اختلاف وزارت ارتباطات با صداوسیما به شورای عالی امنیت ملی کشیده شد

گروه فناوری - اختلافات صداوسیما و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تمامی ندارد، به تازگی حسین فلاح‌جوشقانی، معاون وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات خبر داده که اختلاف این وزارتخانه با سازمان صداوسیما برسر مالکیت باند فرکانسی پخش آنالوگ برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی، به رییس‌جمهور و طرح در شورای‌عالی امنیت ملی مطرح شده است‌. ماجرا از این قرار است که باند فرکانسی که پیش از این برای پخش همگانی آنالوگ از آن استفاده می‌شد اکنون می‌تواند برای توسعه شبکه موبایل استفاده قرار بگیرد اما مسوولان ارتباطی معتقدند صداوسیما این باند فرکانسی را آزاد نمی‌کند‌. بر اساس گفته‌های فلاح‌جوشقانی این باندهای فرکانسی می‌توانند برای توسعه شبکه موبایلی در مناطق محروم مورد استفاده قرار بگیرند‌.
از سوی دیگر شبکه پخش همگانی مانند تمام نقاط دنیا دیجیتالی شده است بنابراین بخشی از باند فرکانسی ۷۰۰ و ۸۰۰ مگاهرتز که قبلا برای سرویس آنالوگ پخش همگانی استفاده می‌شد، اکنون آزاد شده و از این باند فرکانسی می‌توان برای توسعه موبایلی و تلفن‌همراه استفاده کرد اما صداوسیما این باند فرکانسی را در اختیار وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات قرار نمی‌دهد‌.
این در حالی است که بر اساس مقررات بین‌المللی و توافقات انجام‌شده در کشورهای مختلف، این باند به توسعه موبایلی و تلفن‌همراه اختصاص پیدا کرده اما ظاهرا صداوسیما در ایران برخلاف دیجیتالی شدن و بلااستفاده بودن این باند، ادعای مالکیت بر آن را دارد، در صورتی که مطابق مقررات موجود همچون سایر باندهای فرکانسی باید برای توسعه زیرساخت و شبکه‌ها از آن استفاده شود‌.
فلاح‌جوشقانی، این بخش از باندهای فرکانسی را از نظر اقتصادی بسیار باارزش خواند و گفت: به‌دلیل اختلافاتی که تاکنون حل نشده است، موضوع در دولت و شورای‌عالی فضای مجازی مطرح شده و فرآیند آن در جریان است‌.


به طور کلی کارشناسان بر این باور هستند که در تمام دنیا شبکه‌های تلویزیونی این بخش از فرکانس را آزاد و در اختیار رگولاتوری قرار داده‌اند تا اپراتورها با هزینه کمتر توسعه پهن‌باند را انجام دهند‌. از سوی دیگر محدودیت در منابع فرکانسی عاملی بازدارنده در ارائه سرویس‌های پهن‌باند و رشد آنها دانسته می‌شود‌. بنا بر اعتقاد کارشناسان سرویس‌هایی مانند ذخیره‌سازی ابری و سرویس‌های فوق پهن‌باند که در دنیا در حال رشد هستند، در ایران با محدودیت روبه‌رو شدند‌. در حالی که در اینترنت اشیا، بعضی از سرویس‌ها چون خواندن کنتورهای هوشمند گاز از باند کم استفاده می‌کنند و در سرویس‌هایی چون سرویس‌های مربوط به امنیت عمومی، اینترنت پهن‌باند مورد نیاز است‌.
در هر صورت هرچه به سمت اینترنت اشیا برویم، نیاز به منابع فرکانسی بیشتری احساس شده و با نگاهی به برنامه اپراتورها مشخص می‌شود آنها استفاده از فرکانس ۷۰۰ را برای نسل پنجم تلفن‌همراه در دستور کار خود قرار داده‌اند زیرا این طیف از فرکانس برای کاربردهای اینترنت اشیا فوق‌العاده است‌.
اختلاف در شورای عالی امنیت ملی مطرح شد
حسین فلاح‌جوشقانی، معاون وزیر ارتباطات از انعکاس اختلاف این وزارتخانه با سازمان صداوسیما بر سر مالکیت باند فرکانسی پخش آنالوگ برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی به رییس‌جمهور و طرح در شورای عالی امنیت ملی خبر داد‌.
وی گفت: در سال ۲۰۰۶ اتحادیه جهانی مخابرات مقرر کرد تا سال ۲۰۱۵ پخش آنالوگ برنامه‌های رادیویی تلویزیونی در باندهای فرکانسی ۷۰۰ و ۸۰۰ مگاهرتز متوقف شود‌. به عبارتی دیگر از آنجا که پخش سیگنال‌های رادیویی تلویزیونی دیجیتالی شده و میزان استفاده از پهنای باند به شدت کاهش پیدا کرده، این باندهای فرکانسی باید برای بهره‌برداری دیجیتال آزاد شود‌.
رییس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی با بیان اینکه باندهای فرکانسی آزادشده را بهره دیجیتالی می‌گویند، ادامه داد: آنچه برنامه کشورهای دنیا بوده و به آن نیز توصیه می‌شود، این است که این باندهای آزادشده برای توسعه شبکه‌های تلفن‌همراه مورد استفاده قرار گیرد‌.
وی با بیان اینکه باندهای فرکانسی زیر یک گیگاهرتز که دارای فرکانس پایینی هستند اما برد زیادی دارند برای توسعه تلفن‌همراه در مناطق روستایی و کم‌جمعیت کاربرد دارد، گفت: می‌توان با استفاده از این باندهای فرکانسی، پوشش خوبی در توسعه موبایل در این مناطق ایجاد کرد‌. بر این اساس اغلب کشورها به این سمت رفته و از این باندها برای توسعه موبایل استفاده می‌کنند‌.
معاون وزیر ارتباطات با اشاره به اینکه در ایران بر حسب قانون، مدیریت طیف فرکانس با وزارت ارتباطات و رگولاتوری است، افزود: براساس مقررات ملی و بین‌المللی، هر سال جدول ملی فرکانس در باندهای متفاوت و برای کاربردهای مختلف از سوی رگولاتوری تعیین می‌شود و در این زمینه سازمان صداوسیما، کشتیرانی و نیروهای مسلح و سایر بهره‌برداران باند فرکانسی در این زمینه مشارکت دارند‌.
فلاح‌جوشقانی بیان کرد: بحث این است که مدیریت این باند فرکانسی باید در اختیار رگولاتوری باشد و متعلق به سازمان صداوسیما نیست‌. نقطه اختلاف این است که صداوسیما می‌گوید باند فرکانسی متعلق به ماست‌. اما مطابق قانون باند فرکانسی متعلق به هیچ بهره‌برداری نیست و جزو انفال به حساب می‌آید و برحسب وظایف وزارت ارتباطات، در اختیار بهره‌برداران مختلف قرار می‌گیرد‌.
رییس رگولاتوری گفت: بحث ما این است که این باندهای فرکانسی باید تخلیه شود و براساس روند تکنولوژی روز دنیا، در کشور ما نیز برای توسعه تلفن‌همراه در مناطق محروم استفاده شود‌.
معاون وزیر ارتباطات با اشاره به اینکه این باند فرکانسی از قدیم برای پخش همگانی مورد استفاده قرار می‌گرفت اما روند دنیا دیگر این نیست که از این باند، برای پخش همگانی استفاده شود، اضافه کرد: عدم بازگشت این فضا به وزارت ارتباطات، می‌تواند یکی از موانع توسعه موبایل در مناطق روستایی باشد‌، چرا که هم‌اکنون هزینه باند فرکانسی ۲۶۰۰ مگاهرتز که در اختیار اپراتورهای تلفن‌همراه قرار می‌گیرد، چهار برابر هزینه باند فرکانسی ۸۰۰ مگاهرتز است‌. براین اساس این باند فرکانسی می‌تواند هزینه‌ها را به شدت پایین بیاورد و در صورت استفاده تجاری توسط اپراتورها، ارزش افزوده بالایی ایجاد خواهد کرد‌.
وی گفت: حق استفاده از فضای فرکانس مبلغ ناچیزی است و البته برای باند فرکانسی پخش همگانی مطابق قانون، حق استفاده درنظر گرفته نمی‌شود‌.
فلاح‌جوشقانی با اشاره به اینکه این موضوع اختلاف را به رییس‌جمهور منعکس کردیم، ادامه داد: موضوع برای حل و فصل و تصمیم‌گیری، هم‌اکنون در شورای عالی امنیت ملی در دست بررسی است‌. از سوی دیگر در بودجه سال ۹۷ نیز استفاده از این فضای فرکانسی، مطرح شده است‌. به طور کل مباحث حقوقی این اختلاف، در سطوح بالاتر در دست بررسی و حل و فصل است و ما درحال آماده کردن مقدمات و مستندات قانونی در این زمینه هستیم‌.
رییس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی گفت: درسال ۲۰۰۶ که این مقررات تحت عنوان ge 06 (ژنو ۲۰۰۶)تصویب شد، نمایندگان ایران از رگولاتوری و سازمان صداوسیما این را امضا کردند‌. در آن زمان علی‌عسگری معاون فنی وقت صداوسیما که هم‌اکنون رییس سازمان صداوسیماست، براین موضوع صحه گذاشت‌.
وی افزود: موضوع دیگر این است که استفاده از باند فرکانسی ۷۰۰ و ۸۰۰ برای پخش همگانی در دنیا منسوخ شده و درصورتی که ما در نقاط مرزی در این فضا، پخش آنالوگ داشته باشیم کشورهای مجاور می‌توانند بنابر همین مقررات از ما شکایت کرده و برای ما در اتحادیه جهانی مخابرات پرونده ایجاد کنند‌. کمااینکه حدود سه سال پیش کشور عربستان بابت پخش برودکست آنالوگ در باند فرکانسی ۸۰۰ و تداخل فرکانسی ایجاد شده از ما شکایت کرد و ما مجبور به خاموش کردن این باند در قسمت‌های جنوبی شدیم‌.
نقش توسعه پهنای باند در افزایش درآمد سرانه کشورها
توسعه پهن‌باند که سرویس‌ها را ایجاد می‌کند، نقش برجسته‌ای در بالابردن درآمد سرانه کشورها دارد، به‌طوری‌که بانک جهانی سهم یک‌ونیم تا دو درصدی را برای آن در نظر می‌گیرد‌. توسعه پهن‌باند نقش کلیدی را برای توسعه‌یافتگی کشورها ایفا می‌کند‌. بنابراین همه کشورها به‌دنبال گسترش زیرساخت‌های پهن‌باند خود هستند‌.
بنابراین یکی از راه‌های کم‌هزینه برای توسعه پهن‌باند استفاده از شبکه سیار است و توسعه شبکه همراه نسبت به شبکه ثابت هزینه کمتری دارد، با این تفاوت که در توسعه پهن‌باند در شبکه سیار نیاز به منابع فرکانسی است که در دنیا محدودیت دارد‌.
در این باره بهزاد اکبری، عضو هیات‌مدیره شرکت ارتباطات زیرساخت با بیان اینکه فرکانس هرچه پایین‌تر باشد، طول موج آن بزرگ‌تر و پوشش و مقاومت آن در برابر خطا بیشتر است، اظهار کرد: با استفاده از فرکانس‌های پایین اپراتورها می‌توانند با کمترین سرمایه‌گذاری پوشش بیشتر و بهتری را ایجاد کنند و شبکه‌های پهن‌باند با هزینه کمتری دست مصرف‌کننده نهایی قرار می‌گیرد‌. درحالی‌که هرچه به سمت فرکانس‌های بالاتر بروند تعداد دکل‌های بیشتری لازم است و هزینه پوشش بالاتر می‌رود‌. ضمن اینکه با اضافه شدن دکل، فیبرنوری بیشتری نیز برای اتصال به دکل‌ها لازم است‌.
عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس با بیان اینکه در کشور ما بخش قابل توجهی از فرکانس پایین در کانال ۶۰۰، ۷۰۰ و ۸۰۰ در اختیار صداوسیماست، تصریح کرد: صداوسیما زمانی از این فرکانس برای پخش تلویزیونی استفاده می‌کرد که اکنون بخش قابل توجه از آن بدون استفاده مانده است‌.