روزنامه مردم سالاری

سرنوشت خاندان سعودی در دست استانبول

گروه بین‌الملل – علی ودایع: قتل «جمال خاشقچی» توسط مزدوران سعودی مسجل شده است اما این «رجب طیب اردوغان» است که با سرنوشت خاندان سعودی بازی می‌کند. رئیس جمهوری ترکیه که اطلاع رسانی قطره چکانی برای زجرکش کردن ریاض را عملیاتی کرده بود ؛ دیروز(سه شنبه) جزئیات جدیدی از قتل فجیع روزنامه نگار منتقد عربستان فاش کرد. البته همزمان با سخنرانی آتشین اردوغان، خبرگزاری‌های ترکیه اعلام کردند که قسمت‌هایی از بدن خاشقچی در باغچه کنسولگری عربستان در استانبول کشف شده است.
بنابه نوشته گاردین، اگرچه اردوغان در سخنانش از ولیعهد سعودی و نقش وی در این قتل سخنی نگفت اما به نظر می‌رسد عملکرد و نقش اردوغان در این پرونده باعث شده که سعودی‌ها به ویژه «محمد بن سلمان»، درست در جایی قرار بگیرند که او می‌خواهد. اتفاق جالب اینجاست که وزیرخارجه ترکیه همزمان با سفر رئیس سیا به ترکیه اعلام کرد که این کشور هیچ گونه اطلاعاتی را درباره اتفاقات کنسولگری عربستان در اختیار هیچ کشوری قرار نداده است.
سخنرانی افشاگرانه
رئیس جمهوری ترکیه در سخنرانی هفتگی برای نمایندگان حزب حاکم عدالت و توسعه در پارلمان گفت که« قبل از کشته شدن جمال خاشقجی، دوربین‌های نصب شده در کنسولگری سعودی در استانبول برداشته شده بود اما دوربین‌های خارج از ساختمان، ورود این روزنامه‌نگار به داخل سرکنسولگری را ضبط کردند که نشان می‌داد او از این محل خارج نشد.» وی افزود که «روزنامه‌نگار سعودی توسط یک گروه متشکل از افرادی که از عربستان اعزام شده بودند همراه با کارکنان کنسولگری «به طرزی فجیعانه» به قتل رسید و سپس این پانزده نفر همراه با کنسول عربستان خاک ترکیه را ترک کردند.»


رئیس جمهوری ترکیه با تاکید براینکه«قتل خاشقجی از پیش برنامه‌ریزی شده بود»، یادآور شد که «در ابتدا مقامات سعودی اصرار داشتند که این روزنامه‌نگار پس از انجام امور اداری، از کنسولگری خارج شده اما بعدا پذیرفتند که او در این محل به قتل رسیده است.» 
وی تاکید کرد که «تیم سعودی از چند روز قبل از کشته‌شدن خاشقجی برای این سناریو طرح ریزی کرده بود. اما عربستان تا روز چهارم اکتبر  با بازرسان ترکیه همکاری نمی‌کرد و جنایت قتل خاشقجی در داخل کنسولگری را انکار می‌کرد. عربستان هم‌چنین اجازه تفتیش کنسولگری و محل اقامت کنسول عربستان را نمی‌داد.»
اردوغان به «تماس تلفنی با ملک سلمان، پادشاه سعودی» اشاره کرد و گفت که «در این تماس به اطلاع پادشاه رساند که متصدی کنسولکری کفایت ندارد و افزود که 18 نفری که به گفته مقامات سعودی در ارتباط با این قتل در آن کشور بازداشت شده‌اند، با یافته‌های اولیه سازمان‌های اطلاعاتی ترکیه منطبق است.»
وی گفت که «نسبت به صمیمیت پادشاه سعودی برای رسیدگی به این موضوع تردیدی ندارد اما این توضیح که تعدادی از ماموران امنیتی عربستان به طور خودسرانه مرتکب این قتل شدند برای ترکیه توضیحی رضایتبخش نیست.»
رئیس جمهوری ترکیه تاکید کرد که «اگر جنایتی روی داده، باید آمران و عاملان آن هرکه هستند مشخص معلوم شود و براساس قوانین اسلامی و قوانین بین‌المللی محاکمه شوند. رئیس جمهوری ترکیه خواستار محاکمه متهمان به این قتل در استانبول شد.» رجب طیب اردوغان با تاکید بر این که «قتل جمال خاشقجی در استانبول رخ داده» گفت که «دولت باید از تمام جزئیات خبردار شود، این حق ماست.»سخنرانی «افشاگرانه» اردوغان یک روز پس از آن ایراد می‌شود که رئیس جمهوری آمریکا اعلام کرد که از «روایت سعودی» از ماجرای این قتل راضی نیست و آن را «احمقانه» خواند.
تماشا از اسکایپ
ترکیه در راستای عملیات روانی سنگینی که علیه عربستان و مشخصا ولیعهد سعودی دنبال می‌کند، اطلاعاتی درباره تماشای اسکایپی قتل خاشقچی منتشر کرد. یک منبع آگاه ترکیه به خبرگزاری رویترز گفت که «سعود القحطانی» مشاور در مقام وزیر ولیعهد عربستان سعودی پس از ورود جمال خاشقجی به کنسولگری عربستان در استانبول با او تماس ویدیویی داشته است.
بر اساس این گزارش، القحطانی به خاشقجی پرخاش کرده و روزنامه‌نگار منتقد محمد بن سلمان نیز واکنش مشابهی نشان داده است.منابع آگاه به رویترز گفته‌اند که مشاور ارشد ولیعهد عربستان به عوامل خود در کنسولگری گفته است: «سر این سگ را برام بیارید!» رویترز می‌نویسد، معلوم نیست که آیا این مقام عربستانی صحنه‌ی قتل روزنامه‌نگار را از طریق اسکایپ مشاهده کرده است یا خیر.
این خبرگزاری نوشت، از این گفت‌وگوی ویدئویی یک نوار صوتی وجود دارد که در اختیار مقام‌های امنیتی ترکیه و یک کپی از آن نزد رئیس جمهوری این کشور است.
همزمان با این خبر که دیروز منتشر شد، شبکه الجزیره به نقل از منابع ترک اعلام کرد که  تیم قاتلان سعودی، روزنامه نگار منتقد عربستانی را در کنسولگری این کشور در استانبول به قتل رسانده بودند از عملیات کشتن وی و مثله کردن جسدش تصویربرداری کرده و آن را با خود به ریاض برده‌اند.
روابط شکرآب اردوغان و بن سلمان
پس از سخنرانی آتشین اردوغان، روزنامه روزنامه نیویورک تایمز به نقل از منابع ترک نوشت که «اردوغان رشوه سیاسی عربستان را رد کرده است.» بنا به نوشته این روزنامه آمریکایی، «خالد الفیصل، شاهزاده عربستانی و فرستاده شخصی سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان به اردوغان پیشنهاد کمک‌های مالی و سرمایه‌گذاری‌هایی برای کمک به اقتصاد متزلزل ترکیه و نیز لغو محاصره قطر را در مقابل بستن پرونده قتل جمال خاشقجی داده بود.»
منبع ترک گفته که اردوغان واکنشی خشمگینانه به پیشنهاد پادشاه سعودی داشته است. یک عضو ارشد خانواده سلطنتی فاش کرد: «خالد الفیصل، فرماندار مکه، بعد از ملاقات با اردوغان در حالی بازگشت که خیلی نگران بود. 
او نمی‌توانست تکان بخورد. او نمی‌خواست به هر چیزی که ما می‌گفتیم گوش دهد. الفیصل در بازگشت به پادشاه گفت ما یک بحران پیش رو داریم.»
 نوع رفتار اردوغان با توجه به شناختی که از رئیس جمهوری ترکیه وجود دارد  و نوع عملیات روانی ترکیه نشان دهنده پیچیدگی داستان مرگ خاشچقی در معادلات خاورمیانه است.
البته، تعاملات ترکیه و عربستان از زمان اجرای پیمان «سایکس-پیکو» و تشکیل حکومت سعودی با فروپاشی حکومت عثمانی، همیشه پارادوکسیال و سرشار از تنش بوده است. 
ترک‌ها که سودای امپراتوری عثمانی را در سر می‌پرورانند هرگز چشم دیدن سعودی‌ها را نداشته اند و در آن طرف هم ترکیه در کنار ایران به عنوان حکومت‌های عجم نگریسته شدند.
نکته مهم در تحلیل سخنان اردوغان این است که ترکیه نمی‌خواهد وارد جنگ تن به تن با عربستان شود  یا چند امتیاز میان مدت از ریاض بگیرد. اردوغان به خون بن سلمان تشنه است. اردوغان از زمان بهارعربی و روی کار آمدن اخوان المسلمین در مصر عملا از رویای امپراتوری عثمانی رونمایی کرد. ترک‌ها در عین حال بیخ گوش عربستان و در قطر یک پایگاه نظامی ایجاد کرد که توازن قدرت را در خلیج فارس برهم می‌زد. در آن طرف داستان اگرچه سعودی‌ها در حال گذار از یک دیکتاتوری سلفی به یک دیکتاتوری پلیسی است اما این دوکشور همچنان تشنه خون یکدیگر هستند. 
سخنرانی اردوغان نشان می‌دهد که ترکیه به قتل خاشقچی به عنوان یک فرصت طلایی نگاه می‌کنند. رئیس جمهوری ترکیه می‌خواهد نسخه ولیعهد سعودی را بپیچد تا دامنه فعالیت‌های ژنرال «السیسی» در مصر و  «محمد بن زاید» در امارات محدود شود. آنکارا می‌داند که به قول ریاض نمی‌تواند اعتماد کند. 
ترکیه می‌خواهد حجم خشم جامعه جهانی از عربستان را به نقطه ای برساند که رژیم سعودی و مشخصا محمد بن سلمان را در گوشه رینگ گرفتار کند. 
حواشی تحریم همایش سرمایه گذاری در عربستان و سقوط بی سابقه بورس ریاض نشان دهنده موفقیت نسبی ترک‌هاست. روزهای سرنوشت سازی برای پادشاهی عربستان در پیش است. 
 
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
اولتیماتوم امنیتی ایران به اربیل (تجارت) حج امسال حج برائت از جنایات اسرائیل و آمریکاست (کيهان)
سایر اخبار این روزنامه
به زانو در آمدن زر و زور در برابر قلم به زانو در آمدن زر و زور در برابر قلم خبر خبر واریز بسته حمایتی دولت به ارزش 600 هزار تومان در 3 مرحله ضرورت پایان خشونت علیه کولبران واکنش‌ها به پخش نشدن «نود» انهدام سه تیم تروریستی در خوزستان افزایش ۲۰ درصدی معتادان کشور تا سال ۱۴۰۴ جامعه نگران فردا نباشد سرنوشت خاندان سعودی در دست استانبول صعود پرسپولیس به فینال آسیا در بهشت آزادی توطئه علیه نفت تهران در ریاض