بازی ظریف با برگ سیاست داخلی آمریکا

گفت‌وگوی دکتر محمدجواد ظریف با شبکه فاکس نیوز، وجهی دیگر از توانمندی‌های مرد بزرگ دیپلماسی ایران را برملا کرد. ظریف در این گفت‌وگوی کوتاه، در شکل و محتوا، ظرافت‌های یک دیپلمات تمام عیار را به نمایش گذاشت. به عبارتی انتخاب شبکه فاکس نیوز، رسانه نزدیک به جمهوریخواهان و مورد علاقه ترامپ که مشهور است مواضع جنجالی‌اش را پس از دیدن برنامه‌های این شبکه اظهار و توئیت کرده است، از نظر شکلی اهمیت داشته و محتوای سخنان سنجیده وزیر فرهیخته امورخارجه ایران نیز معطوف به زمینه و زمانه‌ای است که ذهنیت، دغدغه‌ها، منویات، امیال، مبانی شخصیتی، روان‌شناسی و دیگر مولفه‌های موثر بر سیاست‌های ترامپ را شکل می‌دهند، می‌باشد. ظریف بدون رویارویی از نزدیک با ترامپ و با مخاطب قرار دادن او و مخاطبانش، روی نکات مهمی دست گذاشت که مبانی هویتی سیاست خارجی ایران ستیزانه دولتش را که ناشی از طراحی‌های تیم افراطی بی‌تیم (بنیامین نتانیاهو، بن‌سلمان، بن‌زاید و بولتون) است را بر آفتاب افکند. ظرافت ظریف در تبیین تناقضات مبانی هویتی سیاست خارجی ترامپ، تاثیرپذیری او از افراطیون داخلی و خارجی آمریکا و مخاطراتی که این تاثیر پذیری برای وجاهت ایالات متحده دارد، هشداری به نخبگان آمریکا بود. به عبارتی ظریف فرصت گفت‌وگو با فاکس نیوز را به جلسه استیضاح ترامپ در نزدیکترین رسانه جمهوریخواهان تبدیل کرد، آنهم به گونه‌ای هوشمندانه که همزمان قانون‌گریزی‌های ایالات متحده در عرصه سیاست خارجی را هدف قرار داده و برای مخاطب بیان نماید و هم غرور ملی آمریکایی‌ها را برای تاثیرپذیری رهبران این کشور از گروه افراطی بی‌، نمایان سازد. از طرفی ظریف با ظرافت و تکنیک‌های هوشمندانه و دیپلماتیکش که ناشی از فهم همزمان روان‌شناسی ترامپ، نیاز وی به هژمونی بر پوپولیسم آمریکایی و شناخت آنچه در سیاست داخلی آمریکا و رقابت بین جناح‌های آمریکا می‌گذرد، میدان بازی ایران را به عرصه سیاست داخلی آمریکا کشاند و ترامپ را از استمرار پیروی از نسخه تیم ایران ستیز «بی» ‌برحذر داشت. به زبانی دیگر ظریف با مخاطب قرار دادن همزمان ترامپ و مخاطبان فاکس نیوز، به ترامپ هشدار داد که استمرار ایران ستیزی به شکاف بین او و حامیانش می‌انجامد و از طرفی به صورت مستدل به مخاطبان فاکس نیوز گفت که آنچه امروز ترامپ در سیاست خارجی در پیش گرفته است، در تضاد و تناقض با سیاست‌های اعلانی او در انتخابات ریاست جمهوری و رقابت با نامزد دموکرات‌ها (هیلاری کلینتون) است. به زبان دیگر، ظریف با زبان سیاست هوشمندانه و با برگ سیاست داخلی آمریکا، به ترامپ و جمهوریخواهان هشدار داد که سیاست‌های افراطی ایران ستیزانه و مبتنی بر سیاست تغییر رژیم در ایران، چه بسا به شکاف ترامپ و حامیانش و سقوط دولت افراطی ترامپ بینجامد. از منظری دیگر و معطوف به مواضع همگرایانه جریان‌های داخلی پس از اقدام ترامپ در تحریم سپاه، می‌توان گفت که سیاست داخلی وحدت‌بنیان در داخل و سیاست خارجی مبتکرانه و خلاقانه‌ای که امکان تاثیرگذاری بر مناسبات داخلی آمریکا را بیابد، در این شرایط می‌تواند زنجیره‌های ایران ستیزی را تضعیف و به تقویت مولفه‌های مقاومت و انسجام در مقابل دشمنان جمهوری اسلامی ایران مدد برساند. ماهیت جدید ساختار واقعی قدرت در عرصه بین‌الملل، تدابیری روز آمد‌تر و معطوف به الزامات و اقتضائات جدید طلب می‌کند.
* فعال سیاسی اصلاح‌طلب