«ابتکار» از مخالفت نمایندگان با حذف استانی شدن انتخابات گزارش می‏دهد کمرنگی حمایت از یک طرح انتخاباتی

معصومه معظمی
استانی شدن انتخابات موضوعی است که وقتی دولت در ارائه لایحه آن به مجلس تعلل کرد، نمایندگان تصمیم گرفتند خودشان دست به کار شده و طرحی بابت استانی شدن انتخابات ارائه دهند. دوفوریت آن با رای بالایی در صحن رای آورد و کلیاتش نیز با استقبال خوب نمایندگان مواجه شد. ولی برای بررسی جزئیات، به کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور به عنوان کمیسیون تخصصی رفت تا پس از چکش کاری و رفع ایرادات، در نوبت صحن قرار بگیرد. هر چند که پس از گذشت مدتی دیگر از آن شور و اشتیاق و اجماع نظر قبلی سه فراکسیون برای این طرح خبری نیست و برخی از جریان خاص مجلس در مفید بودن این طرح دچار شک و تردید شده اند ولی روز گذشته زمانی که صحن وارد بررسی جزئیات آن شد، باز هم اکثریت نمایندگان به ماده 3 طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس ناظر به تعیین دو حوزه انتخابیه اصلی و فرعی برای انتخابات و استانی شدن آن رای مثبت دادند.
اصغر سلیمی، سخنگوی کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور پیش از اینکه مجلس وارد بررسی جزئیات این طرح شود، گفته بود در صورتی که دولت هر چه زودتر لایحه جامع انتخابات را به مجلس ارائه دهد، بررسی طرح استانی شدن انتخابات مجلس در دستورکار صحن علنی قرار نمی‌گیرد و احتمالا به کمیسیون ارجاع می‌شود تا با لایحه مذکور ادغام و با برطرف شدن ایرادات لایحه پخته‌تری به صحن علنی ارائه شود. گفتنی است اگر چه حسن روحانی، رئیس جمهوری روز چهارشنبه 4 بهمن از تصویب لایحه جامع انتخابات در هیئت وزیران و ارسال آن به مجلس در هفته گذشته خبر داده بود ولی تا روز سه شنبه که بررسی جزئیات طرح استانی شدن انتخابات در دستور کار مجلس قرار گرفت، این اتفاق نیفتاد و لایحه‏ای به مجلس ارسال نشد.
خط کشی سیاسی مخالفان و موافقان طرح استانی شدن انتخابات


بنابراین صبح روز گذشته نمایندگان ملت در شرایطی با حذف ماده مربوط به استانی شدن انتخابات مخالفت کردند که موافقان حذف این ماده معتقد بودند تصویب آن باعث کاهش مشارکت مردم و توزیع نابه‏جای پول در انتخابات می‌شود اما مخالفان حذف تاکید داشتند که این موضوع تاثیری برعکسی داشته و شاهد افزایش مشارکت خواهیم بود. حسین نقوی حسینی، نماینده مردم ورامین در مجلس به عنوان موافق حذف، گفت: «با استانی شدن انتخابات، مشارکت مردم به شدت کاهش پیدا می‌کند. در انتخابات‌ پر طمطراق اروپا صرفا ۳۲ درصد پای صندوق می‏آیند چون این انتخابات حزبی است. قطعا با استانی شدن هم همین روند را شاهد خواهیم بود.» عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس ادامه داد: «در هیچ کجای دنیا انتخابات مجلس به صورت استانی یا ایالتی برگزار نمی‌شود، با استانی شدن زمینه پروژه‌ آشوب‌های اجتماعی و التهابات به شدت افزایش یافته چون کشور ما قومی و با مذاهب مختلفی است و ممکن است با استانی شدن این انتخابات نتوانند نمایندگان‏شان را به مجلس بفرستند. همچنین ورود این افراد با این وضعیت از طریق لابی و بر اساس زر، زور و تزویر خواهد بود. طرحی که خطرات زیادی دارد و ممکن است که مردم را به کف خیابان بکشاند چرا نمی‏خواهید مردم تصمیم گیر در انتخابات باشند و چرا نمی‏گذارید آنها تصمیم گیری کنند.»
ولی حشمت الله فلاحت پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به عنوان مخالف حذف این ماده، بیان کرد: «در طول پنج دوره گذشته نمایندگان به استانی شدن انتخابات رای داده‌اند. این یعنی نیاز جدی کشور است. پس چرا می‌گویید این موضوع ضد نظام جمهوری اسلامی ایران است، این حرف شما یعنی روند اصلاحی در پنج دوره گذشته را زیر سوال می‏برید. قطعا با استانی شدن انتخابات هیچ شهر کوچکی نادیده گرفته نمی‌شود. می‌گویند که با استانی شدن ارزش پول افزایش پیدا می‌کند. حال اینکه اگر قرار به خرید رای هم باشد، در شهرهای کوچک ۲۰ یا ۳۰ هزار رای می‏فروشند، اما با استانی شدن فرد باید ۵۰۰ هزار رای بفروشد. آیا اصلا چنین امکانی وجود دارد؟»
اما مجتبی ذوالنور، نماینده مردم قم در مجلس به عنوان موافق حذف این ماده، اظهار کرد: «مردم در شهرهای کوچک بر اساس شناخت به کاندیدای خود رای می‌دهند که اگر استانی شود دیگر شناختی وجود ندارد. اگر توجیه آن است که با استانی شدن افراد نخبه و برجسته وارد مجلس شورای اسلامی می‌شوند در حال‌ حاضر این شرایط وجود دارد و افراد از شهرهای کوچک به مجلس شورای اسلامی راه می‏یابند.» او در ادامه موافقت خود با حذف استانی شدن انتخابات به لیستی رای دادن مردم در انتخابات انتقاد کرد و نامزدهای لیستی را زیر سوال برد و گفت: «با استانی شدن انتخابات مردم باید بر اساس لیست رای بدهند یعنی افراد باید لابی کنند تا در لیست قرار بگیرند. این یعنی کاندیداها تنها در دو صورت می‌توانند وارد مجلس شوند یا اینکه به جریان‏های سیاسی آویزان شده که نتیجه‌ آن جلوگیری از ورود افراد مستقل عدالتخواه به مجلس است یا اینکه فرد آن قدر پول داشته باشد که بتواند در سطح استان تبلیغات کند. این یعنی ورود افراد متمکن به مجلس شورای اسلامی که درد مردم را نمی‏فهمند یا اینکه باید به افراد پولدار آویزان شوند که در این صورت نماینده وامدار شده و دیگر برای منافع ملی کار نمی‌کند.» این عضو فراکسیون ولایی مجلس همچنین در ادامه ابراز نگرانی‏هایش انتخابات استانی را باعث یاس، سرخوردگی و ایجاد دعواهای قومیتی دانست. بر خلاف نظر مخالفان استانی شدن انتخابات، موافقان، این طرح را باعث کاهش هزینه‏های انتخاباتی و ایجاد شور و نشاط انتخاباتی و ورود نخبگان و همچنین تقویت احزاب در کشور دانستند.
نگرانی از انتخابات لیستی به دلیل عدم موفقیت در گذشته
نکته‏ای که موافقان استانی شدن انتخابات درباره نگرانی یک طیف سیاسی خاص در مخالفت با این طرح به «ابتکار» بیان کردند، استقبال مردم در چند انتخابات اخیر از یک طیف سیاسی جریان رقیب این تفکر است. چرا که مردم در شهرهای بزرگ به صورت لیستی به نامزدهای مورد نظرشان در انتخابات مجلس و شوراهای شهر و روستا رای دادند و گزینه‏های این جریان خاص در شهری مثل تهران یا سایر کلان شهرها از ورود به مجلس یا شورای شهر و روستا باز ماندند. همین عامل باعث نگرانی این طیف فکری سیاسی خاص از مخالفت با استانی شدن انتخابات است.
حمیده زرآبادی، نماینده مردم قزوین در مجلس در این راستا به «ابتکار» گفت: «پیشنهاد حذف بحث استانی شدن انتخابات در صحن رای نیاورد و نکته این است که این مخالفت‏ها از طرف یک طیف سیاسی خاص مطرح می شود. شاید یکی از دلایل آنها این است که در جاهایی که انتخابات استانی بشود به دلیل گستردگی حوزه‏های انتخابیه، لیست‏ها و احزاب می‏توانند تاثیرگذار باشند.» این عضو فراکسیون امید ادامه داد: «در چند انتخابات اخیر لیست یک طیف سیاسی خاص در بین مردم محبوبیت بیشتری داشت و جریان‏های دیگر تا حدی بی بهره ماندند. شاید این نگرانی وجود داشته باشد که به صورت لیستی امکان رای آوری آنها کمتر شود.»
استقبال اولیه و ریزش 20 درصدی موافقان ولایی طرح استانی شدن انتخابات
اما جلال میرزایی، دبیر سیاسی فراکسیون امید مجلس به استقبال اولیه نمایندگان از طرح استانی شدن انتخابات اشاره کرد و ضمن ابراز نگرانی از کاهش این همدلی و ریزش آرای 20 درصدی موافقان آن طی چند وقت گذشته به «ابتکار» گفت: «هم دو فوریت این طرح رای بسیار خوبی آورد هم کلیاتش، ولی بعد از ورود به جزئیاتش تردیدهایی در اینکه این اراده در مجموعه نظام وجود دارد به وجود آمد.» این نماینده مردم ایلام در مجلس افزود: «علائم و پیام‏هایی که دریافت کردیم نشان داد که از این طرح حمایت می شود ولی بعد از آن تردیدهایی ملاحظه شد و مخالفت‏های یک جریان خاص را در این باره در بیرون مجلس می‏بینیم که به ادامه آن جریان در داخل مجلس هم منتقل شده و انعکاس داشته است و میزان حمایت از استانی شدن انتخابات ظاهرا دارد کمرنگ تر می‏شود.»
این عضو کمیسیون تلفیق بودجه 98 تصریح کرد: «ولی انتظارم این بود که این عزم و اجماع نسبی که بین 3 فراکسیون در مجلس در زمان ارائه دوفوریت آن در مجلس وجود داشت و در زمان کلیات هم خودش را نشان داد در ورود به جزئیات هم باشد، ولی این اقبال کمتر شده است. ما برای اینکه این طرح با قدرت جلو برود نیاز به توافق و نظر مثبت 3 فراکسیون داریم.»
در ادامه زرآبادی علاوه بر موارد ذکر شده به «ابتکار» گفت: «استانی شدن انتخابات باعث کاهش هزینه‏های انتخابات می شود و انتخابات دو مرحله‏ای نیز دیگر درمیان نخواهد بود و این بخش هم باعث کاهش هزینه‏های سرسام آور انتخاباتی می‏شود.» عضو هیئت رئیسه فراکسیون زنان مجلس تاکید کرد: « در مواردی که شورای نگهبان انتخاباتی را ابطال کند فقط آن منطقه در انتخابات میان‌دوره‏ای مشارکت خواهند کرد و این مورد هم از نکات مثبت این طرح است.»
زرآبادی تصریح کرد: «وقتی انتخابات استانی شود و مردم به لیست رای دهند، هزینه‏ها تا حد زیادی کاهش می‏یابد و شفافیت مالی هم تا حد زیادی ایجاد می‏شود و باعث تقویت احزاب در کشور می‏شود.»
انتخابات استانی نمایندگان را ملی نگر می‏کند
عبدالرضا هاشم زایی، عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور در مجلس هم در توضیح منافع این طرح به «ابتکار» گفت: «این طرح باعث می‌شود نمایندگان در مجلس ملی‏تر فکر کنند و این طرح سطح انتخابات آنها را بالاتر می‏برد. چون بعد از انقلاب نمایندگان به تدارکاتچی حوزه انتخابیه خود تبدیل شده‏اند و درگیر این هستند که مثلا چرا آب لوله کشی فلان روستا سالم نیست یا چرا برق فلان بخش کم و زیاد می شود. به همین دلیل از قانونگذاری و نظارت بر اجرای قوانین باز می‏مانند.» این عضو فراکسیون امید ادامه داد: «البته نظر شورای نگهبان این است که یا انتخابات استانی باشد یا شهرستانی. چون استانی که می شود دیگر شرط 15 درصد را ندارد و البته من هم موافق این موضوع هستم.» در عین حال میرزایی هم یکی از دغدغه‏های این طرح را نظر شورای نگهبان درباره آن دانست و به «ابتکار» گفت: «باید پیش از اینکه به طور جدی وارد این طرح شویم، نظر مساعد شورای نگهبان را بگیریم و اینطور نباشد که بعد از تلاش و صرف وقت زیاد در مجلس، شورای نگهبان مخالفت کند و در کش و قوس و رفت و آمد به مجمع تشخیص هم آنجا بایگانی شود. بنابراین ترجیح می‏دهم به یک تفاهمی با شورای نگهبان برسیم بعد ادامه دهیم.»
سایر اخبار این روزنامه
سیده فاطمه ذوالقدر تحقق افزایش سهم زنان در مصوبات کمیسیون تلفیق ٩٨ با پیشنهادات فراکسیون زنان به دنبال صدور مجوز برای ساخت پروژه ویلاسازی در منطقه حفاظت‌شده «خاییز» رئیس سازمان محیط‌زیست احضار شد یک اقتصاددان: هر زمان اختلاف قیمتی در هر کالایی به‌وجود بیاید فساد قدرتمند می‌شود زندگی شبانه تهران رنگ و بوی تازه می‌گیرد؟ شب‌های روشن پایتخت «ابتکار» از مخالفت نمایندگان با حذف استانی شدن انتخابات گزارش می‏دهد کمرنگی حمایت از یک طرح انتخاباتی «ابتکار» تازه‌ترین تحولات بحران سیاسی در ونزوئلا را بررسی می‌کند مثلث بحران بولیوارها در آستانه چهل‌سالگی انقلاب اسلامی «ابتکار» وضعیت جنبش دانشجویی در چهار دهه اخیر را بررسی کرد اتاق تاریک معاملات نفت فقط برای منافع ملت ایران تعظیم می‌کنیم رئیس جمهوری در مراسم پایانی «جایزه کتاب سال»: هیچ سانسور و فیلتری نمی‌تواند جلوِ سوال و شبهه را بگیرد وزیر کشور: در برابر اخلال‌گران فضای عمومی کوتاه نخواهیم آمد