روزنامه آرمان امروز
1398/02/18
مراقب باشیم اشتباه نکنیم
اخبار منتشره روزهای اخیر بیانگر بالاگرفتن سطح تنش بین جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده است و نمونههایی مثل حرکت ناو هواپیمابر «آبراهام لینکلن» بهسمت خلیج فارس و مطالبی که از سوی طرفین رد و بدل شده، حاکی از این است که ما وارد یک مرحله جدید از بحران بین ایران و آمریکا شدهایم. اینکه این بحران ممکن است به جنگ یا عملیات نظامی بینجامد، قابل اظهارنظر نیست ولی میتوانیم بگوییم ظرفیت یا امکان درگیری نظامی دارد بیشتر میشود و تحقق آن هنوز به متغیرهای زیادی مثل رفتار دوطرف، کشورهای دیگر و سازمان ملل بستگی دارد و عوامل متعددی میتوانند تاثیرگذار باشند که ما وارد آن فاز نشویم. در هر صورت آرایش نظامی در حال شکلگیری است. آمریکاییها قبلا از زبان جان بولتون و مایک پمپئو بهنوعی اعلام کردهاند که تمام گزینهها در برخورد با ایران روی میز است. از طرفی برجام با توجه به فشارهایی که از سوی آمریکا روزبهروز تشدید میشود، بخشی از فوایدش را برای ایران از دست داده است. بنابراین ایران در موقعیتی قرار دارد که هزینههای برجام را پرداخت کرده ولی فواید آن را فعلا دریافت نمیکند؛ مخصوصا اگر صادرات نفت ایران به صفر برسد با وضعیت بد اقتصادی مواجه میشویم. ایران هم درصدد انجام اقداماتی است. البته اهرم دیپلماسی و اهرم مراجعه به افکار عمومی دنیا و مذاکره با اروپاییها که الان مدتهاست ادامه دارد و بهرهبردن از مشورت با کشورهایی مثل روسیه و چین و غیره از جمله دیپلماسی فعال ایران در این زمینه است. درحقیقت چشمانداز روشنی وجود ندارد ولی وقتی بحران از حدی شدیدتر شود دو گزینه فعال است؛ یک گزینه مصالحه است که بهمعنای مذاکره برای پایاندادن به این تنشهاست و اگر مذاکره صورت نگیرد ما هرچه بیشتر بهطرف یک درگیری نظامی نزدیک میشویم. قصد آمریکا در شروط 12 گانه پمپئو و دیگر مقامات این کشور اعلام شده که خواهان تغییر رفتار ایران در حد اساسی است، یعنی ایران بخش عمدهای از سیاست خارجی و سیاستهای منطقهای خود را کنار بگذارد که از طرف ایران پذیرفتنی نیست. بنابراین انگیزه آنها مشخص است و میخواهند حداکثر فشار را وارد کنند تا ایران در همان مسیر حرکت کند. با توجه به امکاناتی که آمریکا به لحاظ قدرت اقتصادی و نظامی و سیاسی دارد، میتواند هرچه بیشتر به ما فشار وارد کند و ایران هم تحت فشارها، اشتباهاتی انجام دهد که دوباره آمریکا همین اشتباهات را علیه خودمان برگرداند و بهسمت ایجاد اجماع جهانی و فعالکردن تحریمهای شورای امنیت سوق دهد. بنابراین اگر از برجام به هر دلیل خارج شویم بهخاطر اینکه آمریکا به تعهدات خودش عمل نکرده، عملا نتیجه این خروج هم مشکلات ما را حل نخواهد کرد. اتفاقا آمریکا را تقویت خواهد کرد از این جهت که کشورهای دیگری میتوانند با سیاستهای آمریکا همراه شوند. ضمن اینکه این خطر هم وجود دارد که دوباره تحریمهای شورای امنیت هم فعال شود و ما علاوهبر تحریمهای آمریکا با تحریمهای شورای امنیت هم دستوپنجه نرم کنیم. آمریکا میخواهد ما را تحریک کند که اشتباه کنیم و یک اقدام نسنجیده احساسی مرتکب شویم تا آن را بهانه قرار دهد برای اینکه گامهای دیگر را برای اعمال فشار بیشتر بردارد. آمریکا ما را تست میکند تا ببیند در مقابل تهدیدات و آرایش نظامی چه چیزی را میخواهیم رو کنیم. درواقع وارد مرحلهای شدهایم که طرفین هم دارند زورآزمایی میکنند و هم همدیگر را بهنوعی تهدید میکنند و هم میخواهند همدیگر را به اشتباه وادارند تا از آن بهرهبرداری کنند. از آنجا که آمریکا امکانات قدرتی بیشتری دارد و از قدرت مانور بیشتری برخوردار است، ما باید خیلی هوشمندانه و با رعایت همه جوانب احتیاط و با بهرهگیری از خرد جمعی و مشورت عمومی طوری عمل کنیم که اشتباه نکنیم. ما هر اشتباهی انجام دهیم، آمریکا در موقعیتی است که از آن بهرهبرداری کامل خواهد کرد.
* استاد دانشگاه
سایر اخبار این روزنامه
ماجراي پرابهام آقاي رئيس و خانم بازرس!
ديدارسيد حسن، رئیس دولت اصلاحات، ناطق؛ مثلث اميد
دولتمردان آمریکا دنبالجنگ با ايران هستند؛ نظاميان،نه!
عمق فاجعه سيل با تشكيل دادگاه روشن مي شود
سکوت برجامی ایران میشکند
دستفروشی رسمی میشود؟
نرخهاي نجومي خريد و فروش قبر
مصائب پخش یک قطعه موسیقی در مدارس
مرزهای تئوریک اصلاحطلبان با همراه شدگان مشخص شود
مراقب باشیم اشتباه نکنیم
تغییر رویکرد از ایران هراسی به ایران آزاری
طرح خط لوله انتقال گاز از ایران را تکمیل میکنیم
گزینه سرپرستی وزارت ورزش مشخص شد؟
درخواست آمریکا از اروپا درمورد اینستکس و FATF
همسر فروزان مؤسسه شرطبندی داشت
مرتبه اول: تصفیه دل و دوری از ریا (۱)