‎شرق فقط روسیه نیست!

‎موازنه‌سازی دیپلماتیک در صحنه سیاست خارجی یکی از هنرهای ویژه آیت‌ا... هاشمی بود که در دوران سازندگی به کامل‌ترین شکل ممکن تجلی یافت. ‎آیت‌ا... هاشمی در دوران ریاست جمهوری خود علاوه بر اصلاح ارتباطات ایرانی-عربی و احیای مناسب روابط اروپا-ایران و در کنار پایه‌ریزی روابط استراتژیک با روسیه پساشوروی، موفق شد منظومه‌ای کم‌نظیر از کشورهای آذربایجان، ازبکستان، قزاقستان، قرقیزستان، ترکمنستان و تاجیکستان را هم به عنوان بخش وسیعی از کشورهای پساشوروی به ۴ کشور ایران، افغانستان، پاکستان و ترکیه پیوند دهد تا یکی از مهم‌ترین پیمان‌های منطقه در قالب پیمان اکو در اوایل دهه هفتاد شکل بگیرد. ‎شدت نزدیکی سایر کشورهای عضو اکو با جمهوری اسلامی ایران در آن دوران به حدی بود که بیشترین سطح دیدارهای رئیس‌جمهور وقت را به خود اختصاص می‌داد و رکورد دیدارهای دو رئیس‌جمهور را هم به آقای صفرمراد نیازاف و آیت‌ا... هاشمی‎روسای وقت جمهوری ایران و ترکمنستان با بیش از ۶۰ دیدار، بخشید! ‎البته که رشته این الفت و برادری استثنایی در میان کشورهای عضو اکو در دوران ریاست جمهوری آیت‌ا... هاشمی به اینجا خلاصه نشد و اسلامگرایان معتدل ترکیه ‎نیز در سایه همین موازنه‌سازی دیپلماتیک دولت سازندگی، روند رو به رشد خود را در ترکیه با حمایت‌های ویژه رئیس‌جمهور وقت ایران آغاز کردند و روسای جمهور وقت آذربایجان، افغانستان، قزاقستان، پاکستان و تاجیکستان مهمانان مستمر خیابان پاستور شدند و به قول سفیر ازبکستان، حتی ساختمان امروز سفارت این کشور هم در تهران یادگاری آقای هاشمی است! حال بگذریم از اینکه بعدها ‎رئیس‌جمهور یکی از آن کشورها کتاب شعر برای آقای هاشمی نوشت، یا روستایی در مرو را به نامش کردند و حتی تابعیت افتخاری کشور ترکمنستان را هم به ایشان دادند! ‎امروز بعد از گذشت دو دهه از آن ایام، اگر راه هاشمی را فراموش نکرده بودیم ‎شاید پیمان اکو به‌خاطر ریشه‌های منحصربه‌فرد مشترک فرهنگی و تمدنی، به مهم‌ترین ابزار سیاست خارجی و بزرگترین بازار مشترک اقتصادی ایران در مقابل تهدیدات مستمر آمریکا تبدیل شده بود و نگاه به شرق بدین‌گونه شکننده و بی‌موازنه، در روسیه خلاصه نشده بود. ‎سفر آقای روحانی به بیشکک و دوشنبه هر چند با تاخیر فراوان انجام شد ولی می‌تواند با یک راهبرد دقیق و بهره‌گیری از تجارب بی‌نظیر آیت‌ا... هاشمی در احیای پیمان اکو، فرصت جدید و بن‌بست شکنی را در اختیار سیاست خارجی و اقتصاد دولت اعتدال بگذارد. ‎دو نهاد بین‌المللی اکواقتصادی و اکوفرهنگی که هم‌اکنون با دو رئیس ایرانی اداره می‌شوند، بهترین بسترهای موجود برای احیای جلوداری کشورمان در پیمان اکو -همچون دوران آیت‌ا... هاشمی- هستند، مشروط به حمایت ویژه آقای روحانی و وزارت خارجه، وگرنه پیمان اکو هم روزگاری بهتر از روزگار احمدی‌نژاد نخواهد یافت و به زودی -همچون دیگر یادگاران آیت‌ا... هاشمی- به سرنوشت رابطه ایران و عربستان دچار خواهد شد!
* فعال رسانه‌ای