روزنامه فرهیختگان
1397/12/09
زمان دیپلماسی فعال در سوریه است
حسن هانی‌زاده، کارشناس مسائل منطقه با اشاره به آخرین وضعیت مناسبات دیپلماتیک میان ایران و روسیه، روابط تهران و دمشق در طول چهار دهه گذشته را کاملا استراتژیک توصیف کرد و به «فرهیختگان» گفت: «به اعتبار اینکه سوریه عمق راهبردی ایران و ایران هم عمق راهبردی سوریه است، در طول چهار دهه گذشته چه در دوران مرحوم حافظ اسد، رئیس‌جمهور سابق سوریه و چه در دوره ریاست‌جمهوری بشار اسد این روابط هیچ‌گاه تحت تاثیر متغیرات منطقه‌ای و بین‌المللی قرار نگرفته است.» وی سوریه را حلقه اتصال محور مقاومت و ارتباط‌دهنده تهران با بیروت دانست و افزود: «با آغاز بحران سوریه در مارس 2011 که اکنون هشتمین سال خود را پشت سر گذاشته، نقش دستگاه دیپلماسی در روابط سوریه بسیار کمرنگ شد و این اتفاق هم به این اعتبار بود که نهادهای دیگر در تقابل با جریانات تروریستی و تکفیری نقش‌آفرین بودند، چراکه به‌طور طبیعی دستگاه دیپلماسی نمی‌تواند به یک بحران نظامی و میدانی مثل سوریه ورود کند.» هانی‌زاده با اشاره به سفر بشار اسد به تهران ادامه داد: «این سفر در شرایط کاملا استثنایی و ویژه صورت گرفت. سوریه در حال خروج از بحران نفس‌گیر هشت‌ساله است و ضروری است بعد از پایان بحران و خروج گروهک‌های تروریستی از این کشور و بازگشت دمشق به حالت عادی نقش تاثیرگذار دستگاه دیپلماسی در روابط دمشق و تهران احیا شود.» وی خاطرنشان کرد: «انتظار می‌رود حالا که فصل برداشت رسیده، علی‌رغم آنکه ایران چشم طمعی به سوریه ندارد و این کشور هم اساسا در شرایطی نیست که تامین‌کننده نیازهای اقتصادی ایران باشد، دستگاه دیپلماسی به‌طور جدی ورود کند.» هانی‌زاده ادامه داد: «دستگاه سیاست خارجی نباید اجازه دهد دیگران ایران را از حضور در عرصه‌های سیاسی سوریه منع کنند و به همین واسطه انتظار می‌رفت وزارت خارجه به صورت فعال‌تر به مسائل سوریه و عراق و لبنان و افغانستان ورود یابد.» وی این سفر را نخستین سفر رئیس‌جمهور سوریه به تهران بعد از آغاز بحران در این کشور دانست و در توضیح چرایی بی‌سابقه بودن این سفر در سال‌های اخیر به‌رغم سفرهای چندباره بشار اسد به روسیه گفت: «شرایط ایران و روسیه قدری با هم متفاوت است. اولا سفر بشار اسد به روسیه در هماهنگی مسکو با رژیم صهیونیستی و اطلاع تل‌آویو از آن صورت گرفت، ولی در مورد سفر به ایران قطعا چنین هماهنگی‌هایی صورت نمی‌گیرد و این، خطر و ریسک سفر را بسیار افزایش می‌دهد.» هانی‌زاده گفت: «این احتمال وجود داشت که رژیم صهیونیستی علیه بشار اسد اقدام به ترور کند، لذا باید سفر او به تهران در سکوت مطلق خبری و در یک فضای کاملا امنیتی صورت می‌گرفت، چراکه ریسک بسیار بالایی داشت.» کارشناس مسائل منطقه ادامه داد: «با این حال در مورد سفر اسد به روسیه به دلیل مناسباتی که بین روسیه و تل‌آویو وجود دارد، این اتفاق احتمال کمتری دارد.» وی تصریح کرد: «از اینجا به بعد باید دید سوریه در آینده چه سیاستی را اتخاذ خواهد کرد و آیا در کنار ایران باقی خواهد ماند و با محور مقاومت همکاری می‌کند یا تحت تاثیر فشارهای خارجی مجبور خواهد شد به طرف غرب و آمریکا گرایش یابد، لذا اینجاست که ماموریت دستگاه دیپلماسی بیش از هر چیز خودنمایی می‌کند.» هانی‌زاده یادآور شد: «سوریه هم‌اینک به دلیل شرایط بحرانی اقتصادی، بازار مناسبی برای ایران نیست و اگرچه در حالت عادی می‌تواند روزانه حدود 500 هزار بشکه نفت استخراج و صادر کند، ولی به‌دلیل خرابی‌ها و اینکه حجم خرابی‌های آن به 500 میلیارد دلار رسیده، چندان نمی‌تواند کمک اقتصادی برای ایران باشد، با این حال در آینده می‌توان روی ظرفیت‌های آن حساب باز کرد و به همکاری‌های اقتصادی و مالی با آن امیدوار بود و به ظرفیت‌های بازار آن چشم دوخت.»
