آري به دخل و خرج مساله‌دار

كليات لايحه بودجه سال 98 به صحن علني آمد و سرانجام روز گذشته با هياهوي فراوان به تصويب نمايندگان رسيد و وكلاي ملت با 117 رای موافق، 86 رای مخالف و 8 راي ممتنع از مجموع 211 نماینده حاضر در جلسه به کلیات لایحه بودجه سال 98 کل کشور رای مثبت دادند. اين بررسي لايحه مانند بسياري ديگر از لوايح و طرح‌هاي كه در مجلس دهم به صحن مي‌آيد با حواشي و درگيري‌هايي روبه‌رو بود. موافقان و مخالفان هر كدام اظهارات و نظرات خود را درباره لايحه بودجه بيان كردند ولي برخي از افرادي كه خود را مغلوب فضاي مجلس براي تاييد لايحه ديدند، سعي كردند از صحن بيرون بروند و به نوعي آبستراكسيون كنند ولي موفق نشدند. ماجرا اين‌گونه بود كه تعدادی از نمایندگان در جلسه علنی نوبت بعدازظهر (شنبه 27 بهمن) مجلس شورای اسلامی در خلال صحبت‌های محمدباقر نوبخت، ريیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، در بررسی کلیات لایحه بودجه 98 اقدام به ترک صحن علنی مجلس کردند که علی مطهری گفت: نمایندگان از صحن علنی خارج نشوند زیرا به احتمال زیاد رأی‌گیری کلیات لایحه را در دستور کار خواهیم داشت. مطهری همچنین در ادامه تاکید کرد: برخی دوستان می‌خواهند رای گیری نشود، اجازه خروج از صحن ندهید. نایب ريیس مجلس شورای اسلامی از کسانی که بیرون رفتند، خواست تا در صحن علنی برای رای‌گیری کلیات لایحه حاضر شوند. همچنین از اتاق فرمان درخواست کرد تا اسامی نمایندگانی که صحن علنی را ترک کردند به هیات ريیسه ارایه کند ولي همان‌گونه كه گفته شد اين طرح شكست خورد و لايحه تصويب شد.
توصيه عقلايي
گفتني است پيش از آنكه اين لايحه تصويب شود، محمدمهدی مفتح، سخنگوی کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی خطاب به معترضان گفت كه به کلیات بودجه رای دهید، برای اصلاح موارد، فرصت وجود دارد و می‌توانیم در خصوص موارد این لایحه نظر تمام نمایندگان را مورد توجه قرار دهیم. مفتح در توضیح گزارش کمیسیون تلفیق بودجه پیرامون لایحه بودجه سال 98 گفت: با تمامی مشکلاتی که وجود دارد، رشد اقتصادی کشور در این لایحه قابل توجه است آنچه در لایحه دولت مورد نظر بود ۶۴ هزار میلیارد تومان اعتبار تملک دارایی سرمایه است که می‌تواند خود چرخ‌های عمرانی کشور را بچرخاند. همچنین با توجه به مشکلات شرکت‌های دولتی بر اساس بودجه ۱۷۵ هزار میلیارد در سال آینده برای سرمایه‌گذاری‌ها در نظر گرفته شده که این خود می‌تواند اشتغال ایجاد کند. وی با بیان اینکه فرصت شور دوم در آيین نامه وجود دارد، آن زمان پیشنهاد همه نمایندگان قابل طرح خواهد بود، افزود: بنده سال‌ها به عنوان موافق و مخالف صبحت کردم. اما باید توجه کنیم موافق، با تمام مواد این لایحه موافق نیست و همچنین مخالف هم با تمامی مواد این لایحه مخالف نیست. برای اصلاح فرصت وجود دارد. قانون بودجه یک قانون یک ساله است و ظرفیت یک ساله دارد. سخنگوی کمیسیون تلفیق اظهار کرد: ضوابط بودجه این‌گونه است که باید از حکم دائمی پرهیز کنیم. اگر بخواهیم برای قانون بودجه قانون دائمی را تغییر دهیم امر صحیحی نیست. اصلاحات باید صورت بگیرد ولی اصلاح در پنج دقیقه مخالفت و موافقت انجام نمی‌شود و زمان خودش را دارد. زمان بررسی اکنون نیست. اگر ما به کلیات گزارش تلفیق رای ندهیم این لایحه به دولت باز می‌گردد و پس از بازگشت از دولت، مجلس باید بررسی‌ها را از صفر آغاز کند. فکر می‌کنید که تغییراتی در آن به وجود می‌آید؟ در آن صورت ما امسال را از دست می‌دهیم و باید چند دوازدهم را مورد نظر قرار دهیم. مفتح در پایان بیان کرد: برای تک تک مواد امکان ارائه پیشنهاد وجود دارد. با توجه به شرایط ویژه باید به کلیات رای دهیم و در بررسی یا شور دوم در صحن علنی موارد دیگر را مطرح کنیم.
توجيه نگارنده بودجه


در ابتداي جلسه بررسي بودجه محمدباقر نوبخت در نشست علنی نوبت عصر ديروز مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی کلیات لایحه بودجه سال 98 کل کشور گفت: امروز مجلس در جایگاه ویژه‌ای از نظر زمانی و شرایط سیاسی قرار گرفته و به موجب آن، تصمیم مهمی را برای دخل و خرج آینده کشور اتخاذ کند. ريیس سازمان برنامه و بودجه با استناد به نکات مخالفان کلیات لایحه بودجه سال 98 گفت: رای تایید کلیات لایحه به منزله صرف‌نظر از رفع اشکالات نیست، در واقع این‌گونه نیست که همه کاستی‌ها با تایید کلیات نادیده گرفته شوند یا هر بودجه‌ای که امروز در گزارش کمیسیون تلفیق بودجه آمده است نکته مثبت تلقی شود. وی افزود: مجلس قرار است در مورد کلیات بودجه داوری کند تا بتوانیم وارد اصلاحات و بررسی جزيیات آن شویم. ورود به کلیات، فرصتی برای اصلاحات مورد نظر است. نوبخت تصریح کرد: طبق ماده يك قانون محاسبات عمومی، بودجه پیش بینی از منابع و مصارف کشور است، دولت برای تایید این پیش بینی تصمیم گیری نمی‌کند، تنها پیشنهاد خود را به مجلس ارائه و مجلس تصمیم نهایی را اتخاذ می‌کند. ما برای سال آینده پیش‌بینی کردیم 148 هزار میلیارد تومان از محل واگذاری دارایی‌های سرمایه ای که 142 هزار میلیارد تومان آن مربوط به فروش و صادرات نفت است، کسب درآمد کنیم و از این طریق 50 هزار میلیارد تومان از طریق واگذاری‌ها کسب منبع داشته باشیم. ريیس سازمان برنامه و بودجه یادآور شد: نمایندگان می‌توانند در مورد سقف بودجه پیشنهادی دولت و کاهش یا افزایش آن اظهارنظر کنند.در مجموع با تایید کلیات می‌توان هر اصلاحی در لایحه انجام داد.
اين لايحه موافقان و مخالفاني داشت كه در ادامه بخشي از اظهارات آن ها را مي‌خوانيد
شفافیت، نکته مثبت بودجه است
علی اسدی(موافق)
علی اسدی، نماینده مردم شهر بابک، در موافقت با کلیات لایحه بودجه سال 1398 کل کشور، اظهار داشت: بهبود نظام بودجه‌نویسی و شفافیت در بودجه‌نویسی از ویژگی‌های مثبت بودجه سال 98 و از نکات قابل توجه در این نوع بودجه‌ریزی است اما باید بدانیم ما هنوز به بودجه‌ریزی برمبنای عملکرد به معنی واقعی کلمه نرسیدیم و برای این منظور می‌بایست کارشناسان متخصص اقدامات جدی‌تری انجام دهند.
 
وابستگی بودجه به نفت مشکل امروز کشور نیست
عین‌ا... شریف‌پور (موافق)
عین‌ا... شریف‌پور، نماینده مردم ماکو، در سخنانی به عنوان دومین موافق کلیات لایحه بودجه سال 1398 کل کشور گفت: ما پنج منبع درآمدی در بودجه داریم که اولین منبع صادرات نفت خام است، وابستگی بودجه به نفت مشکل امروز کشور نیست بلکه این بیماری از قبل از انقلاب بوده و شیطنت‌های استکبار جهانی در 40 سال گذشته مانع از رهایی ما از این بیماری شده است.
 
تایید یا رد بودجه از نظر امنیت ملی اهمیت دارد
محمدرضا تابش (موافق)
محمّدرضا تابش، نماینده مردم اردکان، به عنوان موافق کلیات لایحه بودجه ۹۸ گفت: در شرایط حساس کشور قرار داریم، از این رو بودجه فقط برای ما بستر مالی نیست بلکه رد یا تایید آن از نظر امنیت ملی اهمیت دارد، از این رو نمایندگان باید به کلیات آن رای دهند.
 
مخالفان چه جایگزینی دارند؟
اردشیر نوریان (موافق)
اردشیر نوریان، نماينده شهركرد، در موافقت با کلیات لایحه بودجه سال ۹۸ در نشست علنی امروز مجلس گفت: سوال من از مخالفان لایحه بودجه ۹۸ این است که شما چه کاری می‌خواهید انجام بدهید که نمی‌توانید؟ چه کار می‌خواهید با لایحه بودجه بکنید که نشده؟ چه مانعی وجود دارد؟ و چه منویاتی را می‌خواهید در بودجه قرار دهید که امکانش را ندارید؟
 
انتقاد به ايرادات نفتي
غلامرضا تاجگردون (موافق)
غلامرضا تاجگردون، نماینده مردم گچساران، به عنوان موافق کلیات لایحه بودجه در پاسخ به اظهارات کریمی‌قدوسی به عنوان مخالف کلیات بودجه 98 اظهار داشت:‌ تکلیف ما را مشخص کنید ما نفت بفروشیم یا نفروشیم و کم بفروشیم یا زیاد بفروشیم؟ می‌فرمایند قیمت نفت در دنیا 80 دلار است اما ما 50 دلار گذاشته‌ایم در حالی‌که این حسن بودجه است و نباید قبح بودجه باشد و باید بگوییم ما احتیاط را رعایت کرده‌ایم و اقتصاد و بودجه جنگی یعنی همین. اگر 80دلار شد که نمی‌گوییم نفت‌مان را 80 دلار می‌فروشیم و پولش را در خزانه می‌فرستیم و بودجه از کسری خارج می‌شود یا باید قیمت را زیاد کنیم یا تولید را زیاد کنند و یا قیمت‌ حامل را افزایش دهند.
 
مردم می‌خواهند قدرت خریدشان را حفظ کنیم
کریمی قدوسی (مخالف)
جواد کریمی قدوسی، نماينده مشهد، در مخالفت با کلیات لایحه بودجه 98 در نشست علنی امروز مجلس گفت: مردم در راهپیمایی 22 بهمن به نمایندگان پیام می‌دادند که خواهش می‌کنیم حقوق‌ها را افزایش ندهید بلکه جلوی تورم و کاهش اررزش پول ملی را بگیرید. نمی‌خواهیم حقوق افزایش دهید قدرت خرید ما را حفظ کنید.
 
لايحه، كشور را در شرایط ویژه در نظر نگرفته است
محمود صادقی (مخالف)
محمود صادقی، نماینده تهران، به عنوان مخالف کلیات لایحه بودجه گفت: به طور کلی لایحه بودجه 98 کشور را در شرایط ویژه نگاه نکرده است، در حقیقت ما به تعبیری در یک شرایط جنگ اقتصادی قرار داریم ولی بودجه 98 به گونه‌ای ترسیم شده که تلاش می‌کند این وضعیت پنهان بماند، با توجه به شرایط ویژه کشور و تنگناهای ناشی از تحریم‌های ظالمانه و احتمال زیاد تشدید این فشارها در سال آینده، انتظار می‌رفت دولت در تنظیم لایحه بودجه 98 فراتر از یک سند شبیه اسناد حسابداری عمل کند.
 
بودجه یارانه به اندازه‌ رانت گوشت نیست
محمد حسن نژاد (مخالف)
محمد حسن نژاد، نماینده مردم مرند و جلفا در مخالفت با کلیات لایحه بودجه سال ۹۸ گفت: قیمت‌ها سه برابر شده، اما ما تنها یک یارانه ۴۵ هزار تومانی به هر ایرانی می‌دهیم و آن هم مدام به ملت برای این یارانه سرکوفت می‌زنیم؛ کل یارانه که دولت می‌پردازد پول رانت یک واردکننده سویا و یا گوشت نمی‌شوددر حالی که یک شخص ماهی ۲۰۰ لیتر بنزین می‌سوزاند و در قبالش یک میلیون یارانه بنزین دریافت می‌کند و یک شخص فقیر که خودرو ندارد هیچ رایانه‌ای درباره بنزین نمی‌گیرد. آیا یارانه هدفمند کردن یارانه‌ها این بود بر اساس این بودجه هیچ اتفاق خاصی در کشور نخواهد افتاد.
 
تاکنون هیچ اتفاقی در زمینه اشتغال نیفتاده است
غلامرضا کاتب (مخالف)
غلامرضا کاتب، نماینده مردم گرمسار، در مخالفت با کلیات لایحه بودجه سال ۹۸ گفت: تاکنون هیچ اتفاقی در زمینه اشتغال نیفتاده است، هیچ حکمی برای تولید و اشتغال ندیدیم.
 
بودجه ايرادات فراواني دارد
محمد خدابخشی (مخالف)
محمد خدابخشی، نماینده الیگودرز، در مخالفت با کلیات بودجه سال ۹۸ گفت: عدم انطباق با احکام برنامه ششم توسعه، عدم مدیریت مناسب منابع ارزی، عدم استفاده مناسب از فرصت‌های ایجاد شده ناشی از شرایط تحریم، عدم توجه کافی به واقعیت‌های اقتصادی موجود در جامعه، عدم توجه به گزارش دیوان محاسبات کشور در خصوص حذف تبصره‌ها و یا احکام فاقد عملکرد در بودجه‌ سنوات گذشته و کم‌توجهی به وزارت آموزش و پرورش و انفعال این وزارتخانه در این خصوص از ایرادات لایحه بودجه سال ۹۸ است.