روزنامه ابتکار
1397/11/08
علیرضا صدقی تدبیرِی برای تدبیرسازان
زیاده‌گویی است اگر از لزوم تکثرگرایی و ایجاد بسترهای لازم به منظور بروز چندصدایی در ساحت سیاست گفته شود. تردیدی نیست که همه سیاست‌ورزان و سیاست‌پیشگان باورمند به دموکراسی و مردم‌سالاری، زمینه‌سازی به منظور بروز و ظهور گفتمان‌های مختلف، متفاوت و حتی متعارض را لازمه جامعه‌ای پویا، کارآمد و بانشاط می‌دانند.در همین راستا زمینه‌سازی به منظور ایجاد، راه‌اندازی و تشکیل احزاب مختلف با گرایش‌ها و دکترین‌های متفاوت یکی اصلی‌ترین ابزارهای لازم جهت تحقق این هدف محسوب میشود. بافت‌های اجتماعی زمانی می‌توانند به شکلی هدفمند، قاعده‌مند و پویا عمل کنند که از آبشخور باورمندی به احزاب متکثر نوشیده باشند و زمینه‌های لازم در بستر این احزاب را به دست آورده باشند.
توجه به اهتمام نسبت به وجود احزابی کارآمد، اثربخش و توانمند در حوزه‌های مختلف از تئوری تا اجرا، امری بایسته و لازم است. اما در این آوردگاه یک نکته نگران‌کننده وجود دارد. نکته‌ای که البته در بسیاری از بخش‌های کشور طی سال‌های متمادی نهادینه شده و بیشتر به یک بیماری فراگیر می‌ماند. آن‌هم توجه به رویکردهای «کمی» و اقبال نسبت به «اعداد» و «ارقام» دهان‌پرکنی است که در برابر هر‌نوع مواجهه «کیفی» و «کارکردگرا» ایستادگی کرده و قد علم می‌کند.
مدت‌ها است که بسیاری از مفاهیم کیفی در جامعه ایران متاثر از همین رویکرد کمی دستخوش تغییراتی بنیادین و فلج‌کننده شده‌اند. در برخورد و مواجهه با هر سازمان و نهاد مسئول و حتی غیرمسئولی، انبوهی از گزارش‌های کاغذی و آمارهای کمّی خودنمایی می‌کنند که بیش‌از هر چیز ذهن مخاطب را خسته، افسرده و ناتوان می‌کند. اگر بنا بود که این آمارهای کمّی پاسخگوی مطالبات عمومی بوده و نشان از انجام وظیفه صحیح و کم‌خطای نهادها و سازمان‌های مرتبط باشد، امروز کشور باید به گلستانی بی‌بدیل و کم‌نظیر می‌مانست.
حال آنکه بخش قابل‌توجهی از کارشناسان و مختصصان حوزه‌های مختلف بر این باورند که یکی از مشکلات اساسی کشور همین آمارها و رویکردهای کمّی است. روندی که مدت‌ها است خیال بسیاری از مدیران را راحت کرده تا کوچک‌ترین توجهی به بازدهی سیستم و سازمان خود نداشته باشند.
در مواجهه با مسئله لزوم چندصدایی در جامعه و موضوع احزاب هم وضعیتی مشابه وجود دارد. به‌تازگی اعلام شده که مجوز فعالیت 40 حزب تازه‌تاسیس صادر شده است. احزابی که مانند اسلاف خود بدون کمترین ارزیابی‌های معمول توانسته‌اند خود را به جرگه فعالان سیاسی برسانند و احیانا سری میان سرها داشته باشند.
اما باید دید این احزاب ـ چه این تازه‌تاسیس‌ها و چه آن‌ها که سال‌ها است فعالیت می‌کنند ـ چه آورده‌ای برای ساختار سیاسی در ایران امروز داشته‌اند؟ آیا توانسته‌اند به بخشی از مطالبات گروه‌های خاصی از جامعه پاسخ دهند؟ آیا برنامه و استراتژی مدون و کارآمدی برای رتق‌و‌فتق امور کشور دارند؟ آیا از دکترین خاصی در مسائل کلان سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بهره می‌گیرند؟ و پرسش‌های بی‌شمار دیگری که هنوز هیچ پاسخی برای آن‌ها یافت نشده است.
در حقیقت به دلیل بافتار سیاسی حاکم بر کشور و اراده‌ای که با هدف جلوگیری از فعالیت‌های عمیق حزبی در جامعه ایران وجود دارد، تاکنون احزاب ریشه‌دار، با اعضای قابل‌توجه و مملو از شخصیت‌های اثرگذار سیاسی هم نتوانسته‌اند نقشی درخور و قابل‌توجه در ساختار سیاسی کشور بازی کنند. حال این احزاب تازه‌تاسیس یا قدیمی‌تر کوچک و کم‌رمق چطور می‌توانند به این عرصه وارد شوند و زمینه را برای ایجاد نشاط در سپهر سیاست ایران مهیا کنند.
نباید فراموش کرد که حتی کنگره‌ها و مجامع عمومی بسیاری از این احزاب با کمک دولت و زیر چتر حاکمیتی آن برگزار میشود؛ روند عضوگیری آن‌ها متوقف یا بسیار کم‌جان است، ساز‌و‌کارهای حضور در ساختار قدرت را نمی‌شناسند، به شدت متکی به افراد ـ اعم از شورای مرکزی یا دبیرکل ـ هستند، هیچ راهبردی برای انتقاد از وضعیت موجود ندارند، تنها به نقد عملکردها بسنده کرده و هرگز راهکاری اجرایی و عملیاتی ارائه نمی‌کنند، به لحاظ مالی و اقتصادی به‌شدت وابسته به دولت هستند و... همه این‌ها و بی‌شمار موارد دیگر از‌جمله مشخصه‌های احزاب کم‌مایه و بی‌ریشه‌ای است که طی ادوار مختلف در کشور متولد شده‌اند.
یکی از تاثیرات وضعی این احزاب را می‌توان در ناامیدسازی جامعه دانست. ناکارآمدی حاصل از عدم توانایی‌های حزبی، بی‌برنامگی، ناتوانی در ارائه راهبردهای مشخص به منظور برون‌رفت از بحران‌ها و مخاطرات و... همه‌وهمه از‌جمله عواملی است که به‌صورت ناخودآگاه جامعه را نسبت به حزب‌گرایی و تحزب در جامعه ناامید کرده و زمینه‌های ایجاد چندصدایی در ساختار سیاسی کشور را از میان برمی‌دارد.
به نظر می‌رسد راهکار اصلی را باید در تقویت احزاب موجود، تدوین راهبردها و استراتژی‌های کارآمد از سوی آن‌ها و عدم وابستگی به نهاد قدرت در احزاب دانست. از این طریق می‌توان به ادامه فعالیت احزاب و نقش‌آفرینی آن‌ها در عرصه‌های گوناگون اجتماعی و سیاسی امیدوار بود.
سایر اخبار این روزنامه
خطای پزشکی، بداخلاقی، فرار مالیاتی و عدم نصب کارت‌خوان از‌جمله نقدهای جامعه به سپیدپوشان هستند
علیرضا صدقی
تدبیرِی برای تدبیرسازان
معاون سازمان حفاظت محیط‌زیست از تلاش‌ها برای تشکیل ستاد ملی احیای تالاب‌ها خبر داد
روسیه و چین مانع صدور بیانیه آمریکا درباره بحران سیاسی ونزوئلا شدند
یارکشی مسکو و واشنگتن در آمریکای لاتین
سه خواننده سنتی از شرکت در جشنواره موسیقی فجر، انصراف دادند
شروع حاشیه، پیش از آغاز
«ابتکار» از تکثر عددی احزاب ایران در آستانه انتخابات‌ها گزارش می‌دهد
احزاب فصلی
«ابتکار» از تلاشهای مجلس برای شیشه‌ای شدن فضای حقوق و دستمزد مدیران ارشد گزارش می‌دهد
رهبر انقلاب در دیدار مسئولان دفتر تبلیغات اسلامی:
حوزه علمیه برای ابهام‌ها و مشکلات دینی راه‌حل داشته باشد
زینب تبریزی از کارگردان‌های حاضر در جشنواره فیلم فجر در گفت‌وگو با «ابتکار»:
مسئولان جشنواره از مستند می‌ترسند!
حدیث یارانه‌های کور!
پاسخ سازمان برنامه‌و‌بودجه در رابطه با انتشار مطلب «تخصیص بودجه؛ ابزار تنبیهی و تشویقی در دستان نوبخت» در روزنامه «ابتکار» به تاریخ 7/11/1397
