روزنامه همدلی
1397/07/21
اصلاحِ بی سرانجام
هرمز شریفیان - از ژانویه 2015 که «سلمان‌بن‌عبدالعزیز» در عربستان سعودی به سلطنت رسید، تلاش کرد تا به نوعی راه خود را برای حفظ سلطنت خویش و جانشینی فرزندش «محمدبن‌سلمان» هموار کند.او با برکنار کردن «مشعل‌بن‌عبدالله»، فرزند شاه پیشین از مسئولیت‌ها و سمت‌هایش و منحل اعلام کردن چندین سازمان و نهاد دولتی سرو صدای زیادی به پا کرد و نخست برادر کوچکش «مقربن‌عبدالعزیزن را به ولیعهدی نشاند اما پس از مدت کوتاهی او را برکنار کرد و فرزند کم‌سن و سال و کم تجربه‌اش «محمدبن‌سلمان» را به‌جای او نشاند.
محمدبن‌سلمان به عنوان ولیعهد جدید تصمیم گرفت چهره‌ای مدرن و امروزی از خود به نمایش بگذارد و به همین دلیل نخست بر روی حوزه زنان و حقوق آنان تمرکز کرد و با دادن «حق رانندگی» به آنان، آن هم برای اولین بار، چهره‌ای امروزی از خود به نمایش گذاشت.
این در حالی بود که عربستان سعودی هنوز از داشتن قوه مقننه (پارلمان) و قانون اساسی محروم است و این کشور در واقع به شکل ملوک‌الطوایفی اداره میشود.
در سایه همین استبداد بود که «شیخ نمر»، روحانی شیعه عربستانی تنها به دلیل مخالفت‌های نظری با حکومت عربستان و در سال 2016 به اعدام با شمشیر متهم شد و اجرای این حکم نشان داد که در پس چهره به اصطلاح اصلاح‌گرایانه پادشاه و ولیعهد این کشور تا چه اندازه واپسگرایی وجود دارد.
دولت سعودی با وجود نداشتن زیرساخت‌های دموکراتیک، کماکان سعی در امروزی نشان دادن خود داشت، در حالی‌که سازمان‌ها و نهادهای حقوق بشری به طور دائم رژیم این کشور را به عنوان یکی از ناقضان اصلی حقوق بشر و زنان در جهان معرفی می‌کردند. با این حال رسانه‌های غیر مستقل و حکومتی این کشور دائما سعی در موجه جلوه دادن نمایش‌های دموکراتیک حاکمان این کشور داشتند تا چهره‌ای جدید از آنان به جهانیان معرفی کنند غافل از این‌که اصلاح و اصلاح‌گرایی در سیستم بسته سیاسی عربستان راه به‌جایی نبرده و همچنان عقیم مانده و جالب این‌که این سترونی از چشم جامعه جهانی و حتی روشنفکران عربستانی دور نمانده است.
شاهد دیگر این مدعا «جمال خاشقجی» روزنامه‌نگار منتقد سیاست‌های ولیعهد عربستان بود که هفته گذشته در کنسولگری این کشور در استانبول ترکیه به طرز مرموز و در عین حال فجیعی به قتل رسید و سروصدای زیادی در رسانه‌های جهان برپا کرد و سران دو کشور متحد استراتژیک سعودی‌ها یعنی «رجب‌طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه و «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا را نیز به واکنش واداشت.
شکی نیست که با وجود تصمیم‌گیران مستبد در راس حکومت‌ها، امکان پیشبرد اصلاحات سیاسی تقریبا نزدیک به صفر است، آن هم حکومت‌هایی که به صورت الیگارشی اداره می‌شوند و فاقد نهادهای قانون‌گذاری مستقل و حتی قوانین بالادستی مانند قانون اساسی هستند و تازه اگر هم چنین قانونی برای خود وضع کنند، از اجرای آن سر باز می‌زنند.
حذف فیزیکی مخالفان در بیرون از محدوده جغرافیایی حکومت، یکی از عامل‌های مهمی است که نشان می‌دهد فرهنگ اصلاحات و اصلاح‌پذیری آنچنان عقب مانده که منتقدان در بیرون از محدوده جغرافیایی هم قابل تحمل نیستند و جوخه‌های اعدام با پرواز اختصاصی از خاک عربستان به استانبول می‌روند تا یک روزنامه‌نگار مستقل و منتقد را حذف کنند.
حذف فیزیکی «خاشقجی‌ها» نشان می‌دهد که چنین حاکمانی هرچقدر هم که ژست اصلاح‌گرایی و مردم‌مداری بگیرند، باز هم تحمل صدای مخالف را ندارند و برای ساکت کردن این صداها از هیچ جنایتی روی نمی‌گردانند.
تجربه نشان داده که اصلاحات به بسترهای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی نیاز دارد و حکومت‌ها برای دست‌یابی به آن باید نخست این بسترها را فراهم کنند و دریابند که راه اصلاح کردن از بالا به پایین هرگز جواب نداده و نخواهد داد.
تلاش حکام سعودی برای نشان دادن چهره‌ای مصلح‌گرا از خود، تلاشی بیهوده است و اعدام شیخ‌نمر و ترور خاشقجی نمونه بارز و مشهود اصلاح‌ناپذیری آنان است. این رویه ممکن است در کوتاه‌مدت از آنان چهره‌ای مقبول نزد مردم آن کشور و جهانیان ترسیم کند، اما در درازمدت همگان درخواهند یافت که برای اصلاح‌گرایی تنها ژست و لفاظی کافی نیست و برای رسیدن به چنین اهدافی راه درازی در پیش است، آن هم راهی که در مسیر انسان‌گرایی و اخلاق باشد و این همان راهی است که مستبدان تا زمان سقوط در آن پا نمی‌گذارند.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
در جلسه دو ساعت و نیمه سران قوا با رهبر انقلاب مطرح شد: تصمیم‌های عملیاتی بگیرید
تغییر در کابینه؛ برای چه؟
کودک هفت ساله ایرانی برنده مسابقه بین‌المللی «بنیاد صلح و همکاری» شد لبخندی برای صلح
با جدی‌ترشدن پرونده خاشقجی، جهان در انتظار پاسخ یک سوال است خط‌ونشان سعودی یا خط قرمز جهانی
«همدلی» گزارش‌های غیرواقعی صداوسیما را که منجر به زدودن اعتماد عمومی و روح همیاری میشود،بررسی می‌کند
به دلایل مختلفی از جمله مشکلات اقتصادی، جمعیت سینماروهای متاهل رو به کاهش است سینماروها مجردند!
نزدیکی به کانون‌های تصمیم‌گیری در آمریکا که موافق برجام و مخالف تحریم ایران هستند، در گفت‌وگو با کارشناسان
تحلیل کارشناسان از حواشی سیاست‌هایی که یک‌شبه فروش برخی کالاها را ممنوع می‌کنند ممنوعیت‌های شتاب‌زده
اصلاحِ بی سرانجام
ضرورت درک قواعد بازی سیاسی
در جلسه دو ساعت و نیمه سران قوا با رهبر انقلاب مطرح شد: تصمیم‌های عملیاتی بگیرید
ترکیب نمایندگان مخالف CFT منتشر شد
