حقوق شهروندی یعنی دانستن عملکردها

 
 
هفته گذشته سیدمحمود میرلوحی، یکی از اعضای شورای شهر تهران، به دادسرا فراخوانده شد تا به شکایت شهردار اسبق، به‌خاطر مصاحبه‌های قبلی این عضو در مورد نقد عملکرد ایشان در مدیریت شهری، رسیدگی کند، در نگاه اول، شکایت فوق طبیعی و از حقوق اولیه شهروندی است. اما اگر به طور دقیق‌تر و کارشناسی‌تر و بر اساس تعریف نوین حقوق شهروندی به ابعاد پیچیده ضرورت رعایت این حق توجه کنیم می‌بینیم، حقوق شهروندی ضمن حفظ هویت فردی، در اعماق موجودیت اجتماعی شهروند، معنا و مفهوم پیچیده‌تری به‌خود می‌گیرد که یکی از این ابعاد، حق شهروندان بر دانستن نوع عملکرد شهردار اسبق تهران، از زبان نمایندگان منتخب خود در شورای شهر تهران است. بنابراین اولین معبری که این حق برای شهروندان از طریق نمایندگان خود در شورای شهر تهران باز می‌کند، معبر محاسبه‌گری و ارزیابی و حسابرسی و کارشناسی عملکرد مدیران شهرداری تهران و یا سایر مدیران حوزه شهری است. بدیهی است منشأ این محاسبه‌گری و قانون‌گرایی، آگاهی شهروندان از ریز کارکردها، درآمد‌ها و هزینه‌هاست، فلذا به نظر صاحب این قلم، شناخت جامعه و مردم نسبت به عملکرد کسی که خواهان تصاحب جایگاه شخص دوم کشور به‌عنوان کاندیدای ریاست جمهوری بود، حق مردم و از حقوق اولیه شهروندی است. فلذا دانستن اطلاعات لازم و نقطه نظرات اعضای شورای شهر تهران به‌عنوان نمایندگان مردم، از طریق سخنرانی و مصاحبه امری ضروری و بدیهی است. وقتی در قانون اساسی، یکی از ویژگی‌های کاندیدای ریاست جمهوری «رجل سیاسی بودن» تعیین شده است، یعنی اینکه فرد کاندیدا، باید توانایی و زمینه‌های شکوفایی فردی و جمعی را در شرایط حاد، پیچیده و بحرانی داشته باشد. برخورد با نقد شخصیت اداری و اجرایی، چه خرد و چه کلان، اگر از دید و افقی وسیع صورت پذیرد، طبیعی است، که دامنه عمل و عکس‌العمل آن، سطح جامعه و افکار عمومی است، زیرا نخبه نیازمند افق و قلّه است، در جامعه اگر وسعت بصیرت باشد و افقی به مردم نشان داده شود، شهروندان در جمود و سکون باقی نمی‌مانند، زیرا یکی از راه‌های مهم رشد و توسعه شهروندان، هنر معاشرت نخبگان با یکدیگر است و در فرآیند این معاشرت‌هاست که افراد و مدعیان مدیریت جامعه، به ضعف‌های درونی خود و دیگران پی می‌برند و در عین حال به محاسن و مضّار دیدگاه‌ها و برنامه‌های خود آگاه می‌شوند و اگر بخواهند تصمیم بگیرند، می‌توانند در مسیر رشد و بهبود حرکت کنند. معاشرت با دیگران، یعنی استقبال از تضارب آرا، تلاقی اندیشه‌ها و تقارن آرمان‌ها و خواسته‌ها، معاشرت با دیگران یعنی عشق ورزیدن به چالش‌ها، و در معرض شناسایی تناقضات خود قرار گرفتن و در نهایت در مقام حل آنها برآمدن، بنابراین اگر به شورای شهر تهران و میان جامعه و افکار عمومی می‌آمدند، مفروض قابل توجهی را در خود نمایان می‌ساختند که همانا قوه اعتماد به نفس قوی برای ملی اندیشیدن و اصرار بر درستی عملکرد خویش بودند، زیرا مدیرانی که از نقد عملکرد خود در منظر عموم استقبال می‌کنند، فارغ از به نمایش گذاشتن ظرفیت سیاسی و تربیت عظیم و همه جانبه خود، به‌نوعی صحت عمل خویش را نیز جار می‌زنند، فلـذا به نظر می‌رسد فارغ از مستندات و سوابق و گزارش‌های متعدد و فراوان سازمان‌های ناظر در شهرداری تهران، که خود مستلزم رسیدگی کارشناسی است.
* استاد دانشگاه