بازار محصولات خارجی با این برند ایرانی یار نبود و آزمایش که به گفته بسیاری از کارشناسان به واسطه مدیریت نادرستش با ضعف کیفیت همراه شده بود را به تعطیلی کشاند. در همین سال‌ها مجموعه آزمایش از طریق بورس به بخش خصوصی واگذار شد. در آن زمان زیان انباشته شرکت حدود ۱۲.۵ میلیارد تومان بود. همچنین قیمت هر سهم از شرکت ۱۶۰ تومان بود که ارزش کل شرکت را برابر ۳۵ میلیارد تومان نشان می‌داد. در سال ۱۳۸۸ به دلیل بدهی‌های فراوان تعداد کارکنان واحد مرودشت آزمایش، از ۱۴۰۰ نفر به ۱۶۰ نفر کاهش یافت و کارخانه به حالت نیمه تعطیل درآمد. اما اکنون دیگر خبری از تولید کارخانه آزمایش نیست چرا که دیگر برند ایرانی آزمایش در میان حجم زیادی از محصولات لوازم خانگی مرده است.
سایر اخبار این روزنامه
رضا دهکی پینگ پنگ روی میز مردم هراتیان نباید آمار سیگاری‌ها را منتشر می‌کرد تاج: فدراسیون به باشگاه ها نگاه پدرانه دارد! هراتیان نباید آمار سیگاری‌ها را منتشر می‌کرد تاج: فدراسیون به باشگاه ها نگاه پدرانه دارد! رضا دهکی پینگ پنگ روی میز مردم بررسی دلایل تعطیلی کارخانه های قدمت دار کشور «آزمایش» به «ارج» پیوست بررسی دلایل تعطیلی کارخانه های قدمت دار کشور «آزمایش» به «ارج» پیوست شکل‌گیری تشکل‌های سیاسی فراحزبی در آستانه انتخابات بررسی شد جبهه علیه حزب شکل‌گیری تشکل‌های سیاسی فراحزبی در آستانه انتخابات بررسی شد جبهه علیه حزب هراتیان نباید آمار سیگاری‌ها را منتشر می‌کرد تاج: فدراسیون به باشگاه ها نگاه پدرانه دارد! هراتیان نباید آمار سیگاری‌ها را منتشر می‌کرد تاج: فدراسیون به باشگاه ها نگاه پدرانه دارد! شکل‌گیری تشکل‌های سیاسی فراحزبی در آستانه انتخابات بررسی شد جبهه علیه حزب شکل‌گیری تشکل‌های سیاسی فراحزبی در آستانه انتخابات بررسی شد جبهه علیه حزب خشونت یک معلم علیه دنش آموز چاروسایی بررسی شد ننگی بر پیشانی، داغی بر دست خشونت یک معلم علیه دنش آموز چاروسایی بررسی شد ننگی بر پیشانی، داغی بر دست بررسی دلایل تعطیلی کارخانه های قدمت دار کشور «آزمایش» به «ارج» پیوست بررسی دلایل تعطیلی کارخانه های قدمت دار کشور «آزمایش» به «ارج» پیوست ارتباط سینمای ایران با جشنواره های مطرح سینمایی جهان بررسی شد سیاست های یک بام و دو هوا رضا دهکی پینگ پنگ روی میز مردم ارتباط سینمای ایران با جشنواره های مطرح سینمایی جهان بررسی شد سیاست های یک بام و دو هوا کنگره جدید آمریکا هم‌حزبی ترامپ شد مثلث قدرت جمهوری‌خواهان، خط و نشان برای ایران رضا دهکی پینگ پنگ روی میز مردم خشونت یک معلم علیه دنش آموز چاروسایی بررسی شد ننگی بر پیشانی، داغی بر دست کنگره جدید آمریکا هم‌حزبی ترامپ شد مثلث قدرت جمهوری‌خواهان، خط و نشان برای ایران خشونت یک معلم علیه دنش آموز چاروسایی بررسی شد ننگی بر پیشانی، داغی بر دست پارسایی در گفت‌وگو با «ابتکار»: امید جلسه‌ای برای بررسی تعامل با شورایعالی اصلاح‌طلبان نداشت پارسایی در گفت‌وگو با «ابتکار»: امید جلسه‌ای برای بررسی تعامل با شورایعالی اصلاح‌طلبان نداشت شلاق به چه کار نیچه می‌آمد؟ ارتباط سینمای ایران با جشنواره های مطرح سینمایی جهان بررسی شد سیاست های یک بام و دو هوا ارتباط سینمای ایران با جشنواره های مطرح سینمایی جهان بررسی شد سیاست های یک بام و دو هوا کنگره جدید آمریکا هم‌حزبی ترامپ شد مثلث قدرت جمهوری‌خواهان، خط و نشان برای ایران شلاق به چه کار نیچه می‌آمد؟ از واکنش اژه‌ای و منتظری به توییت رییس‌جمهوری تا پیشنهاد مجلس‌نشینان برای حل اختلاف قوا کنگره جدید آمریکا هم‌حزبی ترامپ شد مثلث قدرت جمهوری‌خواهان، خط و نشان برای ایران از واکنش اژه‌ای و منتظری به توییت رییس‌جمهوری تا پیشنهاد مجلس‌نشینان برای حل اختلاف قوا پارسایی در گفت‌وگو با «ابتکار»: امید جلسه‌ای برای بررسی تعامل با شورایعالی اصلاح‌طلبان نداشت پارسایی در گفت‌وگو با «ابتکار»: امید جلسه‌ای برای بررسی تعامل با شورایعالی اصلاح‌طلبان نداشت شلاق به چه کار نیچه می‌آمد؟ شلاق به چه کار نیچه می‌آمد؟ از واکنش اژه‌ای و منتظری به توییت رییس‌جمهوری تا پیشنهاد مجلس‌نشینان برای حل اختلاف قوا از واکنش اژه‌ای و منتظری به توییت رییس‌جمهوری تا پیشنهاد مجلس‌نشینان برای حل اختلاف قوا