از کتابفروشان و صنعت نشر حمایت کنیم 

محمود آموزگار
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران

 در بیست و پنجمین دوره برگزاری هفته کتاب هستیم و امروز در پی دعوت عام احمد مسجد جامعی با رفتن به کتابفروشی‌های سراسر کشور بر اهمیت تداوم فعالیتشان به عنوان مجاری تنفسی جامعه تأکید می‌کنیم. این دوره از هفته کتاب با برخورد به پدیده «قاچاق کتاب» مقارن شده است. چندین سال است که شبکه‌های زیرزمینی انتشار کتاب، در خلأ برخوردهای قانونی و قوانین مرتبط، چاپ و انتشار غیرقانونی کتاب‌های پرفروش ناشران را در دستور کار خود قرار داده‌اند.این اقدامات با همکاری عده‌ای از چاپخانه داران، لیتوگرافی‌ها و صحافان انجام شده است و کتاب‌های چاپ شده که در شمارگان بالا منتشر می‌شده اند از طریق شبکه وسیع دستفروشان، در ایستگاه‌های مترو، ترمینال‌ها، پارک‌ها، برخی کتابفروشان و نمایشگاه‌های کتاب عرضه و به فروش می‌رسیده اند. حجم کتاب‌های کشف شده که به حکایت اسناد و مدارک به دست آمده بخش کوچکی از این اقدام مجرمانه را تشکیل می‌دهد نشان دهنده ظهور یک اقتصاد زیرزمینی است که در حال بلعیدن سهم فربهی از اقتصاد نشر کشور است. بیشترین زیان دیدگان از این اقدام مجرمانه مؤلفان، مترجمان، پدیدآورندگان و در یک کلام افرادی هستند  که در آماده‌سازی کتاب برای انتشار مشارکت دارند.


نخستین عارضه زیانبار این اقدام، محرومیت پدیدآورندگان از دریافت حقوق قانونی تألیف است. به عبارت دیگر این اقدامات مجرمانه، به معیشت پدید آورندگان ضربه می‌زند. کاهش درآمد پدیدآورندگان، نوشتن و خلاقیت را مورد هدف قرار می‌دهد.
عارضه دوم، زیر پا گذاشتن قوانین موضوعه کشور است.  سومین عارضه با بلعیدن بخش قابل توجهی از سهم نشر قانونمدار از بازار کتاب، تعطیلی اقتصاد نشر را هدف‌گیری کرده است. کتاب‌سازی بخش دیگری از اقدام مجرمانه است. برخی افراد دارای پروانه نشر مبادرت به رونویسی کتاب‌های پر فروش ناشران و چاپ و انتشار آن به نامی دیگر و با ظاهر قانونی به نام نشر خود می‌کنند. مترجم کتاب «ملت عشق»، بیان کرده است که نام کتاب در نسخه اصلی «ملت عشق» نیست و این نام را او برای ترجمه خود انتخاب کرده است. حال همین ترجمه با تغییراتی اندک تحت همین عنوان با نام مترجمی دیگر و توسط ناشر دیگری منتشر شده است. در رابطه با چاپ و انتشار غیرقانونی کتاب، همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نیروی انتظامی، دادسرای فرهنگ و رسانه و اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران به بار نشسته و تاکنون میزان قابل توجهی کتاب کشف شده و پرونده‌هایی در مراجع قضایی تشکیل و در دست رسیدگی است. در رابطه با کتاب‌های پرفروش، ناشران با از دست دادن حداکثری بازار فروش خود شاهد سهم حداکثری شبکه غیرقانونی از فروش کتاب‌اند.
قیمت تمام شده کتاب با توجه به این که شبکه غیرقانونی انتشار و فروش به این دلیل که نیازی به پرداخت هزینه‌های آماده‌سازی کتاب از قبیل حقوق مؤلف و مترجم، صفحه‌بندی، طرح جلد و ویراستاری ندارد، حداقل سی درصد کمتر از کتابی است که ناشرش ناگزیر از پرداخت این قبیل هزینه هاست و این موضوع امکانی برای شبکه غیرقانونی فراهم می‌کند که کتاب‌ها را از طریق شبکه‌های توزیع خود با تخفیف تا پنجاه درصدی عرضه کند، در حالی که کتابفروشان، این حلقه مهم زنجیره نشر، حداکثر تخفیفی که از قیمت پشت جلد دریافت می‌کنند بیست و پنج درصد است و به این ترتیب کتابفروشان نیز قادر به رقابت با بازار کتاب قاچاق نبوده و رکود کسب و کار و اخلال معیشت ایشان نیز از عوارض این پدیده شوم است. فردا در سراسر کشور به کتابفروشی‌ها می‌رویم و با خرید کتاب حمایت خود را از آنها و صنعت نشر به نمایش می‌گذاریم.