روزنامه ابتکار
1397/09/22
توسعه بستههای هنری فرهنگی در دولت دوزادهم
اکبر سیوندی*- فرهنگ و تفاوتهای فرهنگی در سراسر تاریخ شالوده و اساس رفتار انسان را تشکیل داده است. فرهنگی که دارای ارزشها، افکار و اندیشهها، آداب و رسوم، شیوه زندگی و نظام باورهایی است که بر سایر فرهنگها برتری دارد. برتریجویی فرهنگی، نوعی ایدئولوژی سیاسی است که در چارچوب آن از منظر فرهنگ خود به سایر فرهنگها نگریسته شده و در آن قضاوت میشود. هیچ جامعهای را نمیتوان یافت که فرهنگ آن همواره ثابت و بدون دگرگونی باقی مانده باشد چراکه تغییر عناصر فرهنگی جامعه، یکی از ویژگیهای اصلی هر فرهنگ به شمار میآید، فرهنگ همواره تحت شرایط اجتماعی و اقتصادی آن جامعه است، اما امروزه فرهنگ به یکی از عرصههای جنگ تبدیلشده است که از آن به جنگ نرم در عرصه فرهنگ تعبیر میشود. قدرت نرم محصول و برآیند تصویرسازی مثبت، ارائه چهره موجه از خود، کسب اعتبار در افکار عمومی داخلی و خارجی، تاثیرگذاری غیرمستقیم توام با رضا بر دیگران، اراده دیگران را تابع خویش ساختن و مولفههای از این قبیل است. در واقع قدرت نرم در توانایی کشورها به نمایاندن خویش در عرصه جهانی معنا مییابد. رسانهها بخش وسیعی از ماهیت افکار عمومی را شکل میدهند، توانایی رسانهها در جذب مخاطبان انبوه و مشارکت در فرآیند شکلدهی به افکار عمومی، قدرت قابل ملاحظهای برای مداخله در بحرانها و کشمکشهای داخلی، ملی، منطقهای، بینالمللی به آنها میبخشد.کمکاری در این زمینه و عدم انعکاس سیاستهای داخلی و خارجی کشورمان به ملل جهان با استفاده از ابزارهای نامناسب باعث شده زمینه برای سوءاستفاده بسیاری از رسانهها توجیه شده کشورها و سازمانهای جهانی فراهم شود که به هر شکلی مایل باشند در ساختار افکار عمومی جهان علیه ما وارد عمل شوند و حتی افکار عمومی داخل کشور را نیز متاثر سازند. جمهوری اسلامی ایران با وجود هجمههای فراوان در سه دهه اخیر و با وجود داشتن ظرفیتهای محتوایی خوب و حتی ابزاری به نسبت مناسب، عملکرد مناسبی در صحنه رسانهای جهان نداشته است و در حوزه داخلی توقف یا بینتیجه ماندن بسیاری از برنامههای فرهنگی، پیامدهای نامطلوبی ازجمله بحران هویت در جوانان، فراهم شدن تهاجم فرهنگی، بیتفاوتی نسبت به سرنوشت فردی و اجتماعی و حتی مبارزه منفی مدنی به دنبال داشته است که از ابتدای شروع به کار دولت تدبیر و امید و اتخاذ سیاستهای اصلاحی تلاش شد تا سایه سیاست و دولت بر هنر، فرهنگ و سینما سبک شود و این عرصه بازتر شود. در ایران وضعیت تعداد سینماها، آمار بغرنجی دارد بهگونهای که در 35 سال اخیر رشد جمعیت 127 درصد و رشد ساخت سینما در ایران منفی 44 درصد بوده است.در سایر شهرها بهغیر از پایتخت بهقدری اوضاع سالنهای سینما مناسب فرهنگ ما نیست که علاقهمندان و مخاطبان سینما چارهای ندارند جز اینکه برای دیدن فیلمهای محبوبشان راهی مرکز استان یا حتی پایتخت شوند. همین روند نشر غیرقانونی فیلمها را افزایش داده است. در سالهای اخیر در دولت یازدهم و دوازدهم نگاه ویژهای به این عرصه شد. بهگونهای که در سال 1396 ساخت 102 سالن جدید و افزایش 4 هزار صندلی در دستور کار قرار گرفت. تجهیز سالنهای سینما در شهرهای مختلف به پخش دیجیتال، به روز رسانی سیستم اکران و نمایش که قبل از این دولت با فاصله زمانی زیاد در شهرستانهای مختلف در سالنهای فرسوده اکران میشدند. بازسازی و تجهیز این سالنها باعث رشد 11 درصدی فروش، معادل فروش 170 میلیارد تومانی که رکورد بیشترین فروش در تاریخ ایران را ثبت کرد. نگاه مثبت دولت در این حوزه باعث افزایش 120 میلیارد تومانی بودجه نسبت به سال قبل شد. در لایحه بودجه سال 1397، برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در مجموع 1312 میلیارد تومان در نظر گرفته شد که نسبت به سال 96 رو به افزایش است، مجموع بودجه پیشنهادی دولت برای وزارت ارشاد برای سال 1396، 1180میلیارد تومان بوده است. امروز کمتر نخبهای از عدم باور به توانایی دولت در عرصه فرهنگ سخن میگوید و از رهگذر این باور و فضای ایجاد شده و دست آوردهای دولت در حوزه فرهنگ و فرآیند تولید آثار متنوع هنری اعم از فیلم، موسیقی، تئاتر، بازگشایی خانه سینما و اعطای مجوز به رسانهها که تسهیل شده و اصحاب نشر و مطبوعات و فعالان عرصه اطلاعرسانی که با محدودیتهای کمتری روبهرو هستند به راحتی عبور کند. مقایسه وضعیت امروز با گذشته نهچندان دور بیش از ظهور دولت یازدهم و دوازدهم که امنیت فرهنگی صاحبان قلم، هنر و سینما با مخاطراتی همراه بود بیانگر بهبود وضعیت در عرصه فرهنگ است. فرهنگ بنمایه توسعه و منشا همه فضیلتها است و آن را به رودی تشبیه میکنند که همه از آن سیراب خواهند شد، جامعه بدون فرهنگ همچون جسمی بیروح است که هیچ تحرک و نمودی نخواهد داشت. امید است با ادامه رویکردهای مثبت و راهگشای این دولت در حوزه فرهنگ شاهد شکوفایی بیشتر این حوزه در عرصههای فراملی و جهانی باشیم. از مقولههای فرهنگ برای تامین اهداف سیاسی، منافع ملی و ایرانشناسی در سطح جهانی استفاده لازم را ببریم چراکه قدرت فرهنگ از سلاح نظامی بسیار مخربتر خواهد بود.
* کارشناس فرهنگی
سایر اخبار این روزنامه
رئیسجمهوری:
ایران مشکل آب ندارد
محمدرضا ستاری
چیستی گذار سعودیها از محافظهکاری به سیاست خارجی تهاجمی
چالشهای قانونی، بودجهای و فرهنگی، زمان انتظار بیماران کلیوی را برای پیوند افزایش داده است
هدف از فعالیتهای ناسالم تنها بهرهمندی مالی نیست
رواج فساد در اقتصاد بیمار
نزدیک به 4 سال است که تلاش برای پیوستن کشورها به پرونده ثبت جهانی شب چله بینتیجه مانده است
«ابتکار» از دلایل امضای یک طرح با آرای بالا و رای و خروجی پایین در صحن علنی گزارش میدهد
نگاهی به برخی از نمایشگاههای هفته آتی
استقبال از زمستان با گرمای هنر
همزمان با ناکامی تور اروپایی نخست وزیر برای توافق بریگزیت، نمایندگان حزب محافظهکار جلسه رای اعتماد را کلید زدند
رهبر انقلاب اسلامی:
مسئولان فریب زبانبازی دشمن را نخورند
« ایرج دانایی فرد» زننده اولین گل ایران در جام جهانی درگذشت
افکار عمومی«بودجه ملی» را طلب کنند
وزیر دفاع:
دانشجویان افسران جنگ نرم هستند
توسعه بستههای هنری فرهنگی در دولت دوزادهم