تجارت سنتی را متوقف کنید

گزارش «آرمان» از ورود پلتفرم‌های نوین ارتباطی در تجارت و توسعه صادرات
تجارت سنتی را متوقف کنید
آرمان: فرآیند جهانی شدن یکی از پر اهمیت‌ترین اهداف کشورهای در حال توسعه مانند ایران بوده و هست و بی‌شک فاصله گرفتن از اکوسیستم تجارت سنتی و صادرات فله‌ای و نزدیک شدن به تجارت و صادرات الکترونیک بر بستر وب، یکی از راه‌های ورود به عرصه‌های تجارت جهانی است. از همین روی، مناطق آزاد نیز، به عنوان پدیده‌ای فراگیر و ابزاری برای تحقق استراتژی‌های توسعه برون نگر با تأکید بر سیاست توسعه صادرات، از اهمیت ویژه ایبرای بسیاری از کشورهای در حال توسعه قلمداد می‌شوند.
تجارت الکترونیک


هدف از ایجاد این مناطق، فراهم کردن شرایط مناسب به منظور افزایش تولید و صدور کالاهای صنعتی از طریق جذب سرمایه‌های خارجی، ایجاد اشتغال، کسب درآمد ارزی، افزایش درآمد حاصل از توریسم، تأمین مواد اولیه و قطعات مورد نیاز صنایع، برقراری پیوندهای صنعتی با داخل کشور، رشد رفاه اقتصادی و مادی مردم مناطق و سپس منافع ملی است. مناطق آزاد در ایران بر اساس تبصره 19 قانون برنامه اول توسعه اقتصادی-اجتماعی، جمهوری اسلامی ایران کم و بیش با دلایلی شبیه آنچه برای سایر کشورها مطرح بود و با در نظر گرفتن اصل مهم در ایجاد مناطق آزاد، یعنی جذب سرمایه خارجی و توسعه صادراتی به منظور دستیابی به اهدافی مانند تسریع در اجرای امرو زیر بنایی، عمران و آبادانی، رشد و توسعه اقتصادی، ایجاد اشتغال، سرمایه‌گذاری، تولید و صادرات کالاها ایجاد شد. اما عملا مناطق آزاد در ایران تبدیل شده‌اند به محل تجمع تولید کنندگان و انبارهای کالا و این نشان از «دید تجارت سنتی» به این مناطق است، دیدی که تجارت در این مناطق را محدود به صادرات و روند‌های سنتی می‌کند. این نگاه به مناطق آزاد ظرفیت‌های تأثیرگذار این مناطق را یا نادیده می‌گیرد و یا آنها را محدود می‌بیند. با روند رو به رشد تجارت الکترونیک و توسعه صادرات بر بستر وب و ادغام آن با ظرفیت‌های مغفول مانده مناطق آزاد تجاری می‌تواند حرکتی رو به رشد در تسریع و تسهیل صادرات و توسعه ملی باشد که باید به آن نگاهی ویژه‌ای داشت.
پلتفرم‌های ارتباطی
بروزرسانی مکانیسم‌های تجاری و تولید برای دست یابی به رشد اقتصادی یکی از مهم‌ترین اهداف اقتصادی کشورهاست؛ از این رو ورود پلتفرم‌ها و استارت‌آپ‌ها به این موضوع نشان از اهمیت و توجه خاص صاحبان تکنولوژی‌های ارتباطی دارد و سامانه‌هایی مانند سامانه ملی سککوک نیز یکی از این پلتفرم‌هاست که در راستای تسهیل و توسعه صادرات در کشور به این مقوله ورود کرده است. بی‌شک ورود پلتفرم‌های ارتباطی در مقوله تجارت بین‌الملل در شرایط حساسی که کشور با آن مواجه است -همانند تحریم‌ها- یکی از راه‌های کم‌هزینه و پر بازخورد در این عرصه است. مطالعات اقتصادی نشان می‌دهد که یک اقتصاد پویا همواره به یک اقتصاد شدیدا مهار شده برتری دارد. ورود بخش خصوصی در قالب پلتفرم‌های ارتباطی و استارت‌آپ‌ها نشان از این رویکرد رو به رشد دارد که باید بسترهای لازم را برای فعالیت این نوع از تجارت باز کرد و یکی از بسترهای مناسب برای این کار مناطق آزاد تجاری و استفاده از ظرفیت‌های آن است که این روزها شاهد این اتفاق در مناطق آزاد تجاری در ایران با ورود پلتفرم‌های ارتباطی چون سککوک هستیم. به هر حال تجربه کشورهای موفق در امر توسعه اقتصادی در سال‌های اخیر نشام می‌دهد که تجارت خارجی و توسعه صادرات و تسهیل این امر نقش بسیار مهمی در فرآیند رشد و توسعه این کشورهای ایفا کرده است.
کاهش تورم
با توجه به میزان مبادلات تجاری و درجه تعامل اقتصاد داخلی با جهان خارج، میزان تأثیرپذیری هر یک از متغیرهای اقتصادی در کشور متفاوت است. بر کسی پوشیده نیست که رسیدن به رشد اقتصادی، توان جامعه را برای پاسخگویی به نیازهای افراد و نیز تولید کالا و خدمات افزایش می‌دهد، اما هزینه‌هایی نیز دارد. آنچه مسلم است باافزایش مبادلات تجاری برمیزان صادرات کشور افزوده خواهد شد. افزایش صادرات باعث بالا رفتن درآمد ملی می‌شود و درآمد ملی، تقاضا و در نتیجه قیمت‌ها را افزایش خواهد داد. اگر این تغییرات تداوم داشته و محسوس باشند، تورم ایجاد می‌شود. البته کاهش واردات و یا تغییر قیمت کالاها و خدمات نیز در ایجاد تورم مؤثرند و این یکی از هزینه‌هایی است که مکانیسم تجارت سنتی بر اقتصاد ملی تحمیل می‌کند. با گسترش و فراگیر شدن مکانیسم‌های تجارت الکترونیک در صادرات کالا و تبادلات بین‌المللی بر بستر وب و تضمین و تسهیل بازگشت سرمایه به کشور، بی‌شک رشد تولید و پویایی اقتصاد ملی را به همراه دارد.
کاهش نقدینگی
یکی از دغدغه‌های اصلی بنگاه‌های کوچک و کسب و کارهای استارت‌آپی در وضعیت اقتصادی این روزهای کشور، تأمین مالی و تضمین‌های لازم است. چراکه نقدینگی به افزایش قیمت‌ها دامن می‌زند و ثبات اقتصادی را دچار اختلال می‌کند. ورود برات الكترونيكي به بازار و گسترش و فراگير شدن آن به راحتي مي‌تواند از شتاب غول نقدينگي كه اين روزها به بازارهاي مختلف هجوم مي‌آورد، بكاهد. يافته‌هاي تازه مراكز مطالعات اقتصادي و به ويژه پژوهشكده پولي و مالي بانك مركزي حكايت از آن دارد كه بنگاه‌هاي كوچك براي مبادلات B to B از طريق برات الكترونيك در سامانه ملی سككوك، اين امكان را مي‌يابند كه در كمترين زمان ممكن بدون اتكا به تزريق نقدينگي، به داد و ستد لازم بپردازند. اين يافته‌ها همچنين نشان مي‌دهد كه اين امر سبب خواهد شد با رشد اشتغال و توليد به وسيله برات الكترونيك، نقدينگي براي ورود به توليد، به جاي بازارهاي كاذب كه از درآمد بيشتري برخوردار است و در عين حال زودبازده به شمار مي‌آيد، رغبت بيشتري نشان بدهد. این امر هم اکنون با ورود سامانه ملی سککوک به مناطق آزاد، نوید پویایی تجارت بر بستر وب را مهیا کرده است که این مناطق می‌توانند از این امکان ویژه برای گسترش و تسریع فرآیند تجارت بین‌المللی و منطقه‌ای استفاده کنند.
حرف آخر؛ اشتغالزایی
کارآفرینی یکی از شاخص‌های رشد اقتصادی کشورها، ایجاد اشتغال پایدار و رفاه اجتماعی است و کارشناسان اقتصادی کارآفرینی را موتور توسعه اقتصادی می‌دانند. بنابراین تجارت الکترونیک به عنوان بستری مناسب برای اشتغال‌زایی از یکسو و پایین بودن هزینه ایجاد شغل در این بخش به نسبت بخش‌های صنعتی، می‌تواند در ایجاد شغل پایدار و ارزان موثرتر باشد که به تسریع رشد اقتصادی منجر خواهد شد. تجارت الکترونیک بر پایه تکنولوژی‌های ارتباطی و اطلاعاتی بر بستر وب مزیت‌هایی چون ارزان‌تر بودن نسبت به موارد مشابه در تجارت سنتی، بیشتر بودن نتایج حاصله با هزینه مشابه در تجارت سنتی، سریع‌تر بودن خروجی‌های مشابه با همان میزان هزینه، بهتر بودن کیفیت از نظر استانداردها و ایجاد ظرفیت‌های جدید نسبت به تجارت‌های سنتی، می‌تواند راهکشای اقتصاد کشور باشد که باید به آن بیش از پیش توجه نمود که این امر این روزها با شناسایی ظرفیت‌های موجود در مناطق آزاد تجاری و مناطق ویژه اقتصادی و ورود این مزیت‌ها در قالب پلتفرم‌های ملی همچون سامانه سککوک محقق شده است و چشم انداز رو به جلویی را برای این مناطق و شکوفایی هرچه بیشتر آنها، می‌توان متصور بود.