روزنامه جهان صنعت
1397/07/26
حق‌السکوت 100 میلیون دلاری؟
در حالی که هر روز ابعاد تازه‌ای از پرونده جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد عربستان فاش میشود، برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که عربستان سعودی بعد از یک دوره سکوت خود را برای ورود به فاز جدیدی از سیاست‌ورزی در قبال این پرونده آماده می‌کند.نقطه عطف این روند جدید را شاید بتوان اظهارات دونالد ترامپ دانست. رییس‌جمهوری ایالات متحده اعلام کرد که با پادشاه عربستان در خصوص ناپدید شدن جمال خاشقجی گفتوگو کرده و ملک سلمان نسبت به سرنوشت این روزنامه‌نگار سعودی ابراز بی‌اطلاعی کرده است.
این در حالی است که همزمان با سفر مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا به ریاض 100 میلیون دلاری که عربستان به آمریکا وعده داده بود، پرداخت شد، همزمانی این پرداخت با سفر وزیر خارجه آمریکا به عربستان و بحران قتل جمال خاشقجی، این فکر را در ذهن متبادر می‌کند که شاید ریاض حق‌السکوتی را به واشنگتن داده باشد.
مظنونان پرونده خاشقجی از اطرافیان بن‌سلمان هستند
از طرفی نشریه آمریکایی نیویورک‌تایمز در گزارشی هویت افراد مظنون در پرونده جمال خاشقجی را مشخص کرده است. بر اساس این گزارش، دست‌کم 9 نفر از 15 مظنون معرفی شده در ارتش، سرویس امنیتی یا وزارتخانه‌های عربستان مشغول بوده‌اند.
روزنامه نیویورک‌تایمز به کمک نرم‌افزارهای تشخیص چهره، یک بانک اطلاعاتی از شماره تلفن‌های عربستان سعودی، اسناد دولتی عربستان که منتشر شده‌اند، اظهارات شاهدان و گزارش رسانه‌ها گزارشی درباره هویت مظنونان پرونده جمال خاشقجی تهیه کرده است.
در این گزارش به عنوان مثال به فردی به نام ماهر عبدالعزیز مطرب به عنوان مظنون اشاره شده که به نوشته نیویورک‌تایمز در سفرهای سال‌جاری به آمریکا، اسپانیا و فرانسه ولیعهد عربستان را همراهی کرده بوده است. در گزارش شامگاه سه‌شنبه گذشته نیویورک‌تایمز ادعا شده که این فرد به احتمال یکی از محافظان ولیعهد محمد بن‌سلمان است.
سه مظنون دیگر هم عضوی از حلقه حفاظتی ولیعهد عربستان معرفی شده‌اند. به نوشته این نشریه آمریکایی، مظنون دیگر هم یک پزشک قانونی معرفی شده که در عربستان سعودی مناصب بالایی داشته است.
جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد حکومت عربستان و مقیم آمریکا، دوم اکتبر و پس از آن‌که برای انجام امور اداری به کنسولگری عربستان در استانبول رفت، ناپدید شد. کارآگاهان در ترکیه ظن آن را دارند که خاشقجی در کنسولگری به قتل رسیده باشد. آنها بر یک تیم ویژه احتمالی متشکل از ۱۵ شهروند عربستان سعودی متمرکز شده‌اند که در روز حضور خاشقجی در کنسولگری عربستان، وارد استانبول شده بود. بر اساس گزارش نیویورک‌تایمز، از ۱۵ مظنونی که ترکیه معرفی کرده، دست‌کم 9 نفر در سرویس امنیتی عربستان، ارتش این کشور یا در وزارتخانه‌های مختلف مشغول به کار بوده‌اند.
ترامپ: محمد بن‌سلمان می‌گوید بی‌خبر است
دونالد ترامپ پیشتر گفته بود که با ولیعهد عربستان درباره ناپدیدشدن خاشقجی تلفنی صحبت کرده و محمد بن‌سلمان قول داده که خود تحقیقات کاملی را آغاز و نتیجه آن را هر چه سریع‌تر اعلام کند. ترامپ توئیت کرده بود: همین الان با ولیعهد عربستان صحبت کردم و او به کلی تکذیب کرده و گفته است هیچ‌گونه اطلاعی ندارد که در کنسولگری آنها در ترکیه چه اتفاقی افتاده است.
رییس‌جمهوری آمریکا به آسوشیتدپرس گفته است، اینکه عربستان مقصر شناخته میشود نمونه دیگری از عملکرد رسانه‌ها در محکوم‌کردن متهم تا زمان اثبات بی‌گناهی اوست. ترامپ همچنین در گفتوگو با شبکه فاکس‌بیزینس گفت: عربستان سعودی یکی از مهمترین متحدان من است.
روزنامه نیویورک‌تایمز پیش از این به نقل از یک منبع مطلع نوشته بود که ولیعهد عربستان با بازجویی یا ربودن خاشقجی از ترکیه و انتقال او به عربستان موافقت کرده بوده است. این منبع آگاه گفته بود که دولت عربستان در نهایت برای محافظت از ولیعهد، یک مقام سرویس اطلاعاتی این کشور را مقصر معرفی خواهد کرد. برخی رسانه‌ها پیش‌بینی می‌کنند که عربستان سعودی درباره ناپدیدشدن خاشقجی گزارشی منتشر کند. در این گزارش به احتمال نوشته خواهد شد که ماموران امنیتی خودسر خاشقجی را ربوده و این روزنامه‌نگار منتقد در جریان یک بازجویی که کنترل آن از دست ماموران خارج شده، کشته شده است. اگر گزارش نیویورک‌تایمز درباره هویت مظنونان درست باشد، موضع مدافعان حاکمیت عربستان و ولیعهد این کشور تضعیف خواهد شد.
پرونده ناپدیدشدن خاشقجی فشار بین‌المللی سنگینی بر عربستان سعودی وارد کرده است. وزیران خارجه هفت کشور صنعتی جهان (G7) از ریاض خواسته‌اند تحقیقاتی همه‌جانبه، باورپذیر، شفاف و سریع انجام دهد و دست‌اندرکاران را معرفی و مجازات کند.
تحریم داووس کویر
موج اعتراضات نسبت به نقش پررنگ عربستان در پرونده جمال خاشقجی روزنامه‌نگار این کشور که عرصه اقتصاد عربستان را هم درنوردیده است، با اعلام چندین شخصیت سرشناس و شرکت‌های معتبر برای تحریم حضور در کنفرانس سرمایه‌گذاری موسوم به داووس کویر وارد مرحله وخیم‌تری شد. رییس صندوق بین‌المللی پول سفر قریب‌الوقوع خود به خاورمیانه را که عربستان سعودی یکی از مقاصد آن بود فعلا لغو کرده است. صندوق بین‌المللی پول هنوز دلیل لغو سفر کریستین لاگارد را عنوان نکرده است. لاگارد قرار بود در کنفرانسی بازرگانی در ریاض شرکت کند. کنفرانس تجاری مزبور به داووس کویر مشهور است و روز اول آبان (۲۳ اکتبر) آغاز میشود.
بسیاری از چهره‌های اقتصادی شناخته‌شده اعلام کرده‌اند که به دلیل ناپدیدشدن مشکوک جمال خاشقجی در این کنفرانس شرکت نمی‌کنند. یکی از این افراد دارا خسروشاهی، مدیرعامل اجرایی ایرانی‌تبار شرکت تکنولوژی‌های اوبر است. جیمی دایمن، مدیرعامل اجرایی و رییس هیات مدیره جی‌پی مورگان چِیس (غول بانکی آمریکا)، بیل فورد، رییس هیات‌مدیره کمپانی فورد آمریکا و همچنین بنگاه‌های خبری سی‌ان‌ان و بلومبرگ که زمانی پشتیبان مالی این کنفرانس بودند، اعلام کرده‌اند که در کنفرانس ریاض شرکت نخواهند کرد.
پیش از اعلام این خبر نیز جان فلینت، مدیر اجرایی بانک « اچ اس بی سی» (شرکت خدمات مالی و بانکداری بریتانیایی)، بیل وینترز، مدیر اجرایی استاندارد چارترد (شرکت چندملیتی خدمات مالی و بانکداری) به همراه تیجان تیام، مدیر اجرایی بانک سوییس کردیت در کنفرانس سرمایه‌گذاری عربستان شرکت نمی‌کنند.
فایننشال‌تایمز همچنین اعلام کرد که استفن شوارزمن، رییس و مدیر اجرایی گروه بلک استون و رییس شورای مشورتی در امور تجاری دونالد ترامپ که روابط نزدیکی با محمد بن‌سلمان دارد، در کنفرانس عربستان حاضر نخواهد بود. منابع آگاه همچنین از عدم حضور وزیر دارایی هلند، رییس بورس لندن در کنفرانس داووس صحرا خبر می‌دهند. پیش از آن نیز غول فناوری جهان، گوگل اعلام کرد که در کنفرانسی که در عربستان برگزار شود، شرکت نمی‌کند.
افشای زوایای جدید از قتل جمال خاشقجی
مقامات ترکیه نوارهای صوتی ضبط شده‌ای در اختیار دارند که تاکید می‌کنند سرهنگ صلاح الطبیقی، رییس پزشکی قانونی امنیت عمومی عربستان کسی بوده که جسد جمال خاشقجی را مثله کرده و از دستیارانش خواسته در زمان مثله کردن بدن او موسیقی گوش کنند.
منابع ترکیه‌ای اظهار کردند، قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار سعودی تنها در هفت دقیقه صورت گرفته و تیم امنیتی هیچ تحقیقی از او انجام نداده و این اشاره صریح به این دارد که آنها دستوراتی را از بالادستی‌ها درباره قتل او بدون نیاز به بازجویی از او گرفته بودند.
الطبیقی همراه ۱۵ سعودی بوده که با دو جت اختصاصی در دو پرواز جداگانه از امارات و مصر در همان روزی که خاشقجی ناپدید شد، وارد ترکیه شده و همان روز نیز ترکیه را ترک کرده است.
منابع ترکیه‌ای به الجزیره گفتند، قتل خاشقجی در کنسولگری در دفتر محمد العتیبی کنسول سعودی و در حضور او تنها چند دقیقه بعد از ورودش به کنسولگری انجام گرفته است. طبق گفته منابع ترکیه‌ای با استناد به نوارهای صوتی ضبط شده، خاشقجی قبل از قتلش مورد ضرب و شتم قرار گرفته بوده و بعد از قتلش در دفتر کنسول عربستان جسدش مثله شده است.
در این راستا تیم بازرسی ترکیه سه‌شنبه گذشته وارد منزل کنسول سعودی شد اما نیروهای امنیتی ترکیه تفتیش خانه کنسول سعودی را شب گذشته به دلیل عدم همکاری طرف سعودی متوقف کردند. منابع امنیتی گفتند، سعودی‌ها هر گونه همکاری در این زمینه و گشودن در داخلی منزل کنسول را به روی بازپرسان رد می‌کنند.
پیشتر منابع رسمی ترکیه‌ای گفته بودند، کنسول سعودی قبل از رسیدن تیم بازپرسان ترکیه را به مقصد ریاض ترک کرده است. دادستانی ترکیه اعلام کرده، ادله و مستنداتی در داخل منزل کنسول درباره خاشقجی کشف شده است. دستیابی به این مدارک فرضیه قتل خاشقجی در کنسولگری را تقویت می‌کند.
از طرفی تابستان سال‌جاری میلادی بود که عربستان به دولت آمریکا وعده پرداخت ۱۰۰ میلیون دلار را داد تا ایالات متحده اوضاع مناطقی در سوریه را که از داعش پس گرفته شده بود، ثبات بخشد و حالا این مبلغ پرداخت شده است.
روزنامه نیویورک‌تایمز در گزارشی می‌نویسد: سه‌شنبه مبلغ مذکور در حالی وارد حساب‌های آمریکا شد که در همان روز مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا در فرودگاه ریاض به زمین نشست تا با رهبران عربستان درباره جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد دولت سعودی که ناپدید شده است، گفتوگو کند.
تضمین تامین مالی یک پیروزی برای دونالد ترامپ محسوب میشود چون او درباره اینکه آمریکا چقدر در خارج از کشور هزینه کرده همواره شکایت کرده و تلاشش بر این بوده که از متحدانش پول بیشتری طلب کند، اما زمانبندی واریز این پول باعث شده تا حتی بروکرات‌هایی که برنامه‌هایشان از قبل هم از این پول‌ها نفع می‌برده، شگفت‌زده شوند.
یکی از مقام‌های آمریکایی دخیل در سیاستگذاری سوریه که خواست نامش فاش نشود با تایید واریز این پول، در این باره می‌گوید: زمانبندی این مساله تصادفی نیست.
ناپدید شدن جمال خاشقجی وجهه عربستان و محمد بن‌سلمان، ولیعهد جوان آن را به شدت لکه‌دار کرده است؛ فردی که بازیکن کلیدی بسیاری از جاه‌طلبی‌های ترامپ در موضع خاورمیانه محسوب میشود. مقام‌های ترکیه می‌گویند که خاشقجی در داخل کنسولگری عربستان در استانبول در دوم اکتبر و توسط عاملان سعودی کشته شده است. رهبران عربستان صدمه زدن به این روزنامه‌نگار را رد می‌کنند اما توضیح قابل قبولی را درباره اینکه چه اتفاقی برایش افتاده، ارائه نداده‌اند.
ترامپ نیز تهدید کرده که اگر مرگ این روزنامه‌نگار سعودی تایید شود، مقام‌های مسوول را مجازات می‌کند اما پس از گفتوگو با ملک سلمان که روز دوشنبه صورت گرفت، ترامپ گفته که قاتل‌های شرور مسوول هستند و پمپئو را برای دیدار با پادشاه عربستان روانه ریاض کرد.
دوشنبه گذشته هم فردی مطلع به برنامه‌های عربستان گفت که پادشاهی این کشور قصد دارد تا تقصیر این قتل را بر گردن عناصر شریری بیندازد که براساس دستور رسمی اقدام نکرده‌اند- سناریویی که این مجوز را به عربستان می‌دهد تا به مرگ این روزنامه‌نگار اذعان کند در حالی که از رهبرانش در مقابل اعلام جرم محافظت می‌کند.
استقبال ترامپ از چنین نتیجه‌گیری می‌تواند به کمتر مخدوش شدن وجهه و اعتبار بین‌المللی عربستان کمک کند. برت مک‌گورک، فرستاده آمریکا در ائتلاف مقابله با داعش این ایده را رد می‌کند که سفر پمپئو به عربستان و واریز این مبلغ با یکدیگر در ارتباط هستند. او در این باره می‌گوید: عربستان در آگوست وعده واریز چنین مبلغی را داده بود و آمریکا انتظار داشت این مبلغ را در پاییز بگیرد. این واریز قابل توجه به طول انجامیده و اصلا ربطی به دیدار پمپئو با مقام‌های سعودی ندارد.
اما مقام‌های دخیل در سیاستگذاری سوریه می‌گویند که روند واریز غیرقابل پیش‌بینی بود. واریز این پول در آگوست وعده داده شده بود اما مشخص نبود که چه زمانی واریز شود اما به ناگاه روز سه‌شنبه از حساب‌های آمریکا سر در آورد. ترامپ از زمان روی کار آمدن تلاش کرده تا نقش آمریکا را در سوریه محدود کند؛ کشوری که هفت سال است درگیر جنگ داخلی است و در این مدت، صدها هزار تن کشته و شهرهای زیادی با خاک یکسان شده‌اند.
ترامپ درباره ایده خروج ۲۰۰۰ سرباز آمریکایی که در شرق سوریه که زمانی تحت کنترل داعش بود، مستقرند، به صورت خوشبینانه صحبت کرده اگرچه حالا به دنبال نگهداشتن آنها در آنجاست. در آگوست، دولت آمریکا تصمیم گرفت تا ۲۳۰ میلیون دلاری را که برای برنامه‌های با ثبات‌سازی در این مناطق اختصاص داده بود، هزینه نکند. حالا پول سعودی به انضمام ۵۰ میلیون دیگر از امارات اجازه تداوم برنامه‌های آمریکا را می‌دهد اما با پول دیگر کشورها. این کمک‌های مالی توسط آژانس توسعه بین‌الملل آمریکا و وزارت خارجه این کشور به منظور انجام برنامه‌های مختلف شامل بازسازی زیرساخت‌ها و نظارت بر بهداشت، آموزش و خدمات بهسازی استفاده خواهند شد.
سایر اخبار این روزنامه
برنامه دشمن، تصویرسازی غلط از ایران است
معاون وزیر راه:
حق‌السکوت 100 میلیون دلاری؟
افزایش قیمت نفت در پی کاهش ذخایر آمریکا
ایرلاین‌های خارجی ارز آزاد را مبنای نرخ بلیت هواپیما قرار دادند
تولید‌کننده بی‌اعتماد به وعده‌ها
ملاقات احمدی‌نژاد با مشایی!
اینترنت کوپنی!
انتقاد بخش خصوصی از بسته 34 هزار میلیاردتومانی بدون ساز و کار اجرایی
خطر انزوای ایران با اثر روانی تحریم‌ها
دولت برنامه‌ای برای کنترل قیمت‌ها تا پایان سال ندارد
تشدید بیماری نظام بانکی
تشدید منازعه
عملیات تروریستی در یک کالج به مرگ 18 نفر انجامید
نیویورک‌تایمز:
استفاده ابزاری ازحضور زنان در ورزشگاه
عراقچی در دیدار یک مقام آلمانی مطرح کرد
