روزنامه فرهیختگان
1397/11/28
راه اندازی اولین فن بازار مدارس سما
فرهیختگان: علیرضا منظری‌توکلی، معاون آموزش‌های عمومی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» با اعلام برنامه‌های این معاونت برای ارتقای مهارت بین دانشجویان و دانشآموزان مراکز سما، از موضوعات مختلفی سخن گفت. به گفته منظری‌توکلی، سما دارای 704 مدرسه و حدود 290 پیش‌دبستانی ضمیمه این مدارس است که حدود 85 هزار و 510 دانش‌آموز در آن مشغول به تحصیل هستند.به‌طور کلی در حال حاضر سما چند مدرسه و آموزشکده فنی و حرفهای دارد؟ سما که بخشی از دانشگاه آزاد اسلامی است دارای 704 مدرسه و حدود 290 پیش‌دبستانی ضمیمه این مدارس است. همچنین دارای 124 آموزشکده فنی و حرفهای است که در حال حاضر حدود 85 هزار و 510 دانش‌آموز در آن مشغول به تحصیل هستند که نسبت به سال گذشته قریب به 10 هزار نفر افزایش داشته است. در سال جاری 150 مدرسه و پیش‌دبستانی به مدارس موجود اضافه شده است.
وضعیت استادان به چه صورت است؟ اعضای هیات‌علمی‌مان درمجموع با حق‌التدریس‌ها 9981 نفر هستند. تعداد دانشجویان در آموزشکدههای فنی و حرفهای 81 هزار نفر است. آموزشکدههای ما از پیشرفته‌ترین امکانات و وسایل آموزشی و کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌ها برخوردارند و همین‌طور از امکاناتی مثل زمین ورزش و سایر امکانات. خوشبختانه با توجه به اینکه دانشگاه آزاد اسلامی در سراسر کشور هم گسترده است و هم امکانات قابل‌توجهی دارد، بخشی از امکاناتی که به‌دلیل کاهش دانشجو مورد استفاده واحدهای دانشگاهی نیستند، در اختیار سما قرار گرفته تا مدارس و آموزشکدههای فنی و حرفهای از آنجا استفاده کنند.
با توجه به تاکیدات مدیران دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه فرهنگی، آیا تاکنون اقدامات قابل‌توجهی در این زمینه صورت گرفته است؟ در زمینه فرهنگی هدف تقویت و تعمیق مسائل اعتقادی و ارزش‌های اسلامی است. یکی از کارهایی که صورت گرفت، برگزاری مسابقات قرآن تحت‌عنوان طرح قدس بود که 17 هزار دانش‌آموز در کل کشور در این مسابقات شرکت کردند. درنهایت 144 نفر در قم با یکدیگر مسابقه دادند و تعدادی از آنها در رشته‌های مختلف انتخاب شدند. یکی دیگر از کارهایی که در این زمینه صورت گرفت برگزاری یادواره شهدا به‌ویژه شهدای حرم ازجمله در کرمانشاه بود که خانواده‌های شهدای سمایی مخصوصا خانواده شهدای حرم که سمایی بودند، از سراسر کشور به کرمان دعوت و از آنها تقدیر شد. یادواره شهدا در شهرهای مختلف از طرف آموزشکده فنی و حرفهای برگزار شد. همچنین در تهران هم در آموزشکده فنی و حرفهای تهرانسر تا به حال دو یادواره برای شهدای حرم برپا شده است. از دیگر کارهای خوبی که صورت گرفته، برنامه‌ریزی برای حفظ و گسترش زبان و ادبیات فارسی است که در این راستا برنامه‌های متعددی شامل شاهنامه‌خوانی، جشنواره انشانویسی، حافظ‌شناسی، سعدی‌شناسی و شناخت سایر مفاخر را داریم. سومین جشنواره نقاشی با عنوان قصص، پیام‌ها و صور قرآنی بین دانشآموزان برگزار شد که به‌لحاظ تربیتی و پرورشی کارساز بود و نفرات برتر مورد تشویق قرار گرفتند. جشنواره عکاسی با موضوع صنایع‌دستی و تولیدات بومی استان‌ها ویژه دانشآموزان و همچنین دانشجویان برتر اجرا شد. اردوی جهادی یک‌روزه ویژه روسا، اساتید و مدیران فرهنگی آموزشکده‌ها و مدیران و مربیان پرورشی سمای سراسر کشور برگزار شد. بانک اطلاعاتی ویژه خانواده معظم شهدا، جانبازان و ایثارگران سمایی در بخش دانش‌آموزی تشکیل شده و در راستای توانمندی همکاران فرهنگی دو همایش سه‌روزه در تابستان 97 ویژه مربیان پرورشی سمای مدارس سراسر کشور در لاهیجان و معاونان و مدیران فرهنگی آموزشکده‌ها در کرمانشاه برگزار و از برترین‌های فرهنگی در حوزه مدارس و آموزشکده‌ها تقدیر شد.
اقدامات سازمان سما در حوزه تربیت‌بدنی چه بوده؟ یکی از وجوهی که همواره مورد توجه سند تحول بنیادین آموزش و پرورش بوده، بحث توجه به سلامت و حوزه تربیت‌بدنی و فیزیکی دانشآموزان است. در این راستا سازمان سما در کل کشور 56 مدرسه تخصصی ورزش به‌صورت ضمیمه مدارس ایجاد کرده که اکنون در حال فعالیت هستند. همچنین سال آینده به‌دنبال ایجاد آکادمی پایه در سه رشته کشتی، فوتبال و بسکتبال هستیم. برنامه‌ریزی‌های لازم در این خصوص صورت گرفته و این طرح به‌صورت پایلوت در مدارس تهران در زمینه فوتسال و فوتبال در حال اجراست. در این راستا رایزنی‌های لازم با مراکز استانی صورت‌گرفته که با توجه به آمایش سرزمینی، پایه رشته‌های ورزشی آکادمی راه‌اندازی میشود.
دلیل انتخاب این سه رشته چه بوده است؟ کشتی، ورزش ملی ماست و علاوه‌بر این در دو رشته فوتبال و بسکتبال در مجموعه سما ورزشکارانی را در سطح ملی در آموزشکدههای فنی و حرفهای داریم که می‌توانیم برای راه‌اندازی سه رشته آکادمی پایه از آنها استفاده کنیم.
تفاوت آکادمی پایه با مدارس تخصصی چیست؟ فرق آکادمی پایه با مدارس تخصصی (56 مدرسه در سطح کشور فعال است) این است که هدف مدارس تخصصی ارتقای کیفیت پرکردن ساعات اوقات فراغت است و براساس علاقه تشکیل می‌شوند؛ اما هدف آکادمی پایه، پرورش استعدادهاست. به‌عبارت دیگر، به‌دنبال این هستیم که استعدادها را شناسایی کرده و رشد دهیم؛ بنابراین کار آکادمی پایه به‌صورت هدفمند است. در زمینه مسابقات ورزشی هم در سال گذشته دو المپیاد ورزشی در شمال و غرب برگزار کردیم. برخی تیم‌ها مثل فوتسال در این مسابقات درخشیدند و برای اینکه هم آنها را بیشتر مورد شناسایی قرار دهیم و هم از شهدای حرم تکریم کرده باشیم، دو تیم از دو بخش کشور انتخاب شدند؛ همچنین یک تیم هم از آموزش و پرورش دعوت شد و درنهایت جشنواره یادواره شهدای مدافع حرم را در تهران برگزار کردیم که یکی از کارهای خوب در زمینه فرهنگی و تربیت‌بدنی بود.
در بحث سلامت چه اقداماتی انجام شده است؟ در بحث سلامت در سال 97 برای 80 درصد دانشآموزان در مقطع ابتدایی کل کشور پرونده سلامت الکترونیکی تشکیل و در سامانه ثبت شد و الان هم یک کمیته برای ارزیابی نهایی تشکیل شده است. این طرح حدود سه‌سال در مجموعه سما مورد بررسی قرار گرفته که از سال 96 به‌صورت پایلوت و از سال 97 در سراسر کشور اجرا شد. شاخص‌های مهم آن در بحث چشم‌پزشکی، دندان‌پزشکی و همین‌طور مسائل عمومی شامل ساختار قامتی و سلامت عمومی است. اولین مجموعه‌ای که در آموزش و پرورش این طرح مهم را اجرا کرده، مجموعه سماست. در مسابقات ورزشی یکی از مسائلی که برای ما مهم بود بحث پیوست فرهنگی است که سعی کردیم ضمن اینکه در زمینه سلامت جسمی دانشآموزان کار میشود در زمینه سلامت اعتقادی و فکری آنها هم تلاش شود که این ازجمله برنامه‌ها و اولویت‌های ماست تا برای هر اقدامی که در سما صورت می‌گیرد حتما یک پیوست فرهنگی در نظر گرفته شود؛ چراکه براساس سیاست‌های هیات‌رئیسه و هیات‌امنای دانشگاه، هم مسائل فرهنگی در اولویت است و هم از نظر دیدگاه تربیت اسلامی، تزکیه مقدم بر تعلیم است. به‌عبارت دیگر، علم و تزکیه به منزله دو بال هستند که با یکی از آنها به‌تنهایی نمی‌توانیم پرواز کنیم.
در حوزه بین‌الملل چه اقداماتی انجام داده‌اید؟ آیا سما برای راه‌اندازی مدارس در کشورهای همسایه برنامه‌ای دارد؟ براساس دستور ریاست محترم هیات‌موسس و هیات‌امنای دانشگاه، سما موظف است در کشورهای همسایه تا جایی که مقدور است به کمک آموزش و پرورش کشورهایی بیاید که از دانشگاه آزاد اسلامی دعوت می‌کنند و تقاضا دارند. یکی از کشورهای هدف، افغانستان است. در آذرماه امسال دیداری از کشور افغانستان صورت گرفت و از اینکه مدارسی در افغانستان دایر شود استقبال شد که این مدارس می‌توانند مشارکتی باشند یعنی هم با مشارکت افغانستانی‌ها و هم مستقل عمل کنند. سما با استفاده از روش‌های نوین آموزشی و منطبق با استانداردهای جهانی و با هدف کمک به کشورهای همسایه به‌دنبال پی‌ریزی فصل جدیدی از نوآوری در بحث آموزش و تربیت است و مطمئنیم با ورود بخش خصوصی ایران یعنی سما در سیستم تعلیم و تربیت جهانی و امکانات بالفعل و بالقوه‌ای که در سازمان سما وجود دارد، می‌توانیم نقش بزرگ و اثر‌گذاری در سیستم تعلیم و تربیت کشورهای همسایه داشته باشیم.
مهم‌ترین آثار این نوع مراودات چه خواهد بود؟ مطمئنا یکی از آثار مهم این بحث، نشر و توسعه فرهنگ و زبان فارسی و آداب و رسوم فرهنگ ایرانی است. وقتی بحث سند بنیادین آموزش و پرورش در حضور وزیر آموزش و پروش افغانستان مطرح شد، ایشان استقبال کرد و امیدواریم این مراودات به نتیجه برسد. در کشورهای دیگر نیز براساس سیاست‌های هیات‌رئیسه و هیات‌امنا مثل کشور عراق مخصوصا کردستان عراق، انگیزه و امکان بازگشایی مدارس و حتی آموزشکدههای فنی و حرفهای وجود دارد. در افغانستان نیز این اشتیاق وجود دارد و شاید دلیل آن نزدیکی فرهنگی و یکی‌بودن زبان ما با مردم افغانستان است. امیدواریم بتوانیم علاوه‌بر کشورهای افغانستان و عراق در سوریه و همین‌طور آذربایجان، گرجستان و سایر کشورها که متقاضی هستند هم مدارس سما و هم آموزشکدههای فنی و حرفهای راه‌اندازی کنیم.
دکتر ولایتی و دکتر طهرانچی تاکید زیادی بر حوزه پژوهش دارند و مدیران واحدها ملزم شده‌اند در حوزه پژوهش اقدامات خود را گسترش دهند. وضعیت سازمان سما در این حوزه چگونه است؟ در آموزشکدههای فنی و حرفهای در پی توسعه و تجهیز آزمایشگاه‌ها هستیم. معتقدم مجهزترین آزمایشگاه‌ها را در آموزشکدههای فنی و حرفهای داریم. برای نمونه در گرمسار یک مجموعه کارگاه و آزمایشگاه داریم که در کشور نمونه است و در سراسر کشور باید توسعه پیدا کند، چون آزمایشگاه زیرساخت پژوهش است. در کنار آن ما برای بچه‌ها مخصوصا دانشآموزان، حوزه‌های مختلفی را در نظر گرفته‌ایم. مثلا مدارس نانو و به‌طور کلی در زمینه‌های مختلف رباتیک و نجوم مدارسی فعال شدند و امیدواریم در کل کشور فراگیر شوند. درمجموع اگر بچه‌ها از دوره مدرسه عادت به پژوهش پیدا کنند، مطمئنا آثار آن را در سنین بالاتر خواهید دید. در نظر داریم در اسفندماه بخش دانش‌آموزی جشنواره نانو را در واحد علی‌آبادکتول برگزار کنیم. دلیل آن نیز این است که موفقیت‌هایی که در این زمینه در مسابقات و جشنواره‌های قبلی کسب کرده‌اند، قابل‌تامل است. بنابراین پیشنهاد شده دانشگاه آزاد اسلامی چهارمین جشنواره نانوی بخش دانش‌آموزی را برگزار کند و متولی آن باشد. همین‌طور قرار است اولین فن‌بازار سازمان سما در زمینه‌های مختلف به‌جهت بهره‌مندی صنعت و جامعه از این توانمندی‌ها راه‌اندازی شود. ما در اجرای طرح مدارس مهارتی مخصوصا مدارس مهارتی علوم نوین مثل نانو، رباتیک، نجوم و استارتاپ‌ها عزم جدی داریم. همچنین در زمینه پویانمایی یک مدرسه مهارتی به‌زودی افتتاح میشود. دکتر طهرانچی تاکید دارند مدارس مهارتی فراگیر شود و محل آن هم برای ایجاد مدارس مهارتی، سما باشد.
سمای مناطق محروم چگونه عمل کرده است؟ در کدام مناطق مدارس سما راه‌اندازی شده؟ در کل کشور ازجمله در استان‌های سیستان‌وبلوچستان کردستان و تمام استان‌های مرزی مدرسه داریم. علاوه‌بر این شعب جدیدی در مناطق محرومی مثل دلگان در سیستان‌وبلوچستان و قصر قند آموزشکدههای فنی و حرفهای در حال تاسیس است. بر این باوریم که این روند با توجه به تاکید دکتر ولایتی، رئیس هیات‌موسس و هیات‌امنا و دکتر طهرانچی، رئیس دانشگاه باید ادامه پیدا کند. بر همین مبنا قرار بر این است آموزشکدههای فنی و حرفهای در استان‌هایی که تاکنون آموزش عالی به آنجا نرفته به‌منظور ایجاد عدالت آموزشی به‌ویژه برای بهره‌مندی مردم از آموزشگاه فنی و حرفهای و مهارتی آموزشکدههای سما ایجاد شود.
سایر اخبار این روزنامه
