روزنامه همدلی
1398/04/16
پایان ضرب الاجل تهران
دکتر صلاح الدین هرسنی- در شرایطی ضرب الاجل مورد نظر تهران به شرکایی اروپایی برجام به پایان رسیده است که اروپا نتوانست انتظارات تهران را در تعهدات برجامی بر آورده کند. در این شرایط و اگر چه اقدامات و گام‌های مثبتی از سوی تروئیکای اروپایی برجام نظیر گشایش و راه اندازی یک خط اعتباری یا همان سویفیت اروپایی برای تسهیل تبادلات تجاری اروپا و ایران انجام گرفت، اما این گونه اقدامات نتوانست تهران را به عقب نشینی در مواضع اعلامی خود یا همان کاهش تدریجی تعهدات برجام وادار کند. در این شرایط مسئله و پرسش اصلی آن است که در صورت انفعال اروپا در انجاز وعده و همچنین اجرایی سازیی خواسته‌های تهران و نیز عزم ایران در کاهش تعهدات برجامی، برجام چه فرجام و سر نوشتی به خود می‌گیرد؟ آیا باید در این شرایط منتظر مرگ برجام بود یا بقای آن؟ دراین‌ارتباط به‌رغم همه چالش‌های موجود نظیر رفتارهای سینوسی و کژ دار و مریض اروپا و همچنین اصرار ایران در مواضع خود، به نظر نمی‌رسد که برجام به پایان رسیده است و منتظر فنای آن بود. طرح چنین ادعا و فرضیه‌ای به دو دلیل قوت می‌گیرد. اولین دلیل در ارتباط با نگرش اروپا به برجام است. اروپا آن‌گونه که بارها اعلام کرده است، نگرشش به برجام یک نگرش امنیتی است. به‌عبارت‌دیگر، برجام بدان جهت میان ایران و اعضای 1+5 منعقد شد که بتواند از اتمی شدن ایران که کابوسی برای آمریکا و اروپا بود، جلوگیری کند. حال چرا باید چنین توافقی که می‌تواند از اتمی شدن یا هرگونه پروژه‌های محرمانه هسته‌ای دیگر ایران جلوگیری کند، نقض شود؟ در سطحی دیگر اروپا به فراست دریافته است که عدم توجه به خواسته‌های تهران در برجام و یا نقض آن ممکن است ایران را به شرایط پیشا برجام و یا همان منتفع شدن در برنامه‌های هسته‌ای‌اش سوق دهد. پس عقل سلیم در آن است که گزینه‌ای را در مواجهه با برجام انتخاب کرد که کمترین تبعات منفی را به همراه داشته باشد. نظر به آنکه ارائه چنین منطق و استدلالی به‌کرات از سوی همه اعضای اروپایی برجام و فدریکو موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اظهارشده است، به نظر نمی‌رسد که اروپا بخواهد در اجرایی سازی تعهدات خود و خواسته‌های تهران اهمال و تعلل ورزد. به‌واقع همین نگرش امنیتی اروپا به برجام می‌تواند موجب چرخش معنادار اروپا و قرار گرفتن آن در انجام تعهدات برجام باشد. به‌عبارت‌دیگر انجام تعهدات برجامی از سوی اروپا متضمن حصول امنیت و تضمین آن برای اروپاست. دلیل دوم که به نظر می‌رسد کلیدی‌تر است، در ارتباط با مواضع اعلامی و اعمالی تهران است. دراین‌ارتباط تهران مطابق با بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام گام اول کاهش تعهدات هسته‌ای‌اش را از 8 ماه می‌آغاز کرد و قویاً تاکید نمود که اگر اروپا تن به خواسته تهران و تعهدات خود در برجام ندهد، به سمت غنی‌سازی بیشتر از 67/3 خواهد رفت و رآکتور اراک به شرایط سابق بازمی‌گردد. پیداست که این مواضع تهران قبل از آنکه تلاشی برای مرگ یا فنای برجام باشد تلاش برای بازگشت به موازنه وحشت است، به این معنی که دستش در پروژه آزار و ایذایی اروپا خالی نباشد و بتواند اروپا را به حفظ برجام و انجام تعهدات ترغیب کند. حقیقتاً این‌گونه اعلام مواضع تهران منطبق با ضرورت‌ها و نیازهای آن است چراکه برجام تنها نفس گاه فراگرد حیات اقتصادی ایران است و لاجرم هیچ‌گاه تمایل ندارد که تنها نفس گاه اقتصادش بسته و مسدود شود. به‌این‌ترتیب و با همه شرایطی که برجام با توجه به مواضع تهران و اروپا هرازگاه تهدید میشود، نباید از تلاش‌ها برای نجات و بقای برجام دست کشید و باید طرفین از وقوع بدترین حالت جلوگیری کنند. حال در شرایط حاضر بهترین گزینه حفظ برجام است که به نظر می‌رسد با پایان ضرب‌الاجل تهران ادامه حیات می‌یابد.
سایر اخبار این روزنامه
نجفقلی حبیبی در گفت‌وگو با همدلی: ناطق بیاید، حتی اگر ضرر کند
دکتر سید جواد میری در گفت و گو با همدلی: تئوری توطئه، خود توطئه است
«همدلی» از افزایش فاصله طبقاتی در سال‌های اخیر گزارش می‌دهد این تفاوت‌های لعنتی
با تغییر عنوان و یاری گرفتن از مردی که امتحان پس‌داده است؛ اصول‌گرایان کت ریاست‌جمهوری و نمایندگی می‌دوزند
هادی حق‌شناس در بیان دلیل افزایش شکاف طبقاتی در ایران در گفت‌وگو با همدلی: تحمل سال‌های طولانی تورم
محکومیت محمدرضا خاتمی به 2سال حبس تعزیری
محمد درویش در گفت‌وگو با «همدلی» دیدگاه‌های خود را درباره ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی بیان کرد:
فیض‌الله عرب‌سرخی در گفت‌وگو با همدلی مطرح کرد؛ مبنای اصلاح‌طلبی شرکت در انتخابات است اما نه به هر قیمتی
اقتصاد متعارف قادر به حل مسائل اقتصاد ایران نیست
تعامل مثبت فرد با جامعه؛ عامل پایبندی به حقوق شهروندی
پایان ضرب الاجل تهران
