روزنامه آفتاب یزد

ولنتاین؛ جشنی با تقلید از سپندارمذگان ایرانی

آفتاب یزد- گروه اجتماعی: تقریبا از اول بهمن ماه وقتی در خیابان‌ها‌ی شهر قدم می‌زنیم با مغازه‌هایی رو به رو می‌شویم که با المان‌ها‌یی از روز ولنتاین تزئین شده‌اند؛ المان‌ها‌یی که شاید کمترین شباهتی به فرهنگ ایرانی داشته باشند. انواع عروسک‌ها در ابعاد مختلف با قیمت‌ها‌ی نجومی از جمله المان‌ها‌یی است که برای روز ولنتاین مورد استفاده قرار می‌گیرند (!) عروسک‌ها‌یی که هر چه ابعاد آن‌ها‌ افزایش می‌یابند قیمتهای آنها نیز سیر صعودی را طی می‌کنند! این در حالی است که قیمت این عروسک‌ها‌ با توجه به اوضاع اقتصادی فعلی نسبت به سالهای پیش حتی چند برابر هم شده است! نزدیک به 2 هفته بعد از این جشن وارداتی روز سپندارمذگان است؛ جشن عشق ورزیدن در ایران که پیشینه زیادی هم دارد اما هیچ‌گاه آن طور که باید از آن استقبال نشده است! با این اوصاف می‌توان گفت نه تنها در کشور ما جشن‌ها‌ی اصیل و باستانی مورد توجه قرار نمی‌گیرند بلکه جشن تازه وارد غربی مثل جشن ولنتاین هم وقتی پایش به کشور ما باز می‌شود چنان با تجملات آمیخته می‌شود که محتوای خود را از دست داده و در واقع به جشن کادو بیشتر شباهت پیدا می‌کند.

> ولنتاین یا جشن کادو؟!
رنگ و لعاب مغازه‌ها‌ این روزها به قدری چشم‌نواز است که هر بیننده ای را به خرید اجناس دعوت می‌کند اما قیمت کالاهای لوکس ولنتاینی که این روزها مهمان ویترین برخی مغازه‌ها است به قدری افزایش یافته که گاهی با حقوق یک ماه یک کارگر نیز برابری می‌کند! از طرف دیگر تبلیغات برای خرید کادو‌ها‌ی ولنتاینی به نحوی افزایش یافته که محال است جایی پا بگذارید و با یک حراج به مناسبت ولنتاین یا تبلیغ یک کالای لوکس برای این روز مواجه نشوید! فضای مجازی هم پر شده از تبلیغات رنگارنگ و تخفیف‌ها‌ی به ظاهر واقعی برای خرید کادوی ولنتاین! شاید به همین دلیل است که وقتی اسم ولنتاین می‌آید مخاطب بی‌اختیار به یاد کادو یا عروسک‌ها‌ی کوچک و بزرگ می‌افتد.



> ولنتاینی که ریشه در ایران باستان دارد
یکی از طرفداران پرو پا قرص این روز، جوانان هستند که این روزها همان دهه هفتادی‌ها‌ به شمار می‌آیند؛ جوانانی که حالا با توجه به کاهش سرانه مطالعه در کشور کمترین اطلاعی از اعیاد اصیل ایرانی دارند و از آنجایی هم که مسئولان و متولیان فرهنگی توجه جدی به اعیاد و جشن‌ها‌ی باستانی ایران ندارند جذب جشن‌ها‌ی تازه و وارد و غربی می‌شوند؛ این در حالی است که کارشناسان و پژوهشگران حوزه فرهنگ بر این باورند که رسومی مثل جشن ولنتاین به‌وسیله ایرانیان به اروپا رفته است و بعد از تغییر شکل، خودش را به شکل جشن ولنتاین نشان داده است. کیومرث فلاحی یکی از پژو هشگران این حوزه است که در این باره می‌گوید:
« در غرب به دنبال رویدادهایی هستند که آن را سمبل کنند به همین دلیل جشن ولنتاین را تبلیغ می‌کنند در حالی که از فلسفه آن بی‌خبر هستند اما ما فلسفه جشن‌هایمان را می‌دانیم. بسیاری از این مراسم از شرق به غرب رفته و بسیاری از نمادها متعلق به ایران بوده است. شاید از هر جوانی که سوال کنید داستان‌های ولنتاین را که در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌چرخد بداند، این داستان‌ها همانندی شده است اما اصل آن در ایران شکل گرفته است. همان طور که بسیاری از پژوهشگران بر این باورند اصل مراسمی که در کریسمس برگزار می‌شود، مربوط به داستان زایش مهر در ایران است.»

> ولنتاین برگرفته از
جشن سپندارمذگان ایران است
دکتر فریدون جنیدی ایران شناس و مدرس دانشگاه نیز در این باره دیدگاه خاص خود را دارد و معتقد است ولنتاین اقتباس غرب از ایران است؛ جنیدی معتقد است اساساً آنچه امروز به عنوان تاریخچه ولنتاین در اذهان ما جا گرفته، بی‌پایه و اساس است. او می‌گوید: «در گاهشمار اروپایی چهار ماه داریم به نام‌ها‌ی سپتامبر، اکتبر، نوامبر و دسامبر که ماه‌ها‌ی هفتم، هشتم، نهم و دهم هستند و می‌بینیم مطابق ماه‌ها‌ی مهر، آبان، آذر و دی هستند که این موضوع نشان می‌دهد بیشتر گاهشمار غرب از کیش مهر وام گرفته می‌شود؛ چنانچه سال آنها از نوروز آغاز می‌شد اما بعد از آنکه آنها به کیش مسیحی درآمدند دو ماه، ماه خود را عقب کشیدند و سال جدید آنها از دی آغاز می‌شود که شب زایش مهر است و شب چله ایرانی. البته این تنها تاریخی نیست که آنها از ایران باستان وام گرفته‌اند بلکه می‌بینیم که این موضوع در تاریخ سازی آنها در ولنتاین نیز دیده می‌شود که چند روز پیش از سپتامبر، جشن عشاق را به پا کرده‌اند. کلاً جشن روز ولنتاین برگرفته از جشن سپندارمذگان ایران است و اساساً مبنایی ایرانی دارد. »
او می‌گوید: «شما به تاریخچه کشورهایی که ادعای پیشتاز بودن برگزاری این جشن را می‌کنند، نگاه کنید؛ انگلیس را که 800 سال پیش دزدان دریایی آن را کشف کردند و فرانسه که تاریخی حدود 1000 ساله دارد. قدیمی ترین این کشورها یونان است که حداکثر 2800 سال تاریخ دارد؛ در حالی که مشابه این جشن 5000 سال پیش در ایران برگزار می‌شده است. این روز در ایران باستان روز بزرگداشت زن و زمین که هر دو در واقع به گسترش جهان و زندگی یاری می‌رسانده‌اند، بوده است. ایرانیان در واقع همواره بر این عقیده بوده‌اند که باید زن را به سبب گستردن خانواده ستایش کرد. در خصوص تاریخ سازی غربی‌ها‌ هم بر این اعتقادم که آنها این جشن کاملاً ایرانی را با یک داستان سازی خیالی تغییر شکل دادند و به نام خود ثبت کردند؛ آخر کدام خرد می‌پذیرد که در آن سال‌ها‌ و زندان‌ها‌ی مخوف آن دوران، چنین داستانی به وقوع پیوسته باشد؟»

> سپندارمذگان؛ جشنی که فراموش شده است
روز عشق ایرانی یا همان سپندارمذگان (سپندارمزگان) که با نام‌ها‌ی اسپندگان و یا اسفندگان هم شناخته می‌شود روزی است که آن را معادل ولنتاین می‌دانند. اما با تاریخی کهن تر از روز ولنتاین که ویژه ایرانیان باستان بوده و این روز را به خاطر بزرگداشت زن و زمین جشن می‌گرفتند.
در این روز مردان به همسران خود هدیه می‌دادند. مردان زنان خانواده را بر تخت شاهی می‌نشاندند و از آن‌ها‌ اطاعت می‌کردند و به آنان هدیه می‌دادند. این یک یادآوری برای مردان بود تا مادران و همسران خود را گرامی بدارند و چون یاد این جشن تا مدت‌ها ادامه داشت و بسیار باشکوه برگزار می‌شد همواره این آزرم و احترام به زن برای مردان گوشزد می‌شد. با همه این اوصاف چند سالی است که دیگر خبری از بزرگداشت مرتبه زن و روز عشاق ایرانی نیست و به جای آن متاسفانه ولنتاین جای خود را بین جوانان باز کرده است!
با این حال چند سالی است که برخی از کارشناسان فرهنگی با هدف ملی گرایی روز سپندارمذگان را به عنوان جایگزینی برای ولنتاین بر سر زبان‌ها‌‌انداخته‌اند ولی همان طور که می‌بینیم این موضوع در عمل تغییری ایجاد نکرده و تنها یک عنوان برای یک روز در ماه اسفند به شمار می‌آید!
به نظر می‌رسد اگر توجه بیشتری از سوی مسئولان بر جشن‌های ایران باستان صورت می‌گرفت امروزه به جای برپایی جشنی که تقلید از آئین باستانی خودمان است اما ریشه در غرب دارد یک جشن اصیل ایرانی برپا می‌شد و طبق آداب و رسوم زیبای گذشته در این جشن به خصوص رفتار می‌شد نه اینکه المان‌ها‌ی یک جشن تازه وارد غربی را در ویترین مغازه‌ها‌ مشاهده کنیم و از آن تنها کادوهای نجومی را به یاد بیاوریم!
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
رد اولتيماتوم قاليباف (اعتماد)عشق و خیانت در «قطب شمال » «مست عشق » عام هپسند و صعود سخت فوتسال (خراسان) تعطیلی شنبه یا پنج‌شنبه؟ (جوان)رسوایی دموکراسی و آزادی بیان آمریکایی در دانشگاه‌ها (شهروند)
سایر اخبار این روزنامه
درباره رویکرد وزرای جدیدالورود خبر آخر اصلاح مواضع آمریکا لایحه‌ای برای زورگویی حراج واقعی کالا در ایران سرابی بیش نیست در توهمِ چنبره «قانون مورفی» آیا زنگنه یک وزیر غرب گراست؟! نامه‌ای برای علی آقا، رئیس الوکلا ی ملت...! جوانان شانه‌های خود را زیر بار مسئولیت قرار دهند شکست در ورشو جدایی اصلاح‌طلبان از دولت گل به خودی است جزئیات تجمع اعتراضی طلاب درمورد FATF سایه رفتار مافیایی بر گرانی میوه نقش تحولات ونزوئلا بر تحرکات ضدایرانی ترامپ ولنتاین؛ جشنی با تقلید از سپندارمذگان ایرانی انفجار در اتوبوس پرسنل سپاه در سیستان و بلوچستان طنز تلخ واردات دام زنده از رومانی پراید 43 میلیون را رد کرد همکاری «آردی» ایران و روسیه