مخالفت اتحادیه اروپا با حاکمیت اسرائیل بر جولان




فرحناز دهقی


خبرنگار
سه هفته پس از آنکه دونالد ترامپ، رئیس‎جمهوری امریکا، حاکمیت رژیم صهیونیستی بر بلندی‎های جولان را به رسمیت شناخت، در نقشه‎ای که امریکا سه‎شنبه شب منتشر کرد، جولان به طور رسمی در اختیار این رژیم قرار گرفته است. اما همزمان با آن اتحادیه اروپا صراحتاً اعلام کرد حق مالکیت این رژیم بر جولان را نمی‎پذیرد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، جیسون گرینبلات، نماینده امریکا در روند صلح خاورمیانه در صفحه توئیتر خود نقشه جدیدی را برای توضیح ادعای حاکمیت رژیم صهیونیستی بر جولان سوریه منتشر کرد. در این نقشه نه تنها بلندی‎های جولان در حاکمیت رژیم اشغالگر قرار گرفته است بلکه قدس نیز بخشی از اسرائیل در نظر گرفته شده است. این نخستین بار است که پس از اعلام رسمی ترامپ درباره حاکمیت جولان، ایالات متحده دست به انتشار نقشه‎ای می‎زند که در آن این منطقه رسماً در اختیار رژیم صهیونیستی قرار گرفته است. گرینبلات در توئیتی که این نقشه را در بر گرفته بود، نوشت: «به جدیدترین نسخه سیستم نقشه‎های بین‎المللی ما خوش آمدید!» او در ادامه نوشت که در شرایط کنونی، امریکا جزئیات طرح صلح میان فلسطین و اسرائیل موسوم به معامله قرن را منتشر نخواهد کرد. او در ادامه با این ادعا که پیش‎بینی‎ها درباره این معامله باعث صدمه‎دیدن این طرح می‎شود از ناظران خواست درباره جزئیات آن گمانه‎زنی نکنند و تا انتشار جزئیات آن صبور باشند. شبکه ۱۳ تلویزیون رژیم صهیونیستی اعلام کرد: «این نقشه در راستای اقدام دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری امریکا درباره به رسمیت شناختن حاکمیت اسرائیل بر جولان سوریه است.» آریل کاهانا، یکی از چهره‎های رسانه‎ای رژیم صهیونیستی هم در توئیتی نوشت: «دولت امریکا نقشه جدیدی را منتشر کرده که نشان می‌دهد جولان بخشی جدایی‌ناپذیر از اسرائیل است.»
انتشار این توئیت در رسانه‎های اسرائیلی و فلسطینی باعث هیاهوی زیادی شد. سه هفته پیش هم که ترامپ اعلام کرد حاکمیت رژیم صهیونیستی بر بلندی‎های جولان را به طور رسمی می‎شناسد، بسیاری از رسانه‎های جهان به آن واکنش نشان دادند و بسیاری از این تصمیم به سختی انتقاد کردند. به گزارش هاآرتص، اعلام این تصمیم از سوی رئیس‎جمهوری امریکا نشان‎دهنده شکل‎گیری تغییراتی بزرگ در سیاست خارجی امریکا است. اینکه ترامپ در اواخر ماه مارس تنها چند هفته مانده به انتخابات پارلمانی رژیم صهیونیستی حاکمیت جولان را در اختیار نتانیاهو قرار می‎دهد، کمک بزرگی محسوب می‎شود که در نهایت به پیروزی حزب لیکود متعلق به بنیامین نتانیاهو، نخست‎وزیری رژیم صهیونیستی انجامید. بویژه آنکه خود نتانیاهو هم وعده داده بود اگر در انتخابات به پیروزی برسد، شهرک‎های یهودی‎نشین در کرانه باختری را به اراضی اشغالی الحاق می‎کند.
ایستادگی اروپا در برابر ترامپ
علیرغم تلاش‎های نتانیاهو و ترامپ، فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد، حاکمیت اسرائیل بر بلندی‎های جولان را به رسمیت نمی‎شناسد. به گزارش نیویورک‎تایمز، موگرینی فدریکا در نشست روز سه‎شنبه پارلمان اروپا درباره به رسمیت شناختن حاکمیت رژیم صهیونیستی بر بلندی‎های جولان از سوی امریکا و الحاق احتمالی شهرک‎های یهودی‎نشین در کرانه باختری، نظر مخالف اتحادیه اروپا با امریکا را به صریح‎ترین شکل ممکن بیان کرد. او در این باره گفت: «اتحادیه اروپا در برابر حاکمیت اسرائیل بر بلندی‌های جولان و شهرک‎سازی‎های آن در کرانه باختری موضع روشنی اتخاذ کرده است. ما با استناد به قطعنامه‎های 242 و 497 شورای امنیت سازمان ملل متحد و قوانین حقوق بین‎الملل حاکمیت اسرائیل را بر هیچ یک از سرزمین‎هایی که پس از ژوئن سال 1967 اشغال شده، از جمله بلندی‎های جولان، به رسمیت نمی‎شناسیم.»
موگرینی به اعلام این موضع هم اکتفا نکرد و گفت در ماه گذشته هم 28 عضو اتحادیه اروپا - پنج کشور این  اتحادیه در شورای امنیت عضو هستند - با انتشار بیانیه‎ای نشان دادند حق حاکمیت اسرائیل بر جولان را نمی‎پذیرند و جولان ، اشغالی است. موگرینی همچنین به وعده نتانیاهو برای الحاق شهرک‎های یهودی‎نشین در کرانه باختری اشاره کرد و افزود: «اسرائیل به شهرک‎سازی ادامه می‎دهد و تنها در هفته گذشته برای ساخت 4 هزار و 600 واحد مسکونی در کرانه باختری برنامه‎ریزی کرده است. ما پیش از این در بیانیه‎ای تأکید کرده بودیم که براساس قوانین بین‎الملل هرگونه شهرک‎سازی خلاف قانون است و راه‎حل دو دولتی را از بین می‎برد.»
چرا جولان مهم است؟
در سال 1967، طی جنگ شش روزه رژیم صهیونیستی با اعراب، این رژیم 1200 کیلومتر از مساحت بلندی‎های جولان را به اشغال خود در آورد و بسرعت شهروندان خود را در آن سکنی داد. از آن پس مناقشه و مجادله‎های دیپلماتیک سوریه با این رژیم برای باز پس‎گیری بخشی از خاکش آغاز شد. با تلاش‎های سازمان ملل، پیمان ترک مخاصمه دو کشور در سال 1974 به امضا رسید و براساس آن قرار شد نیروهایی از سوی سازمان ملل در محل مستقر شوند و بر آتش‎بس میان دو طرف نظارت کنند. اما هفت سال بعد این رژیم با اعلام رسمی الحاق بلندی‎های جولان به خاک خود، ضربه مهلکی به این پیمان زد. پارلمان رژیم صهیونیستی در سال 1981 میلادی این منطقه را جزو مناطق اشغال شده توسط این رژیم اعلام کرد. در ادامه انتقادات جهانی، جامعه بین‎الملل در برابر این تجاوز ایستاد و اعلام کرد جولان متعلق به سوریه و در اشغال اسرائیل است. با وجود این با تداوم سیاست‎های اشغالگرایانه رژیم صهیونیستی، جولان در اختیار این رژیم است و ساخت و ساز شهرک‎های یهودی‎نشین هم در این مدت ادامه داشته است. با وجود این 20 نفر از ساکنان سوری در این منطقه زندگی می‎کنند و آن را متعلق به سوریه می‎دانند. اشراف بلندی‎های جولان بر بخش زیادی از جنوب سوریه تا شهر دمشق پایتخت آن و بر اراضی اشغالی، در کنار منبع آب نسبتاً قابل توجهی که در دل خود دارد باعث شده اهمیت استراتژیک این منطقه بسیار بالا باشد و رژیم صهیونیستی برای حفظ اشغالگری خود به هر دستاویزی چنگ بزند.
در حالی که اتحادیه اروپا در تلاش است با مشروع ندانستن حاکمیت رژیم صهیونیستی بر جولان، بر اشغالگر بودن این رژیم تأکید کند، کشورهای عربی مصرانه در تلاش هستند روابط خود را با این رژیم تقویت کنند. نتانیاهو روز سه‌شنبه اعلام کرد پس از پیروزی حزبش در انتخابات، بسیاری از رهبران کشورهای عربی به او تبریک گفتند. او در مراسمی گفت: «پس از پیروزی بزرگ ما، نه یک یا دو رهبر بلکه رهبران بسیاری از کشورهای عربی به من تبریک گفتند.»