روزنامه فرهیختگان
1397/12/09
رشد دانشگاه‌ها متوقف نشد
دانشگاه‌های مختلف دنیا هرساله در رده‌بندی‌های مختلفی که انجام میشود، از منظرهای مختلفی وارد رقابت می‌شوند تا جایگاه بهتری را چه از نظر علمی و چه از نظر کیفی کسب کنند. هدف اصلی رده‌بندی این است که به دانشجویان کمک کند تا برترین مراکز علمی و دانشگاه‌ها را برای تحصیل انتخاب کنند. پایگاه معتبر رتبه‌بندی QS برای بالاتربردن اعتبار مطالعات خود از 83هزار هیات‌علمی و 42هزار کارفرما نظرسنجی کرده و از 150 میلیون استناد از 22میلیون مقاله علمی بهره برده است تا رده‌بندی منصفانه و صحیحی ارائه دهد. به عبارتی، در هر رده‌بندی موضوعی از چهار منبع استفاده شده است. دو رده‌بندی نخست، بررسی‌های جهانی QS در زمینه هیات‌علمی و کارفرمایان است که از شهرت بین‌المللی موسسه‌ها در هر موضوع استفاده می‌کنند. در دو رده‌بندی دوم، دو شاخص، اثرات تحقیق را بنابر استناد تحقیقاتی به ازای هر مقاله و شاخص اچ در موضوع مرتبط ارزیابی می‌کنند. این چهار بخش برای ایجاد نتایج در هر رده‌بندی با هم ادغام می‌شوند.رتبه‌بندی جهانی سال 2019 به گزارش topuniversities، در میان رتبه‌بندی‌هایی که هرساله در پایگاه‌های مختلف انجام میشود، رده‌بندی رشته‌های موضوعی دانشگاه‌های جهان که از سوی QS صورت می‌گیرد، از اهمیت بالایی برخوردار است که می‌تواند معیاری برای علاقه‌مندان به این حوزه‌ها و دانشجویان دنیا باشد. این پایگاه رده‌بندی هرساله برترین دانشگاه‌های دنیا را از نظر رشته‌های موضوعی مورد ارزیابی قرار می‌دهد و امسال هم 1222 دانشگاه از 78 کشور را در 48 موضوع رده‌بندی کرده است. در این رده‌بندی، آمریکا و انگلیس در رده‌های اول و دوم قرار گرفته‌اند. در مقایسه با رده‌بندی سال 2018، تعداد رتبه یک دانشگاه‌های آمریکایی از 34 رتبه در سال گذشته به 28 رتبه نخست در سال 2019 کاهش یافته است. دانشگاه هاروارد مانند سال گذشته با کسب مقام اول در 12 رشته موضوعی دوباره درصدر دانشگاه‌های دنیا قرار گرفت و بعد از آن هم دانشگاه MIT با 11 رشته موضوعی در رده دوم ایستاد. پشت‌سر آنها، دانشگاه‌های سوئیس هستند که رتبه سوم را در برترین رشته‌های موضوعی به خود اختصاص داده‌اند. به گزارش prnewswire، در رده‌بندی سال 2019، آمریکا با 234 دانشگاه، انگلیس با 137 دانشگاه، سوئیس با 22 دانشگاه، استرالیا با 18 دانشگاه، کانادا با 15 دانشگاه، سنگاپور با 14 دانشگاه، هلند با 12 دانشگاه، ایتالیا با 6 دانشگاه، چین با 4 و سوئد هم با 4 دانشگاه جزء 10 کشور برتر از نظر رشته‌های موضوعی قرار گرفته‌اند. در این میان، سهم انگلیس از رتبه‌های 10 تا 13 نسبت به سال قبل بهبود پیدا کرده است. سنگاپور به‌عنوان یک کشور آسیایی، با بیش از 10 مرکز آموزشی دانشگاهی توانسته خود را در میان دانشگاه‌های برتر جهان از نظر رشته موضوعی جای دهد. چین هم کشور آسیایی دیگری است که رقابت خود را به‌طور تنگاتنگ حفظ و سعی کرده از گردونه عقب نماند و توانسته نسبت به گذشته، جایگاه خود را در میان 50 دانشگاه برتر دنیا از نظر رشته موضوعی قرار دهد. آمریکا از سال 2015 تاکنون حدود 10درصد بخش‌های تحقیقاتی خود را از دست داده و همین امر باعث شده سهم کشورهای انگلیس، چین و استرالیا در کسب جایگاه دانشگاه‌های برتر بیشتر شود. در این میان، با توجه به کاهش قابل‌ملاحظه بودجه در انگلیس، عملکرد تحقیقاتی دانشگاهی آن قوی‌تر از قبل شده است. در رتبه‌بندی ۲۰۱۹ دانشگاه‌های ایرانی نیز رتبه‌های خود را ارتقا دادند. ۹ دانشگاه ایرانی در این رتبه‌بندی حضور دارند. نسبت به سال ۲۰۱۸ دانشگاه‌های ایرانی فقط در ۶ رشته دارای رتبه بودند که در گزارش جدید به ۱۳ رشته ارتقا یافته است. ریاضیات، آمار و تحقیق، علم مواد، علوم کامپیوتر و مهندسی عمران از جمله رشته‌های جدیدی است که ایران در آنها صاحب رتبه شده است. این درحالی است که بودجه‌های پژوهشی دانشگاه‌ها وضعیت خوبی نداشتند. ایران امسال در 13رشته موضوعی در رده‌بندی پایگاه معتبر رتبه‌بندی QS توانست مقام خود را بین دانشگاه‌های معتبر جهان بالاتر ببرد. این درحالی است که سال 2018، ایران تنها در 6 حوزه حضور داشت.
جدول پیش‌رو به خوبی نشان‌دهنده ارتقای علمی دانشگاه‌های ایران است رتبه‌های جهانی مرتبط با رشته‌های موضوعی: در کنار رتبه‌بندی کلی که از سوی پایگاه رده‌بندی QS مطرح شده، دانشگاه‌های برتر در موضوعات مختلف نیز در سال 2019 انتخاب شده‌اند. در رشته هنر و علوم انسانی، سه دانشگاه آکسفورد، هاروارد و کمبریج در رده‌های اول تا سوم قرار گرفته‌اند. در رشته مهندسی و فناوری، سه دانشگاه موسسه فناوری ماساچوست، استنفورد و ETH زوریخ اول تا سوم رده‌بندی شدند. در رشته علوم زیستی و پزشکی، سه دانشگاه هاروارد، آکسفورد و کمبریج رده‌های اول تا سوم را از آن خود کرده‌اند. در رشته علوم طبیعی، سه دانشگاه موسسه فناوری ماساچوست، استنفورد و هاروارد در رده اول تا سوم قرار گرفتند. در رشته علوم اجتماعی و مدیریت هم سه دانشگاه هاروارد، مدرسه علوم اقتصادی و سیاسی لندن و استنفورد جزء اولین‌ها هستند.
