تابوشکنی غیرهدفمند صدا و سیما

آفتاب یزد- گروه اجتماعی: به نظر می‌رسد رویکرد صدا و سیما در رابطه با مسائل و معضلات اجتماعی تغییر کرده و این طور که معلوم است در برخی موارد با نگاه باز تری به این مشکلات پرداخته می‌شود به طوری که شاهدیم کارشناسان حاضر در برنامه‌ها‌ی مختلف مثل برنامه تلویزیونی « تب تاب» که از شبکه 3 سیما پخش می‌شود به صورت واضح و روشن در رابطه با مشکلات جنسی صحبت می‌کنند! این درحالی است که همچنان موضوعاتی مثل ترنس‌ها‌ یا بیماری HIV و نحوه انتقال آن ، خود مراقبتی کودکان یا حتی افزایش سرسام آور مصرف مواد مخدر صنعتی مثل گل، همچنان برای این رسانه ملی نوعی تابو محسوب می‌شود و با اینکه این مشکلات به صورت ملموس در جامعه وجود دارند، همچنان سیاست گذاران صدا و سیما ترجیح می‌دهند که درباره آن صحبت نکنند!

> صدا و سیما و برنامه تب تاب
برنامه تلویزیونی تب تاب جزو آن دسته برنامه‌ها‌یی است که تاکنون حواشی بسیاری به همراه داشته و با اینکه جزو برنامه‌ها‌ی پر مخاطب صدا و سیما به شمار نمی‌آید اما به نظر می‌رسد نگاه این برنامه نسبت به مشکلات و معضلات اجتماعی یک نگاه باز است، به طوری که مهمانان این برنامه مسائل و مشکلات جنسی را خیلی واضح و شفاف مطرح می‌کنند! گذشته از اینکه در حال حاضر جامعه ما با مشکلات عمیق‌تراز موارد جنسی رو به رو است اما دعوت کردن از کارشناسان و بیان مشکلات جنسی این امیدواری را میدهد که شاید در آینده نزدیک تابو شکنی در صدا و سیما افزایش پیدا کند و به مسائل مهم تری از این دست پرداخته شود. چندی پیش برنامه تلویزیونی تب تاب دکتر مهدی فهیمی حکیم ایرانی و متخصص طب سنتی اسلامی را به برنامه دعوت کرده بود و این کارشناس به صورت شفاف در رابطه با برخی مشکلات و معضلات در روابط زناشویی صحبت کرد، برش‌ها‌یی از این برنامه به سرعت در فضای مجازی منتشر شد و عکس العمل‌ها‌ی زیادی را به همراه داشت! چند روز پیش‌ها‌ این برنامه مهمان علی کرمی فوق تخصص مهندسی ژنتیک و متخصص بیوتکنولوژی پزشکی بود؛ این متخصص نیز به صورت شفاف در رابطه با تاثیرات محصولات تراریخته در بدن صحبت کرد و آن را به مسائل و مشکلات جنسی موجود در جامعه ربط داد. برش‌ها‌یی از این برنامه نیز به سرعت در فضای مجازی منتشر شد و واکنش‌ها‌ی زیادی را به همراه داشت. با این اوصاف مسئله این است که وقتی صدا و سیما به این شفافی و واضحی مشکلات اجتماعی و جنسی را بیان می‌کند و این تغییر رویه در این سازمان به وجود آمده است، چرا از این ظرفیت در جهت بهبود اوضاع استفاده نمی‌کند. این در حالی است که به نظر می‌رسد این سازمان همچنان با


تابوهای مختلفی رو به رو است.

> ترنس‌ها‌ در صدا و سیما جایی ندارند!
ترنسکشوال‌ها‌ از آن دسته مواردی هستند که صدا و سیما هیچ گاه در رابطه با آنها برنامه‌ای نساخته و شاید به همین دلیل است که این افراد همچنان مورد پذیرش جامعه نیستند و از آن‌ها‌ به عنوان یک اختلال نام برده می‌شود!
نگار یکی از ترنس‌ها‌یی است که با عمل تطبیق جنسیت به زندگی طبیعی خود باز گشته است، او در گفت و گو با آفتاب یزد در این باره می‌گوید: «صدا و سیما رسانه ملی است یعنی فارغ از
جنسیت افراد جامعه مربوط به همه آن‌ها‌ است و اینکه ترنسکشوال‌ها‌ از طرف جامعه مورد پذیرش قرار نمی‌گیرند، من فکر می‌کنم بزرگ‌ترین منبعی که می‌تواند درباره ترنس‌ها‌ اطلاع‌رسانی کند صدا و سیما است. تا کی می‌خواهند ترنس را هم در جامعه قبول کنند و هم قبول نکنند؟ در حال حاضر ترنس در جامعه ما هم هست و هم نیست! هم او را قبول دارند و هم او را قبول ندارند! یک رئیس جمهور، ترنس را قبول ندارد اما در کابینه اش می‌آید و به ترنس‌ها‌ی خدمات درمانی و اجتماعی می‌دهد، یک رئیس جمهور ترنس‌ها‌ را قبول دارد اما این امکانات درمانی و خدمات اجتماعی را کم می‌کند. تا زمانی که صادقانه و جرات مدارانه با این موضوع برخورد نشود ترنس همیشه مشکل خواهد داشت. چون این موضوعی است که قانون ایران آن را پذیرفته است، در حال حاضر تنها عرف با آن مشکل دارد آن هم چون عرف، آگاهی لازم را در این زمینه ندارد و صدا و سیما به عنوان یک رسانه ملی موظف است که این آگاهی رسانی را انجام دهد.

> نگاه صدا و سیما به اعتیاد
همچنان مواد مخدر سنتی است!
« مصرف گل با سرعت سرسام‌آوری در تهران در حال افزایش است، بذر آن تراریخته است و از کشورهای اروپایی وارد می‌شود و هر بذر آن ۲۰۰هزار تومان خرید و فروش می‌شود.» اینها سخنان سرهنگ محمد بخشنده رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر تهران است ، با این حال شاهدیم که صدا و سیما هر وقت که میخواهد در رابطه با اعتیاد برنامه‌ای پخش کند یا خبر منتشر کند از مصرف کنندگان مواد مخدر سنتی یاد می‌کند به طوریکه انگار مواد مخدر را تریاک می‌داند و معتاد را کارتن خوابهایی که در کوچه پس کوچه‌ها‌ی شوش زندگی می‌کنند! این درحالی است که روز به روز به شمار معتادانی که هنوز پشت میز و نیمکت‌ها‌ی مدرسه هستند افزوده می‌شود! «گل» جزو مواد مخدر‌ها‌ی صنعتی است که مصرف آن در چند سال اخیر در کشور ما رواج پیدا کرده است و کارشناسان معتقدند که استعمال آن راحت است و معتادان به آن، شکل ظاهری متفاوتی ندارند که از ظاهر آن‌ها‌ بتوان به اعتیادشان پی برد با این حال و با توجه به این که آژیر خطر مصرف این نوع مواد در کشور به صدا در آمده است، اما هنوز هم صدا و سیما نه تنها برنامه‌ای در رابطه با این مواد و معتادان آن پخش نکرده بلکه حتی از انتشار اخبار مربوط به آن نیز تا حدود زیادی جلوگیری به عمل
آورده است!

> HIV و توهمات صدا و سیما!
خیلی وقت است که کارشناسان بر این باورند که نحوه انتقال بیماری ایدز تغییر کرده است و دیگر سرنگ آلوده تنها دلیل برای ابتلا به این بیماری نیست بلکه روابط پر خطر جنسی دلیل اصلی ابتلا به این بیماری به شمار می‌آید! با این اوصاف صدا و سیما همچنان معتقد است که سرنگ تنها دلیل ابتلا به بیماری ایدز است و این اتفاق تنها در بین معتادان متجاهر رقم می‌خورد! در حالی که دکتر ابراهیم شکیبا رییس مرکز بهداشت استان کرمانشاه با ابراز نگرانی از افزایش موارد انتقال HIV از طریق رابطه جنسی گفته است: «درحال حاضر حدود 40درصد مبتلایان از طریق رابطه آلوده می‌شوند. سال گذشته 102 بیمار مبتلا شناسایی شد و امسال نیز با اقدامات صورت گرفته تاکنون حدود 60 بیمار جدید شناسایی شده‌اند. ابتلا به HIV امروزه با تست سریع انجام می‌شود، ویروس HIV از طریق مادر به جنین، آمیزش ، استفاده از سرنگ مشترک و وسایل تیز و برنده آلوده و نیز استفاده از خون و فرآورده‌ها‌ی خونی آلوده منتقل می‌شود.»
این مقام مسئول با بیان اینکه از زمان شروع بیماری در کشور همواره عمده‌ترین راه انتقال آن استفاده از تزریق مشترک میان معتادان تزریق بوده، گفته بود: «متاسفانه در سالهای اخیر راه انتقال به سمت رابطه در حال حرکت است، به‌گونه‌ای که درحال حاضر 40درصد موارد ابتلا از طریق رابطه بوده که این امر هشداری است که باید مراقبت‌ها‌ی بسیاری در این زمینه صورت گیرد. افزایش این راه انتقال موجب شده تا آمار مبتلایان زن نیز افزایش یابد. استفاده از مواد روانگردان در میان برخی جوانان موجب شده تا این افراد با مصرف مواد روانگردان رفتارهای پرخطر از خود بروز دهند و از راه‌ها‌ی پیشگیری استفاده نکنند که این امر شانس انتقال HIV را افزایش داده است.»
حال با توجه به اینکه این بیماری در موازات این که رو به افزایش است یک تابو نیز محسوب می‌شود، آمار درستی از ابتلایان به آن در دسترس نیست و همین امر نیز فرهنگسازی عمیقی را می‌طلبد که صدا و سیما به عنوان یک رسانه متولی فرهنگ باید در رابطه با آن برنامه‌ها‌یی ساخته و پخش کند اما متاسفانه تاکنون این اتفاق رخ نداده است!

> پارادوکس در صدا و سیما
خرداد ماه سال جاری در برنامه «ماه عسل» احسان علیخانی بود که برای اولین بار تابو مسائل جنسی و بیماری‌ها‌ی مقاربتی در تلویزیون رسمی، آن هم در یکی از پر بیننده‌ترین برنامه‌ها‌ شکسته شد! موضوعی که تا دیروز تنها در رسانه‌ها‌ی مکتوب و مطبوعات از آن صحبت می‌شد اما واقعیت جامعه امروز بود و هر بار به نوعی در صدا و سیما انکار می‌شد، به ناگاه در برنامه ماه عسل به بهترین نحوه درباره آن توضیح داده شد و درباره روابط پر خطر و عواقب آن صحبت شد! حالا هم برنامه کم مخاطب اما پرحاشیه «تب تاب» عنوان دومین برنامه تابوشکن را کسب کرده است؛ اما بهتر است این برنامه‌ها‌ در جهت تغییر رویکرد صدا و سیما، از این پتانسیل در ابعاد مختلف و تاثیرگذارتری استفاده ببرند تا بار آموزشی و فرهنگسازی بیشتری
دربرداشته باشد.