عوامل تکنیکی و کاهش قیمت نفت

نرسی قربان
کارشناس بین‌الملل انرژی

برآورد قیمت نفت خام برای معاملات آتی بازار از روش های مختلفی انجام می‌شود. به‌طور کلی می‌توان این روش‌ها را به دو دسته اصلی تقسیم کرد؛ دسته اول، تحلیل‌های تکنیکی بر اساس بررسی‌های آماری و چگونگی همبستگی میان داده‌های تاریخی و دسته دوم، تحلیل‌های بنیادی، تئوری‌های اقتصادی و چشم‌انداز عرضه و تقاضا در آینده که معروف به عوامل فاندامنتال هستند. اگرچه تحقق پیش‌بینی قیمت نفت خام مانند تمام برآوردها ضمانت چندانی ندارد اما به برنامه‌ریزی‌های اقتصادی کشورها و انجام معاملات آتی در بازارهای جهانی نفت خام کمک می‌کند.


از این رو تحلیل‌های تکنیکال و فاندامنتال برای فعالان و کارشناسان بازار نفت اهمیت ویژه‌ای دارد. البته در برخی از تغییرات عوامل تکنیکال و در برخی دیگر موارد فاندامنتال‌ها نقش پر رنگ تری دارند. مانند روزهای اخیر که در افت قیمت نفت خام عوامل تکنیکال تأثیر بیشتری داشتند. به این ترتیب که رکوردشکنی تولید نفت غیرمتعارف امریکا (شیل اویل) و افت سهام بویژه سهام‌های آسیایی دو عامل تأثیرگذار بر کاهش قیمت نفت خام در دو روز اخیر بودند.
اما در مورد این‌که چرا بازار نسبت به توافق کاهش 1.2 میلیون بشکه‌ای تولید نفت خام کشورهای عضو و غیرعضو در اوپک به عنوان یک عامل فاندامنتال، واکنش مثبت و ماندگاری نشان نداده است، باید چند نکته را مد نظر قرار داد. اول آن‌که این توافق در 3 ماه نخست 2019 اجرایی خواهد شد و تا نیمه سال 2019 ادامه می‌یابد. دوم آن‌که این توافق توانست قیمت نفت را از رسیدن به دامنه 40 دلار برای هر بشکه نجات دهد که این موضوع مهم و به نفع صادرکنندگان است. ضمن آن‌که به ثبات نسبی بازار برای کمک به برنامه‌ریزی‌های اقتصادی مصرف کنندگان نیز منجر شده است.
این توافق می‌تواند در سال آتی بخشی از مازاد عرضه نفت خام در بازار را مدیریت کند. البته اگر به درستی اجرا شود. تاکنون آنچه از کشورهای شرکت کننده شنیده شده دال بر پایبندی آنها به توافق بوده؛ به‌طوری که وزیر انرژی روسیه روز گذشته اعلام کرد برای حفظ ثبات بازار نفت این کشور در 3 ماه نخست سال آتی میلادی تولیدش را کاهش خواهد داد.
اما عوامل دیگری نیز در قیمت نفت خام برای سال 2019 تأثیر دارند. مانند میزان تولید و صادرات نفت خام ایران، لیبی، ونزوئلا، وضعیت اقتصاد مصرف کنندگانی نظیر چین و اروپا و رشد تولید نفت خام غیر متعارف امریکا. این عوامل در بخش فاندامنتال‌ها تعریف می‌شوند و فعلاً اثر چندانی بر قیمت‌ها ندارند. چراکه 70 درصد معاملات کاغذی در بازار با تکیه بر متغیرهای تکنیکال است. بنابراین توجه به این عوامل قیمت نفت را در شرایط حاضر تعیین می‌کند و پیش‌بینی‌ها را برای سال آتی  ممکن می‌سازد. این موضوع زمانی برای ایران و سایر تولیدکنندگان نفت خام اهمیت پیدا می‌کند که به بودجه‌ریزی می‌پردازند. پیش‌بینی یک قیمت معقول برای نفت خام برنامه‌ریزی‌های آتی اقتصادی را ممکن می‌سازد و باید در برنامه‌ریزی‌ها به این مسائل توجه شود.