روزنامه ایران
1397/11/01
همچنان میان شما هستیم
ایران منامروز روزنامه «ایران» وارد بیست و پنجمین سال انتشار خود شد. نخستین بار یک بهمن 1373 اولین شماره از روزنامه ایران با تیتر «به میان شما آمده‌ایم» بر روی پیشخوان دکه‌ها جا گرفت. از همان روزهای ابتدایی مسئولان این روزنامه با شعار «بخوان. ایران بخوان» تلاش کردند از مردمی بودن این روزنامه بگویند و خواسته‌های مردم و انتظارات آنها را منعکس کنند. به مناسبت 25 ساله شدن روزنامه ایران، به میان مردم رفتیم تا از آنها بپرسیم رسانه‌ها و مطبوعات را چگونه می‌بینند و فکر می کنند روزنامه ها چقدر توانسته‌اند انتظارات شان را برآورده کنند؟
«اخبار ورزشی و حوادث روزنامه‌ها را دنبال می‌کنم» «هفته‌ای یک بار روزنامه می‌خوانم» «تنها اخبار روزنامه را از طریق کانال تلگرام آن نگاه می‌کنم» این‌ها پاسخ‌های چند شهروند تهرانی در گفت‌و‌گو با «ایران» است. شهروندانی که با فرهنگ کتاب و روزنامه خوانی کمتر آشنا هستند و اگر بخواهند اخبار روزنامه‌ها را دنبال کنند از طریق سایت‌ها و فضای مجازی این کار را می‌کنند.
البته روزنامه کاغذی هم طرفداران پروپاقرص خودش را دارد و هنوز به‌طور کامل به دست فراموشی سپرده نشده است. کسانی که ورق زدن روزنامه برایشان لذت بخش است و خواندن روزنامه در هوای نسبتاً سرد زمستان همراه با نوشیدن یک لیوان چای داغ یکی از تفریحات شان محسوب میشود. شبیه آقای «انصاری»، راننده تاکسی خط تهران نو که می‌گوید، دست کم چند ساعت در هفته روزنامه می‌خواند. آن هم اخبار حوادث و ورزشی! به جز این دو موضوع علاقه‌ای به دیگر صفحات روزنامه‌ها ندارد. می‌گوید «ایران» را می‌خرد و می‌خواند. صفحه حوادث‌اش را سال هاست که دنبال می‌کند و هنوز هم که هنوز است طرفدار این صفحه است.
هدی هاشمی / یاسمن صادق شیرازی/ مهسا قوی قلب
خبرنگار
پیگیری اخبار با گشت در فضای مجازی!
برخی از شهروندان تهرانی که مخاطب سؤال ایران بودند با شنیدن این پرسش که چقدر روزنامه می‌خوانند چند دقیقه تأمل می‌کنند. نه این‌که تا به حال روزنامه نخوانده باشند. حتماً برای یک بار هم که شده روزنامه را ورق زده‌اند اما آخرین باری که این کار را کرده‌اند از یادشان رفته است! البته در این میان هنوز هستند افرادی که به‌طور مرتب روزنامه بخوانند اما تعدادشان کمتر است. خیلی از مردم می‌گویند که تا قبل از ورود فضای مجازی به کشور حداقل چند روز یک بار روزنامه می‌خواندند اما حالا که پای شبکه مجازی به میان آمده دیگر ترجیح می‌دهند اخبار را از کانال‌ها دنبال کنند.
تاجاییکه شرایط جدید و برنامه‌هایی مانند تلگرام، واتس اپ، توئیتر و اینستاگرام بخشی از مخاطبان روزنامه‌ها را از آنها گرفته است. شهرزاد 25 ساله و دانشجوی کارشناسی ارشد هم می‌گوید:« قبل از ورود دنیای مجازی هفته‌ای چند بار روزنامه می‌خواندم اما خب الآن همه اخبار در کانال‌های تلگرامی وجود دارد و نیازی به روزنامه خواندن نیست. البته قبول دارم برای داشتن نگاه تحلیلی به هر موضوعی خواندن خبر در فضای مجازی کفاف نمی‌دهد اما دیگر مثل سابق وقت روزنامه خواندن ندارم.» امین هم 15 سال دارد و تا به حال در عمرش یک بار هم روزنامه نخوانده است اما چند ماه پیش برای این‌که بفهمد مدرسه‌ها به علت آلودگی هوا تعطیل است یک لحظه هم از کانال تلگرامی روزنامه ایران چشم برنداشته تا این‌که بالاخره این کانال اولین خبر خوش را به او داده است.
«ایــــــــــران» جزو پرطرفدارترین روزنامه‌ها
چندین دکه دار در مناطق تهران در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما تأکید می‌کنند که در بین روزنامه‌های کشور روز نامه ایران یکی از پرطرفدارترین نشریات در پیشخوان دکه‌ها است. آنها می‌گویند تعداد روزنامه خوان‌ها نسبت به سال‌های گذشته کم شده اما هنوز همشهری و ایران طرفدارهای خودشان را دارند. «امیری» یکی از دکه دارهای حوالی میدان انقلاب به «ایران» می‌گوید:«اولین روزنامه‌ای که بیشتر از همه به فروش می‌رود همشهری است. ایران، شرق و جام جم روزنامه‌های بعدی پرفروش هستند.» یکی از افرادی هم که در حال خریدن روزنامه ایران است می‌گوید: هر روز صبح قبل از رسیدن به محل کارم تیترهای همه روزنامه‌ها را نگاه می‌کنم و گاهی اوقات هم روزنامه می‌خرم. بیشتر مطالب ورزشی را می‌خوانم و پیگیر اخبار ورزشی هستم.»
روزنامه نمی‌خوانیم جدول حل می‌کنیم
تاکسی دارهای پل سیدخندان هم می‌گویند هفته‌ای یک یا دوبار روزنامه می‌خوانند اما به‌طور کلی زیاد اهل خواندن نیستند. آقای احمد شریفی یکی از تاکسی دارها می‌گوید:« هر روز از صبح تا شب با ماشین کار می‌کنم وقتی برای خواندن ندارم. اگر بخواهم اخبار را دنبال کنم رادیو گوش می‌دهم. شاید آخر هفته روزنامه بخوانم آن هم برای جدول حل کردن.» همکار آقای شریفی هم تأکید می‌کند که به غیر از حل کردن جدول و سرگرمی روزنامه نمی‌خوانند و بیشتر از طریق تلویزیون یا رادیو اخبار را دنبال می‌کنند.
روزنامه نمی‌خریم
برخی از دانشجویان دانشگاه تهران هم در گفت‌و‌گو با «ایران» تأکید می‌کنند که کمتر اهل روزنامه خواندن هستند. چراکه فشار درس‌ها آنقدر زیاد است که وقتی برای خواندن روزنامه نمی‌ماند. «هستی جهانی» دانشجوی پزشکی البته می‌گوید که تیترهای یک روزنامه‌ها را از طریق سایت می‌خواند تا از اخبار ایران و جهان باخبر شود اما اهل خواندن صفحات روزنامه‌ها نیست. یکی دیگر از دانشجوها هم می‌گوید: «وقتی به مکان‌های عمومی می‌رویم که مجله یا روزنامه برای خواندن دارد خب روزنامه می‌خوانیم یا مثلاً در کتابخانه دانشگاه اما اهل خریدن روزنامه نیستیم.» «علی نصیری» دانشجوی دندانپزشکی البته یکی از طرفداران روزنامه‌ها بویژه ایران است. او هر روز ایران را در کتابخانه دانشگاه می‌خواند و بیشتر به موضوعات سیاسی و اجتماعی علاقه دارد. نصیری می‌گوید:«آنقدر فرهنگ کتاب و روزنامه خوانی در کشور ما کمرنگ است که وقتی در کتابخانه روزنامه می‌خوانم همه با تعجب به من نگاه می‌کنند. به نظر من مشکل از روزنامه‌ها و کتاب‌ها نیست بلکه به مردم ما آموزش کتابخوانی داده نشده است.»
تعدادی از مردم هم اعتقاد دارند روزنامه‌ها باید بیشتر از درد و رنج مردم بنویسند و باید صدای آنها باشند. خانم نظری که در حال بردن کودک‌اش به مهد کودک است می‌گوید: «به نظر من هر روزنامه باید چندین صفحه داشته باشد که نظرات مردم در آن نوشته شده باشد. یعنی مردم تماس بگیرند و مشکل شان را بگویند و روزنامه پیگیری کند. البته روزنامه ایران تا حدودی تلاش می‌کند که صدای مردم را به گوش مسئولان برساند. چند باری که آن را ورق زدم گزارش‌هایی درباره مردم محروم سیستان و بلوچستان و آلودگی هوای جنوب کشور نوشته بودند.»
روزنامه‌های جهت‌دار سیاسی را نمی‌خوانیم
برخی از شهروندان که اهل خواندن و نوشتن هستند می‌گویند بیشتر علاقه دارند تا روزنامه‌های بی‌جهت و غیر وابسته را بخوانند چون به روزنامه‌های دیگر اعتماد ندارند. آقای خدادادی، دانشجوی رشته صنایع هم می‌گوید بیشتر مطالب روزنامه‌های بی‌جهت را دنبال می‌کند و از افراط و تفریط خوشش نمی‌آید. او تأکید می‌کند:« گاهی روزنامه ایران را می‌خوانم به نظرم نسبت به سال‌های گذشته کیفیت و مطالب آن بهتر شده است. به نظرم ایران نسبت به سال‌های قبل تلاش کرده تا کمتر جهت دار باشد.»تعداد زیادی از شهروندان هم در گفت‌و‌گو با «ایران» تأکید می‌کنند که به علت درج اخبار منفی روزنامه‌ها را دنبال نمی‌کنند چون این کار باعث میشود دچار اضطراب شوند. مانند خانم غضنفری که خانه دار است و می‌گوید خواندن اخبار حوادث روزنامه باعث شده نسبت به همه چیز بدبین شود. او می‌گوید:« زمانی که اخبار حوادث را می‌خواندم مدام با فرزندانم تماس می‌گرفتم و می‌گفتم مراقب باشید و حتی آنها را هم دچار اضطراب کرده بودم. به همین علت دیگر کمتر روزنامه می‌خوانم و گاهی اوقات اخبار سلامت آن را دنبال می‌کنم.»
به برخی از رسانه‌ها اعتماد نداریم
برخی دلایل نخواندن روزنامه‌ها را بی‌اعتمادی مردم به رسانه‌ها و مطبوعات می‌دانند. تاجایی که آنها می‌گویند اخبار و رفتار برخی از رسانه‌ها باعث شده مردم نسبت به همه آنها بی‌اعتماد شوند. محمد رنجبر هم با اشاره اعتماد زدایی رسانه‌ها می‌گوید: یک رسانه مطلب می‌نویسد و دیگری تکذیب می‌کند. هر کدام روایت مختلفی از ماجرا دارند و همین چندگانگی مردم را بی‌اعتماد می‌کند. می‌نویسند کمبود دارو نداریم. خب طبیعی است که وقتی به داروخانه می‌روم و دارو نیست به رسانه بی‌اعتماد می‌شوم. می‌نویسند مشکل گرانی نداریم و زمانی که مردم از خانه بیرون می‌روند می‌بینند همه چیز گران شده! بنابراین رسانه‌ها چطور توقع دارند مردم به آنها اعتماد کنند و نشریه شان را بخرند؟»
هر روز «ایران» می‌خوانم
دکتر «غلامعلی عکاشه»، فوق تخصص ارتوپدی یکی از طرفداران «ایران» است. تا جاییکه، هر روز ایران می‌خرد. او بیشتر صفحات اجتماعی، صفحه آخر و جداول روزنامه ایران را دنبال می‌کند و معتقد است کیفیت مطالب، صفحه آرایی و کاغذ این روزنامه نسبت به سال‌های گذشته بهتر شده است.
عکاشه ادامه می‌دهد: من تمام روزنامه‌های کشور را می‌خوانم و «ایران» یکی از روزنامه‌های مورد علاقه من است. به نظرم این روزنامه از نظر سیاسی رویه میانی دارد و نسبت به سال‌های گذشته مطالب بهتری می‌نویسد.
چرا ایرانی‌ها کمتر مطالعه می‌کنند؟
دکتر «مهدی خواجوی»، متخصص گوش و حلق و بینی، «ایران» را یک روزنامه بی‌طرف می‌داند و هر روز آن را می‌خواند. او در گفت‌و‌گو با «ایران» تأکید می‌کند: «این روزنامه در زمان دولت قبلی افت شدیدی داشت اما در حال حاضر کیفیت آن بسیار بهتر از سال‌های قبل شده است. به همین علت اعتماد زیادی به این روزنامه دارم اما به نظرم باید بیشتر به مسائلی بپردازد که مورد نیاز مخاطبان است.»او درباره این‌که چرا ایرانی‌ها کمتر مطالعه می‌کنند هم می‌گوید: «فرهنگ مطالعه اصولاً جایگاهی در مردم کشور ما نداشته است. ما از کودکی یاد نگرفتیم که کتاب بخوانیم به همین علت هم مردم ما کمتر روزنامه و کتاب می‌خوانند. همیشه به دنبال مطالب کوتاه و حاضر و آماده هستیم. به همین خاطر هم هست که اغلب دنبال مطالب کوتاه فضای مجازی می‌رویم.»
«ایران» پس از 24 سال فراز و فرود
صاحب یک کیوسک روزنامه فروشی در محدوده سیدخندان درباره میزان فروش روزنامه و روزنامه «ایران» می‌گوید: حدود 10 سال پیش شاید 10 برابر حالا فروش داشتیم ولی حالا روزی 100 عدد هم نمی‌خرند.
کامران علیزاده که ساکن سیدخندان است و در حال مطالعه تیترهای روزنامه است در پاسخ به این سؤال که آیا روزنامه می‌خواند و بیشتر سراغ چه روزنامه‌ای می‌رود توضیح می‌دهد: گاهی روزنامه می‌خرم و بیشتر «همشهری» و «ایران» می‌خوانم.
محمد اردستانی کارمند بانک است و در پاسخ می‌گوید: بیشتر روزنامه‌هایی مانند «دنیای اقتصاد»، «شرق» و «ایران» می‌خرم هر چند مدتی است بیشتر از طریق تلگرام، توئیتر و کانال‌های خبری، از اخبار مطلع می‌شوم زیرا در همان لحظه وقوع خبر، همه کاربران از آن مطلع می‌شوند. به همین دلیل کمتر از قبل اقدام به خرید روزنامه می‌کنم.
وی درباره کیفیت و محتوای روزنامه «ایران» توضیح می‌دهد: روزنامه «ایران» طبیعتاً حافظ منافع دولت است و باید از مواضعی دفاع کند ولی خارج از این بحث برای آگاه شدن و بالا رفتن اطلاعات این روز نامه اخبار و مطالب متنوع ومفیدی در حوزه های مختلف منتشر می کند.
خانم سالمندی که در کنار دکه روزنامه فروشی ایستاده از طریق تلویزیون اخبار را دنبال می‌کند و تمایلی به خرید روزنامه ندارد، او می‌گوید: سال‌های گذشته می‌خریدم ولی دیگر چشمانم یاری نمی‌کنند تا خطوط ریز روزنامه را دنبال کنم.
بهرام افشار زاده که دانشجوی دکترای رفتارشناسی است در زمینه خرید روزنامه می‌گوید: اخبار را بیشتر از سایت‌ها دنبال می‌کنم و بیشتر مطالب و گزارش‌های حوزه کاری خود را دنبال می‌کنم ولی برای مطالعه گزارش‌های تحلیلی، هر روز روزنامه «ایران» می‌خوانم. او معتقد است که تنها نکته بارزی که با وجود توسعه شبکه‌های مجازی، برای روزنامه‌ها باقی مانده، گزارش‌های تحلیلی و نظرات کارشناسان در حوزه‌های مختلف است.کریم اسدی و رامین قربانی کارمند شهرداری هستند و به خاطر ندارند آخرین بار کی روزنامه خریده‌اند و از طریق گوشی موبایل اخبار را از کانال‌های خبری «ایران» و «خبرآنلاین» از طریق تلگرام دنبال می‌کنند.علی مجیدی نیا صاحب کافه‌ای در خیابان سهروردی است و روزانه چند روزنامه برای میزهای کافه تهیه می‌کند تا مردم هنگام صرف چای و قهوه روزنامه هم مطالعه کنند. علی 10 سال است که روزنامه‌های «ایران» و «همشهری» برای مشتری‌های کافه می‌خرد.الهام امیرزاده کارمند یک شرکت خصوصی است و در پاسخ می‌گوید: هر روز کنار دکه می‌ایستم و تیترهای روزنامه‌ها را مطالعه می‌کنم زیاد روزنامه نمی‌خرم ولی هر روز از طریق تیترها متوجه اخبار می‌شوم.
مونا جعفری هم در شرکتی در خیابان شریعتی کار می‌کند او در جواب این سؤال که از اخبار روزانه چگونه مطلع میشود می‌گوید: بیشتر از طریق ماهواره یا شبکه‌های مجازی مانند اینستاگرام اخبار را دنبال می‌کنم هر چند به‌طور خودخواسته زیاد اخبار را پیگیری نمی‌کنم چون آرامشم را به هم می‌زند.
خبــــر
همه اخبار روز نامه ها شبیه به هم است
انصاری فعال دانشجویی دانشگاه صنعتی شریف درباره این باره می‌گوید: سختگیری‌های بی‌مورد و محافظه کاری دربرخی از روزنامه‌ها دیده میشود به همین دلیل کاملاً روشن است که روزنامه‌ها چقدر در اطلاع‌رسانی و بیان مطالب مشکل دارند با این حال فکر می‌کنم روزنامه ایران در این باره می‌تواند پیشقدم باشد و مطالبی را بیان کند که دیگر روزنامه‌ها نمی‌توانند آن را بنویسند چرا که این روزنامه متعلق به دولت است و خودش می‌تواند در سایه حمایتی که از دولت دارد بسیاری از مطالب را بیان کند.
وی تأکید می‌کند: روزنامه ایران می‌تواند برخی از مشکلات و چالش‌هایی را که مردم با آن مواجه‌اند در قالب میزگرد بیان کند. فکر می‌کنم بسیاری از روزنامه‌ها در شرایط کنونی که فضای مجازی میدان را به دست گرفته هیچ گونه خلاقیت و ابتکار تازه‌ای ندارند و به محتوا و عرضه آن به مخاطب هم بی‌توجه هستند. بیشتر سوژه ها در مطبوعات تکراری‌اند وبه روز نیستند حتی برخی از آنها سنتی عمل کرده و موضوع جدیدی را عنوان نمی‌کنند البته در این زمینه انتظار از روزنامه دولت بالاست هرچند با محدودیت‌هایی هم مواجه است اما باید سوژه‌های متنوعی را مطرح کند.
محسن گویا فعال دانشجویی دانشگاه امیرکبیر هم در پاسخ به این‌که آیا روزنامه ایران توانسته به دغدغه‌های مردم پاسخ دهد اظهار کرد: به نظرم نه روزنامه ایران بلکه تمامی روزنامه‌ها نمی‌توانند به خوبی مطالبات مردم را پاسخ دهند. همه خبرهای روزنامه‌ها مثل هم شده است. صداوسیما و روزنامه‌ها یک خط مشی را پیگیری می‌کنند. ما توقع داریم که روزنامه دولت توجه بیشتری به مطالبات کارگری، دانشجویی و معلمان داشته باشد. دانشجویان باید در این رسانه یک تریبون داشته باشند تا بتوانند حرفهایشان را مطرح کنند.
