تاثیر مخرب شایعه‏ها براقتصاد کشور

محمدجواد سلطانی*- تاثیر نوسان در قیمت سوخت به‏ویژه بنزین بر قیمت کالاهای دیگر انکارناپذیر است. شایعه افزایش نرخ بنزین و دو نرخی شدن این انرژی، می‌رفت تا زمینه برای افزایش نرخ تورم در کشور را آماده سازد، به‏ویژه شکل‌گیری صف‌های طولانی در جایگاه‌های سوخت نشان داد که هنوز افکار عمومی و فرهنگ مصرفی جامعه ایرانی متمرکز بر استقبال از بحران حول شایعه‏سازی است. این روند اعتماد عمومی را به دستگاه‌های اجرایی کاهش می‌دهد. برخی از نمایندگان مجلس نیز اذعان کردند که دولت مجوز افزایش قیمت بنزین در این شرایط را ندارد. گمانه‌زنی‌های متعدد از سوی مسئولان نیز مزید بر علت شد تا موید نگرش مردم شود. این در حالی است که تحریم‌های پس از برجام، نرخ تورم در کشور را تا 40 درصد افزایش داده است و افزایش نرخ بنزین می‌تواند گرانی را به وضعیت نگران‏کننده‌ای برساند. این زنجیره شایعه گرانی از کالایی به کالای دیگر در یک سال اخیر اثبات کرده است که خود نقش مهمی در افزایش تورم دارد. از این رو کنترل قیمت کالاهای اساسی یک ضرورت است و گام اول در این راه، نظارت بر توزیع کالاهاست. در این زمینه کنترل فضای مجازی هم می تواند مثمر ثمر باشد . چه اینکه در چند روز اخیر برخی شبکه‌های مجازی خودسرانه شوک روانی افزایش قیمت برخی کالاهای اساسی در بازار را دامن زدند و با افزایش تقاضای ناشی از این شوک، قیمت برخی از کالاها افزایش ناگهانی داشت. سوءمدیریت در توزیع این کالاها از شکاف بین گفته‌های مسئولان در رسانه‌ها با آنچه که قیمت واقعی در بازار است، کاملا مشخص است و این وضعیت برای تشویش افکار عمومی کافی است. به عنوان نمونه بسیاری از کالاهای وارداتی با ارز 4.200 تومانی وارد شده‌اند اما قیمت بسیاری از آن‌ها متناسب با قیمت آزاد ارز است. تصمیم‏گیری‌های مردم، تا حدی تابع شرایط احساسی و متاثر از فضا‌های روانی است و در صورتی که مسئولان دلگرمی و امید کافی را عملا در فضای عمومی زمینه‏سازی نکنند، بخش‌هایی از مردم دست به اقدام‌هایی عجولانه خواهند زد که این اقدام‌ها در بازار و اقتصاد اثر مخرب دومینویی داشته و علاوه بر بالاتر بردن قیمت کالای خاصی که موضوع فضاسازی روانی قرار گرفته، به افزایش قیمت کالا‌های دیگر نیز منجر می‌شود. تداوم این روند، کنترل دولت بر بازار را به حداقل ممکن می‌رساند. در شرایط کنونی دولت باید حداکثر نظارت بر تولید، توزیع، صادرات، قاچاق و واردات را داشته باشد تا ثبات لازم به بازار بازگردد. به نظر می‌رسد دادن اختیارات نظارتی بیشتر به مراکز استانی به‏ویژه استانداران می‌تواند بر سالم‏سازی تجارت کشور اثرگذار باشد.
* مدرس دانشگاه
سایر اخبار این روزنامه
تازه‌ترین توصیه‌ رهبر انقلاب اسلامی به روزه‌داران سحرهای رمضان را از دست ندهید جلال‌خو ‌ش چهره تردید در مواضع دونبش اروپا «ابتکار» از نتیجه جلسه غیرعلنی مجلس با دولتی‌ها گزارش می‌دهد ابقای بنزین هزار تومانی، بازگشت کارت سوخت دونالد ترامپ دستور توقف مذاکرات و اعمال تعرفه‌ 25 درصدی برای 200 میلیارد دلار از محصولات چینی را صادر کرد افزایش قیمت موادغذایی درآستانه ماه رمضان مردم را شوکه کرد سایه گرانی روی سفره‌های خالی اصلاح‌طلبان با پذیرش مسئولیت حمایت از دولت در مواجهه با انتقادهای وارد شده به‌عملکرد آن چه می‌کنند؟ بهترین مواد غذایی برای سحر و افطار کدامند؟ یک روزه سالم! بنیامین بهادری با «ماهِ ماه» جایگزین احسان علیخانی با«ماه عسل» شد سیما دیگه مث تو نداره؟! با اعلام رئیس‌جمهوری و در چارچوب بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام ایران فردا به خروج آمریکا از برجام پاسخ متقابل می‌دهد بولتون همزمان با ورود ناو هواپیمابر آبرهام لینکن به خاورمیانه مدعی شد به تهران هشدارمی‏دهیم اما نمی‏خواهیم بجنگیم! ادعای العبادی درباره موضع عراق در قبال تحریم‌های ایران ابلاغ بخشنامه وزیر کشور درخصوص تکالیف دستگاه‌ها در ماه رمضان از برگزاری افطاری‏های تجملاتی پرهیز کنید معاون اول رئیس‏جمهوری: توسعه صادرات غیرنفتی اصلی‌ترین اولویت کشور است تاثیر مخرب شایعه‏ها براقتصاد کشور