وقتی هوای شهر زنگنه‏ای می‏شود

علی آهنگر- در شامگاه یکشنبه 16 تیرماه حال و هوای کشور ایران زنگنه‏ای بود. خبرهای بد نبود. باورش سخت بود اما از صفحه تلویزیون امید و آرامش پخش می‏شد. بعد از روزها خبرهای تهدید و ارعاب، حالا سخن از دوستی و احترام بود.
باورش سخت بود، اما تعبیراتی چون «تکنوکرات و محترم» برای وزیر نفتی کشور رقیب استفاده می‏شد. مهم‏تر آنکه زنگنه در استفاده از این تعبیرات کاملا صادق و صمیمانه بود.
در چهل سال اخیر در دیپلماسی خارجی به کار بردن چنین تعبیراتی را کمتر به یاد داریم. آنچه به یاد داریم با توفندگی و خشونت همراه بوده است. یعنی می‏شود به صمیمانه‏ترین وجهی وزیر کشور رقیب را تکنوکرات و محترم خطاب کرد و هم حرف‏های لازم را زد؟ زنگنه نشان داد بله، می‏شود.
وقتی حال و هوای کشور در شامگاه یکشنبه زنگنه‏ای شد و آرامش جای تهدید را گرفت، تازه فهمیدیم آرامش دیپلماتیک چقدر مورد‏نیاز خانواده و جامعه است.


در شامگاه یکشنبه نه از رآکتور خبری بود، نه از آب سنگین؛ نه از کیک زرد و نه از اورانیوم غنی؛ نه از سانتریفیوژ. این بیژن زنگنه بود که ذرات آرامش و امنیت و دوستی و مهرورزی را به سرتاسر کشور، منطقه و عالم تزریق می‏کرد.
فضا، فضای نفتی بود. سخن از فرآورده نجیبی بود که انگار سخت از ما و از راه و روش ما دل‏آزرده است. زنگنه گفت: ضریب بازیافت آزادگان جنوبی کمتر از 6 درصد است. چه کسی جواب آیندگان را می‏دهد؟ اینکه مدام شعار می‏دهیم نمی‏شود».
یعنی اینکه آزادگان جنوبی دل‏آزرده است. خصوصا اینکه طرف مقابل با شدت و حدت تمام دارد کار می‏کند. اما «طرف مقابل موظف نیست با ما کار کند. اگر دیر بجنبیم طرف مقابل سهم ما را برمی‏دارد. اینجا بحث برادری مطرح نیست. چرا؟ زیرا سوار است».
بله و هزاران بله. سال‏ها بود که از‏این‏دست سخن‏های آویزه منافع ملی نشنیده بودیم. گوش‏هایمان چقدر با سخن‏هایی از‏این‏دست کم آشناست.
روی سخن زنگنه با طرف عراقی است که با استخدام بهترین شرکت‏های آمریکایی و اروپایی به دستاوردهای مهمی در تولید نفت از جمله در میدان‏های مشترک با ایران دست یافته است.
کشور برادر در منافع ملی مطرح نیست. چرا که «دنیا دنیای قدرت است، خدا نکند آدم ضعیف شود».
سخنان زنگنه تا همین جا نبود. او فروتنانه اشاره کرد که ده فاز قابل بهره‏برداری پارس‏جنوبی در سال 92 را حالا به 27 فاز رسانده است. از چالش‏های فاز 11 گفت و از نیازهای پولی و سرمایه‏ای که پارس‏جنوبی بدان نیاز دارد. اما او مسئله‏ای تازه در مورد پارس‏جنوبی را مطرح کرد. مسئله تازه اینکه پارس‏جنوبی حالا کم‏کم به نیمه دوم عمر بهره‏دهی خود وارد می‏شود. یعنی زمانی که با افت فشار گاز و بهره‏دهی پایین مواجه می‏شود. در این زمان به فناوری و دانشی مورد‏نیاز است تا بتواند فشار لازم را به مخازن برگرداند تا در نتیجه از کاهش فشار چاه جلوگیری شود. دانشی و تجربه‏ای که تا کنون در کشور به وجود نیامده است. برای دستیابی به این دانش و تجربه نیازمند تعامل با شرکت‏ها و کشورهای دنیا هستیم. تبادل تجربه‏ها و دانش‏هایی که در سایه تفاهم، تعامل و دوستی با جهان امکان‏پذیر است.
وقتی در حال و هوایی زنگنه‏ای در محیط نفت، گاز، پتروشیمی، پالایش، پخش، نفتکش و سخن‏هایی از این گونه مواجه شدیم، به یادمان آمد که راستی ما کشوری نفتی بوده‏ایم، بیش و پیش از آنکه هسته‏ای باشیم.