آموزش و آگاهی فرهنگ‌محور؛ بهترین گزینه حفظ محیط‌زیست

طاهرجمشیدزاده* _در جای جای ایران، حیوانات زیادی هستند که به دلیل دخالت‌های انسانی و تخریب شرایط زیستی و به هم زدن دیسیپلین و نظم اکوسیستم‌ها، زیست‌بوم‌ها و ویران کردن کنام‌های جانوری در خطر انقراض قرار گرفته‌اند.باید پدیده مخوف و مخرب کوه‌خواری، ویلاسازی و دست بردن در منابع بکر طبیعی و سیلاب‌های اخیر و بارش‌های بی‌نظیر امسال که سال آبی بسیار خوبی را به‌ویژه در استان‌های غربی و جنوب‌غربی کشور شاهد هستیم و برای اولین‌بار در رنکینگ بارش های سالیانه و اعلام هواشناسی کشور جای ایلام و شمال با هم عوض شد و میزان بارندگی ایلام با سیرتصاعدی و بی‌سابقه نسبت به مدت مشابه و سالیان گذشته بیشتر از همه جای ایران بود را باید به این موارد که فرسایش خاک و تخریب بسیاری از اکوسیستم‌ها را در پی داشته است اضافه نمود. تجربه‌ها، آزمون و خطا و شناخت جهانی و ملی به عینه نشان داده است که هرچه بر آگاهی‌های زیست‌محیطی طبقات مختلف جامعه و گروه‌های مردم افزوده می‌شود به همان نسبت دگرگونی‌ها، دگردیسی‌ها و تغییر رفتاری در سبک زندگی، دیدگاه‌ها و نگرش‌ها و نوع رفتار آنان با محیط‌زیست صورت می گیرد. پاکسازی‌های مداوم کوه دماوند توسط دوستداران محیط‌زیست و گروه‌های فعال کوهنوردی در ایام مختلف سال در کوه‌های اطراف تهران که به سایر استان‌ها و شهرستان‌ها و حتی نقاط دورافتاده، صعب‌العبور و مالرو تسری، گسترش و نمود یافته است همراه با کارها و کارگاه‌های آموزشی مداوم در محل و فضای باز طبیعت تا حدود زیادی سبب شده است که کوهنوردان و دیگر افرادی که در راه‌ها و مسیرهای کوهستانی پیاده‌روی می‌کنند زباله‌های بسیار کمتری در طبیعت رها کنند. بسیاری از مردم اطلاع چندانی از مسائل محیط‌زیست ندارند و به طور معمول آنچه بیش از همه در دید و تجربه خودشان است به عنوان مسائل محیط‌زیست آشنا می‌شوند؛ مثل آلودگی هوا یا وجود زباله‌های روی زمین یا در آب. اغلب آنان شناختی از گونه‌های در معرض انقراض، زیست‌بوم‌های در حال نابودی جانوران این سرزمین و ارزش و حفاظت از میراث طبیعی کشورمان که باید به نسل‌های آینده تحویل داده شود ندارند. نویسنده این سطور از طریق انجمن‌ مردم‌نهاد دوستداران طبیعت و کتاب سرابله با بضاعت محدود و از راه‌های گوناگون و با استفاده از کارشناسان، فرهنگیان خبره و دوستداران محیط‌زیست اجتماعی‌ترین شهر کشور«سرابله» در تلاش است تا مردم را نسبت به مسائل محیط‌زیست کشورمان و نیز خانه بزرگتر خود یعنی کره زمین آشنا کند. کار آموزشی و آگاهی‌بخشی یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های ما و دیگر گروه‌های فعال در عرصه محیط‌‌زیست است، از چاپ بروشور و پوستر گرفته تا چاپ کتاب برای گروه‌های سنی مختلف، اطلاع‌رسانی مطبوعاتی از طریق چاپ مقالات متعدد در جریده‌های پرتیراژ کشوری و برگزاری همایش‌هایی در این راستا در فصول مختلف سال و انواع روش‌های استفاده از فضای مجازی در زمره فعالیت‌های آگاهی‌بخشی و آموزش ما قرار دارد. همچنین در تلاشیم تا با تعامل و همکاری با آموزش‌وپرورش در برگزاری کلاس‌های آموزشی، شرکت در کلاس‌های درس کودکان و نوجوانان در دبستان‌ها و دبیرستان‌ها و برگزاری کارگاه‌های مربوط به حیات وحش و موضوعات محیط‌زیستی و حتی تعامل دوسویه با محیط‌زیست، نهاد کتابخانه‌ها و اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، منابع طبیعی و میراث فرهنگی این مسائل زیست‌محیطی و حفاظت از عرصه‌های طبیعی آموزش داده شود. ما بر این اعتقاد و باوریم که کودکان و نوجوانان بیش از دیگر گروه‌های جمعیتی باید هدف «آموزش زیست‌محیطی» قرار بگیرند؛ آنان نسل‌های آینده ما را می‌سازند و آینده‌سازان فردای کشور هستند و بیش از همه مستعدند که باید از همان ابتدا با آگاهی‌های محیط‌زیستی بار بیایند. تردید و شکی نیست که کاهش مسائل زیست‌محیطی و ارائه روند کنونی تخریب زیستگاه‌ها، اکوسیستم‌های جانوری و گیاهی جز به کمک مردم و تغییر نگرش‌ها، نگاه‌ها و به‌ویژه رفتار آنان امکان‌پذیر نخواهد بود و هدف اصلی و عمده ما در این راه علاوه بر آگاهی، آموزش اقشار مختلف است. کف انتظارات ما دوستداران محیط‌زیست و انجمن‌ها و سمن‌های مردم‌نهاد از ریاست سازمان محیط‌زیست این است که توجه مضاعفی به این حوزه داشته باشند و پارک ملی محیط زیست‌کشور را در یکی از استان‌های شمالی یا جنوب‌غربی – به عنوان مثال «زردلان ایلام» که زیستگاه گوزن زرد است- دایر کنند تا به عنوان ذخیره‌گاه ژنی مورد استفاده نسل‌های آینده باشد. امید که با کمک، مشارکت و اتحاد بتوانیم بر مشکلات، مصائب و چالش‌های فراراه محیط‌زیست کشور که حفاظت و حراست از عرصه‌های طبیعی و وظیفه تک تک ماست فائق و پیروز شویم.
*روزنامه‌نگار
سایر اخبار این روزنامه
علی فرامرزی در گفت‌وگو با «ابتکار» از تشابه‌های استیج اسکار 2019 به «هجوم کویر»ش می‌گوید محمدعلی وکیلی الزام دوری سایه سیاست از دستگاه قضا گزارش «ابتکار» از تلاش‌ها برای قانونی‌شدن بودجه 98 ایراداتی که حاد نیست! تجارت ایران و عراق در مسیر اطمینان قرار دارد دیپلماسی رحمانی برای افزایش تراز تجاری ایران و عراق همزمان با تشدید بحران سیاسی در ونزوئلا، برق بخش وسیعی از این کشور قطع شد روزگار دشوار بولیوارها «ابتکار» از حمله مخالفان دولت از تریبون‌های مختلف گزارش می‌دهد مخالفت با «FATF» یا دولت؟ سازمان حفاظت محیط زیست نجات دریاچه نمک قم را غیرممکن می‌داند قطع امید از «ثروت سفید» ایران حکم حجت‌الاسلام‌ سیدابراهیم رئیسی برای ریاست قوه قضاییه صادرشد رهبرانقلاب:همکاری با قوای مجریه و مقننه را در نظر داشته باشید وزیر اطلاعات خبر داد دستگیری ۳ تیم تروریستی در غرب کشور جشن سوری، آغاز یک تحوّل یا تکرار تحجر؟  آیت پیمان آموزش و آگاهی فرهنگ‌محور؛ بهترین گزینه حفظ محیط‌زیست موسویان مطرح کرد تغییر در روابط ایران و آمریکا امکان‌پذیر است