ماجراهایی ساده اما بشدت غامض!

سجاد سالک
مدیرکل مشارکت‌های اجتماعی وزارت ورزش
بحران‌های موجود در نظام اداری که در طول روز فکر و ذکر بسیاری از مدیران را به خود مشغول می‌کند گاهی مسائل بسیار ساده‌ای است که البته در صورت کم توجهی تبعات پیچیده‌ای پیدا می‌کند. همین موضوعات بسیار ساده در مواردی به اعتراض، نارضایتی و ایجاد دردسرهای عجیب منجر می‌شود. به بهانه هفته دولت می‌خواهم به بخشی از مشکلات نظام بوروکراتیک کشور اشاره کنم که تمام دستگاه‌های حاکمیتی و هر سه قوه و حتی شوراهای شهر و روستا را درگیر خود کرده است. این بحران‌ها ربطی به هیچ دولت و مجلسی ندارد، دیوانسالاران و نمایندگان مجلس می‌آیند و می‌روند اما این دغدغه‌ها می‌ماند و نسل به نسل، دست به‌دست می‌شود.طبیعی است تصمیم گیران و متولیان سیستم اداری، به‌ جای نوآوری و خلاقیت و تلاش برای مسائل اساسی کشور، در طول دوران مسئولیت خود ناچارند به حل این بحران‌ها فکر کنند. نمونه‌هایی را مرور می‌کنیم. کشور ما، کشور همایش و نشست و گردهمایی است. خیلی از دستگاه‌ها با همین برنامه‌ها قضاوت می‌شوند و اگر مشکلی در اجرای برنامه بروز پیدا کند کل عملکرد ممکن است زیر سؤال رود. پس یکی از مهم‌ترین چالش‌های اداری هر مجموعه‌ای، برگزاری آبرومند همایش‌ها است اما...
بحران خیرمقدم


عدم چاپ پارچه نوشته خیرمقدم در مراسم‌ها موضوع ساده‌ای نیست که هرکسی بتواند تحمل کند. غفلت مجری از خوشامدگویی هم یعنی بحران. در این سال‌ها، تابلوهای دیجیتالی بخشی از مشکل را برطرف کرده و برگزارکنندگان می‌توانند به محض ورود هر مقامی، بلافاصله خیرمقدمی ثبت کنند. اما فارغ از محتوای برنامه، این خیلی مهم است که نام مسئولی از قلم نیفتد. ذکر عنوان دکتر و مهندس هم که از اوجب واجبات است.
بحران صندلی
نشستن روی صندلی ردیف اول، جزو مهم‌ترین دغدغه‌های بخشی از مدیران کشور است. خیلی مهم است حتماً ردیف اول باشند، گوشه نباشند و در کادر تصاویر بیفتند. بزرگ‌ترین مصیبت برگزارکنندگان معمولاً این است: ایشان را کجا بنشانیم؟ بی‌دقتی در چینش نفرات یعنی ترک اعتراض‌آمیز مراسم. روش متداول برای پیشگیری از بروز بحران، استفاده از نفرات صندلی پرکن است تا وقتی میهمانان آمدند، بلند شوند و جای خود را به مدعوین دهند. علاوه بر صندلی پرکن‌های متولیان برنامه، گاهی هم خود میهمانان، صندلی پرکن‌هایی را زودهنگام راهی مراسم می‌کنند تا اگر برگزار‌کنندگان یادشان رفت، آقای مسئول خدای نکرده ناچار نشود دو سه ردیف عقب‌تر بنشیند... از طرفی، یکی از شروط مسئولان برای حضور در اجتماعات این است که برایشان وقت سخنرانی در نظر گرفته شود. یعنی معمولاً حاضر نمی‌شوند در نشست‌هایی فقط به‌عنوان شنونده حاضر شوند. گاهی اطرافیانشان با اصرار از برگزار‌کنندگان می‌خواهند 5 دقیقه فرصت در اختیار گذاشته شود و مشکل وقتی بروز پیدا می‌کند که خطیب محترم دلش نمی‌آید به سخنرانی خاتمه دهد و به یادداشت‌ها هم بی‌اعتنایی می‌کند. ترتیب چینش سخنرانان هم جزو مشکلات بعدی است؛ بخصوص که برخی اوقات، افراد اصرار دارند زودتر صحبت کنند و به‌ مراسم بعدی برسند. بحران وقتی بروز پیدا می‌کند که نمایندگان مجلس یا شورای شهر در مراسمی حضور پیدا می‌کنند ولی برای صحبت همه نمایندگان وقت وجود ندارد. در این شرایط تعیین اینکه چه کسی صحبت کند کار راحتی نیست بخصوص اگر انتخابات هم در پیش باشد و شوق صحبت در حال فوران باشد.
بحران تقدیر و تشکر
برگزارکنندگان مراسم‌های رسمی، در انتهای هر رویدادی باید حواسشان باشد بابت حضور مدعوین، بموقع و دقیق از شرکت‌کنندگان با ذکر عنوان تقدیر و تشکر کنند. رعایت ترتیب اسامی موضوع ظریفی است که باید با حساسیت رعایت شود اما اگر نامی موقع تقدیر جا بیفتد جبرانش به این راحتی‌ها نیست. در عین حال هر خطیبی که در مراسم‌های رسمی پشت تریبون می‌رود خود را موظف می‌داند از برگزارکنندگان مراسم، سخنرانان قبلی، واعظین بعدی و مستمعین ارجمند تقدیر و تشکر کند. معمولاً دقت در این بخش برای جا نیفتادن نام افراد، اهمیتش از متن سخنرانی بیشتر است. نمونه‌هایی که مرور شد مسائل ساده‌ای به‌نظر می‌رسد اما تمام هوش و حواس متولیان نشست‌ها را به خود معطوف می‌کند. طبیعی است وقتی موضوعات فرعی تبدیل به مسائل اصلی می‌شود انتظار کیفیت نباید داشت. تا از این بحران‌های خودساخته عبور نکنیم، فرصت و فراغتی برای پرداختن به مشکلات مردم باقی نمی‌ماند. تا فکر و ذکرمان پیدا کردن صندلی در ردیف اول است، مجالی برای یافتن راه حل به دست نمی‌آوریم. روزی که از این پیله‌های خودساخته عبور کنیم تازه می‌توان نفسی تازه و برای بهبود و اصلاح اندیشه کرد.