حذف ۴ صفر از پول ملى، اقدامى راهگشا یا عملیاتى روانى؟!

علی آهنگر- لایحه حذف ۴ صفر تقدیم دولت شد. این خبرى بود که خبرگزاری‌ها و از جمله تسنیم روز یکشنبه ١۶ دی ماه ٩٧ بر خروجى خود قرار دادند. اقدامى که پیش از این و در روز چهارشنبه ١٢ دی ماه با چاپ چک پول جدید تا حدودى اجرایى شده بود. به این معنا که ۴ صفر از مبلغ ۵٠٠/٠٠ پانصد هزار ریالى چک پول جدید کم رنگ و در گوشه دیگر آن عملا حذف شده بود. حذف ۴ صفر از چک پول جدید عملا ارزش تازه آن را از پانصد هزار ریال یا پنجاه هزار تومان، به پنجاه هزار ریال و یا پنج تومان تغییر مى‌دهد.
از منظر اقتصادى روشن نیست که این اقدام دولت با چه هدفى صورت مى‌پذیرد. آیا همان‌گونه که از قول رئیس بانک مرکزى کفته مى‌شود هدف از آن کنترل تورم و تسلط بر بازار قیمت است؟! آنچه که از دیدگاه اقتصادى روشن و مسلم است این اقدام هیچ‌گونه تاثیرى در کاهش تورم و کاهش قیمت کالا و خدمات مصرفى شهروندان نخواهد داشت جز آنکه به ناملایمات و التهاب مردم دامن بزند.
براى اثبات این موضوع مى‌خواهیم تحلیلى عملیاتى و روشن از تاثیر‌گذارى حذف ۴ صفر از پول ملى ارائه دهیم. فرض مى‌کنیم یک کارمند در حال حاضر حقوق متوسطى معادل ماهانه سه میلیون تومان یا سى میلیون ریال ٣٠/٠٠٠/٠٠٠ دریافت مى‌کند. این کارمند در فرض ما ماهانه دو میلیون تومان یا ٢٠/٠٠٠/٠٠٠ ریال از حقوق خود را صرف اجاره بها مى‌کند. یک مرغ دو کیلویى به قیمت هر کیلو ١۴٠٠٠ تومان و دو کیلو گوشت گوسفند به قیمت ٧٢٠٠٠ تومان و مقدار کمى میوه و سبزیجات در این ماه مى‌خرد که هزینه مجموع آنها ٢٠٠ هزار تومان یا ٢/٠٠٠/٠٠٠ ریال مى شود. خب؛ اگر کارمند مورد نظر ما با همین مقدار مخارج بخواهد زندگى کند و در طول ماه هیچ خرج دیگرى از جمله نان، درمان، رفت و آمد و غیره نداشته باشد، با شادکامى مى‌تواند ٨٠٠ هزار تومان از حقوق سه میلیون تومانى‌اش را ذخیره کند یا به مخارج دیگر برساند.
حال اگر ۴ صفر از حقوق او حذف شود چه اتفاقى مى‌افتد؟ با حذف ۴ صفر از حقوق سه میلیون تومانى یا سى میلیون ریالى(‌بر پایه چک پول جدید‌)‌، حقوق کارمند ما از ٣٠/٠٠٠/٠٠٠ ریال به ٣٠٠٠ سه هزار ریال یا سیصد تومان تغییر مى‌کند.


خب؛ حال ببینیم در مخارج او چه تغییرى ایجاد مى‌شود. کارمند مورد نظر ما این ماه به جاى پرداخت دو میلیون تومان یا ٢٠/٠٠٠/٠٠٠ ریال اجاره بها، باید مبلغ ٢٠٠٠ ریال یا دویست تومان بپردازد. هزینه یک مرغ دو کیلویى، دو کیلو گوشت گوسفند و مقدار کمى سبزیجات او هم با فرض همان قیمت ماه پیش به جاى ٢٠٠ هزار تومان یا ٢/٠٠٠/٠٠٠ ریال با حذف ۴ صفر به ٢٠٠ ریال یا ٢٠ تومان تغییر مى‌یابد. در نتیجه مقدار پول باقیمانده براى او به جاى هشتصد هزار تومان پیشین، ٨٠٠ ریال یا ٨٠ تومان مى‌شود. پس مى‌بینیم که هیچ تغییرى در هزینه زندگى کارمند مورد نظر ما با حذف ۴ صفر از پول ملى ایجاد نشده است. تنها اعداد و ارقام تغییرى روانى یافته‌اند. اما حذف ۴ صفر از پول ملى مى‌تواند تاثیرات ناخوشایند روانى بر روى داشته‌هاى مردم و نیز نابسامانى‌هاى موحش در قیمت اجناس و کالاها پدید آورد. در مثال پیشین، قیمت یک کیلو مرغ در حال حاضر ١۴ هزار تومان محاسبه مى‌شود. این مبلغ و رقم براى مردم آشناست. اما با حذف ۴ صفر قیمت مرغ به ١۴ تومان در هر کیلو تغییر می‌‌کند. تغییرات اینچنینى در کالاها و خدمات تا زمان تثبیت آنها و آشنا شدن مردم ممکن است تبعات سوء فراوان و سوءاستفاده‌هاى هنگفت نصیب سود جویان کند.
نکته مهم‌تر اینکه هیچ گونه کاهشى در قیمت کالا و خدمات ایجاد نمى‌شود بلکه فقط قیمت آنها از یک رقم معمول به یک رقم نامعمول و تازه تغییر پیدا مى‌کند. در عمل تورم همان تورم است، درآمد خانوارها به همان منوال سابق است و مخارج زندگى به همان حد پیشین طاقت فرسا خواهد بود.
از رئیس کل بانک مرکزى که از زمان انتصابش تاکنون کارنامه قابل قبول و موفقى از خود برجاى گذاشته این انتظار مى‌رود که به جاى بازى با ارقام و افکار عمومى، راه حلى مشکل‌گشا پیش پاى اقتصاد بحران‌زده کشور بگذارد. از جمله این راه حل‌ها توجه عمیق اقتصادى به نقدینگى موجود در جامعه است. ١٧٠٠ تریلیون تومان نقدینگى همچنان که تهدید‌ به حساب مى‌آید، همچنان مى‌تواند یک فرصت بى‌نظیر براى اقتصاد کشور در وضعیت فعلى آن باشد. با ساماندهى و بهره‌بردارى حساب شده و صحیح از نقدینگى موجود مى‌تواند اقتصاد کشور را به سمت گشایشى درونى سوق داد. در هر حال و در هر صورت، امید مى‌رود دولت در کلیت خود و نیز مجلس شوراى اسلامى با دخالت خود در جلوگیرى از حذف سفرهاى پول ملى، راهى عبث و بیهوده و بى‌نتیجه را در پیش نگرفته و مشکلات تازه‌اى را بر انبوه مشکلات پیشین و حال حاضر اقتصاد بیمار کشور تحمیل نکنند.
سایر اخبار این روزنامه
محمدرضا ستاری رقابت برای فتح صلح در سوریه ملاک و مبنای سوابق تحصیلی برای پذیرش دانشگاهی بدون کنکور اعلام شد #خداحافظ_کنکور منهای 15 درصد! نشست معاون ترامپ با رهبران دموکرات کنگره بار دیگر بدون نتیجه پایان یافت دولت تعطیل! شوک اول به جام ملت‌های آسیا مدافع عنوان قهرمانی در اولین گام شکست خورد «ابتکار» از عوامل و زمینه‌های رشد قارچ‌گونه قشری تازه در کشور گزارش می‌دهد شبه طبقه ناقص‌الخلقه «ابتکار» از تعدد امضا برای استیضاح وزرا و پس گرفتن بی‌ضابطه امضا گزارش می‌دهد حل مشکلات با استیضاح وزرا! در گفت‌و‌گو با عضو هیئت علمی دانشگاه علامه مطرح شد: بودجه 98، تلاش برای حفظ شرایط موجود محمد چرمشیر در سمینار رادی‌شناسی عنوان کرد‌ اگر رادی نبود نمایشنامه‌نویس نمی‌شدم محسنی اژه‌ای: بخشی شکایت کند پیگیری می‌کنیم حذف ۴ صفر از پول ملى، اقدامى راهگشا یا عملیاتى روانى؟! آیا جریان‌ساز دیگری چون لطفی متولد خواهد شد؟ کیوان ساکت پاسخ می‌دهد شاید که آینده از آنِ ما