کاهش قیمت تا کجا ادامه دارد؟ کوتاهی دست دلالان از بازار مسکن

کیمیا نجفی
ماه گذشته مطابق آمار رسمی از معاملات قطعی آپارتمان، متوسط قیمت هر مترمربع واحد مسکونی ۳ درصد نسبت به تیر کاهش پیدا کرد و به ۱۳ میلیون و ۱۸۰ هزار تومان رسید. که این میزان در ماه قبل-تیرماه ۹۸- برابر با ۱۳ میلیون و۶۰۰ هزار تومان گزارش شده بود. این اعداد و ارقام نشان‌دهنده کاهش نزدیک به نیم میلیون تومانی متوسط قیمت فروش هر مترمربع آپارتمان مسکونی در شهر تهران در این ماه است.
شرایط موجود در بازار مسکن و میزان معاملات، افت شدید تقاضا را نشان می‌دهد و برخی از فعالان در این بازار معتقدند که احتمال کاهش بیشتر معاملات و همچنین کاهش قیمت در روزهای آتی وجود دارد. این در حالی است که بازار مسکن دیگر همانند گذشته برای سوداگران جذابیت ندارد و گویی که آنها هم قصد دارند که از این آسمان را کوچ کنند. در این راستا مهرداد یکی از مشاوران املاک تهران از حضور دلالان در شرایط فعلی بازار مسکن و همچنین کاهش قیمت نسبت به ماه گذشته در تهران به «ابتکار» گفت: قیمت‌ها 3 تا 5 درصد کاهش پیدا کرده است. اما آن چیزی که مهم بوده و مردم به آن یقین پیدا کرده‌اند این است که دست دلالان از این بازار کوتاه شده و دیگر همانند سابق فعالیت ندارند. در حال حاضر واحدهای زیر قیمت هم دیگر برای دلالان جذابیت ندارد، چراکه از وضعیت بازار هراس دارند و نمی‌دانند که فردا قیمت‌ها چگونه خواهد بود. به عبارتی دیگر بازار دیگر جذابیت گذشته را ندارد و مردم هم از معامله ترسیده‌اند. البته باید بگویم که قراردادهای معاملاتی وجود دارد اما میزان این معاملات نسبت به ماه‌های گذشته کاهش پیدا کرده است.
بلاتکلیفی در بازار مسکن به همین داستان ختم نمی‌شود و وقتی به سراغ شهروندان هم می‌رویم نظری مشابه درخصوص وضعیت بازار مسکن دارد. یکی از شهروندان در این‌باره گفت: بازار مسکن اخیرا از تب و تاب افتاده و دیگر خبری از افزایش قیمت نیست. نکته مثبت این ماجرا این است که دلالان دیگر نمی‌توانند در این بازار مانور دهند.


فردی دیگر نظری مشابه را بیان کرد و گفت: قطعا دلالان دیگر فضایی برای رقابت در بازار مسکن ندارند. اما مسئولان باید مراقب باشند تا دوباره زمینه برای بازگشت آنها فراهم نشود.
کاهش سه درصد قیمت نسبت به ماه گذشته و کم‌رنگ شدن دلالان در بازار مسکن یک نکته مثبتی است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت. اما از سویی دیگر کاهش معاملات که نتیجه کاهش قدرت خرید خانوارها است موضوعی نیست که بتوان به سادگی از آن عبور کرد و مسئولان باید این مسئله را مد نظر قرار دهند. اما همین کاهش سه درصدی می‌تواند نور امیدی برای بازار مسکن باشد. مهدی سلطان محمدی، کارشناس و فعال بازار مسکن به کاهش 3 درصدی قیمت مسکن نسبت به ماه گذشته اشاره کرد و با بررسی چگونگی ادامه روند این بازار در ماه‌های آتی به «ابتکار» گفت: اینکه بخواهیم صحبت از کاهش قیمت اسمی بکنیم یک امر چندان قطعی و روشنی نیست و نمی‌توان گفت که قیمت‌ها در بازار مسکن تا چه اندازه می‌تواند به عقب بازگردد. اما باید اشاره داشت که هر کاهشی که صورت بگیرد، چندان چشمگیر نخواهد بود. دلیل آن‌هم این است که ما در شرایط تورمی هستیم و مسکن نسبت به بقیه بازارها یک لختی دارد و چسبندگی قیمتی که در بازار وجود دارد حرکت قیمت در این بازار به سمت پایین را دشوار می‌کند. به بیانی دیگر به آن آسانی که قیمت‌ها افزایش پیدا کرد به همان آسانی کاهش پیدا نمی‌کند.
این کارشناس مسکن در بخشی دیگر از سخنانش به ضرورت کنترل تورم اشاره کرد و در این‌باره گفت: اگر دولت در این شرایط بتواند تورم را کنترل کند، می‌توان انتظار داشت که قیمت‌ها در بازار مسکن نزولی بشوند. اما وقتی در شرایط تورم هستیم بازگشت‌ها معمولا به صورت محدود خواهد بود و تنها واکنش هیجانی شدیدی که بازار در ماه‌های گذشته داشته است بخشی از آن را جبران خواهد کرد، کمااینکه بازار در ماه‌های گذشته هم در روند کاهش قیمت بوده اما باید اشاره کرد که این کاهش‌ بسیار اندک بوده است و نباید این انتظار را داشت که قیمت‌ها به گذشته بازگردد. البته یک امکان وجود دارد و آن‌هم این است که در سال آینده رشد قیمت‌ها از تورم کمتر خواهد بود. اما اگر تورم همچنان بالا باشد انتظار اینکه قیمت‌های اسمی به سمت پایین بیاید وجود ندارد اما قیمت‌های حقیقی مسکن قطعا منفی خواهد بود. قیمت حقیقی به این معناست که اثر تورم خارج خواهد شد و قیمت مسکن کمتر از تورم رشد خواهد کرد. برای اینکه قیمت‌های اسمی هم منفی شود باید تورم را کنترل کرد، این در حالی است که چشم‌انداز فعلی نشان نمی‌دهد که تورم به ارقام پایین نزدیک شود.
سلطان‌محمدی در پاسخ به این سوال که آیا بازار مسکن همانند گذشته برای دلالان و سوداگران دارای جذابیت است یا خیر پاسخ داد: بازار مسکن چرخه‌های خاص خود را دارد. معمولا دوره‌های متناوب دو _سه سال رونق و دو_سه سال رکود را پشت سر یکدیگر داریم. پیش‌بینی‌ها هم در سال گذشته این بود که در سال 98 قیمت مسکن وارد فاز نزولی شده و رشد شدید قیمت‌ها متوقف شود. اکنون شاهد هستیم که این وضعیت رخ داده و پیش‌بینی‌ها درست از آب درآمده است. در این میان اگر بخواهیم این چرخه را برای سال‌های آتی نیز پیش‌بینی کنیم باید بگوییم که ما دو_سه سال کم‏رونق را برای بازار مسکن خواهیم داشت و این بخش جذابیت چندانی برای سوداگران ندارد. البته باید توجه داشته باشیم که این مسئله به نوع عملکرد بازارهای رقیب بستگی دارد.
وی ادامه داد: بازار بورس اکنون از جذابیت خوبی برخوردار است و رشد قابل توجه‌ای را در چند ماه گذشته داشته است، بازار ارز فعلا جذابیت خود را از دست داده و به شدت تحت تاثیر پیش‌بینی‌ و شرایط سیاسی قرار گرفته است. در این میان وضعیت سپرده‌های بانکی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است و اگر به بانک مرکزی فشار بیشتر وارد شود و قرار بر این باشد که سود سپرده‌های بانکی پایین بیاید ممکن است جذابیت بازار مسکن را بالا نگه‌ دارد ولی اگر سود سپرده‌ها بتواند همپای تورم افزایش پیدا کند، در آن زمان طبیعتا بازار مسکن دیگر بازار جذابی نخواهد بود. در مجموع می‌توان گفت در دو_سه سال آتی بازار مسکن به جذابیت سه سال گذشته نخواهد بود. اما همانطور که اشاره کردم شدت میل و گرایش به این بازار بستگی به شرایط اقتصادی کشور و وضعیت بازارهای موازی دارد.
سایر اخبار این روزنامه
آیا فدراسیون فوتبال می‌توانند برای خبرنگاران محدودیت ایجاد کند؟ «تاجِ» دیکتاتوری بر سر فدراسیون جلال خوش‌چهره اسرائیلی‌ها نگرانند «ابتکار» از سایه پررنگ ایران در چهل و پنجمین نشست سران هفت کشور صنعتی گزارش می‌دهد رئیس‌جمهوری: اگر نتیجه ملاقات با فردی،‌ آبادانی کشور است،‌ دریغ نمی‌کنم منافع ملی خط‌الراس دیپلماسی کاهش قیمت تا کجا ادامه دارد؟ کوتاهی دست دلالان از بازار مسکن با مبلغ فرار مالیاتی پزشکان چه اقداماتی می‌توان انجام داد؟ 6 هزار میلیارد تومان پنهان در مطب‌های بی‌کارتخوان جنگ تجاری آمریکا و چین آرامش بعد از توفان تعرفه‌ها به مناسبت روز تکریم خانواده در گفت‌وگو با حسن محدثی بررسی شد گذار تدریجی ایران از «خانواده‌ متعارف» رئیس قوه قضائیه: فعالیت هیچ واحد تولیدی به دلیل اتهام مدیرانش نباید متوقف شود معاون اول رئیس‌جمهوری: مسئولان راه حل ساده مشکلات را وارد چرخه طولانی اداری نکنند پروانه مافی: دولت در دو‏سال باقی‏مانده بر حل مسائل معیشتی مردم تمرکز کند محمدجواد ظریف در سفر خود به چین مطرح کرد روزهای مهمی پیش رو است وزیر اطلاعات: مسئولان آهنگ خدمت دوباره را بنوازند