کمیته امداد، نیازمند امداد مالی

کمیته امداد امام خمینی(ره) یکی از نهادهای حمایتی کشورمان است که سال 1357 برای پشتیبانی از محرومان و مستضعفان و توانمندسازی آن‌ها تاسیس شد. نهادی که تا امروز، خدمات قابل توجهی برای از میان برداشتن فقر در کشور ارائه داده اما در کنار خدماتش، همواره سوالات و ابهاماتی هم وجــود داشته. سوالاتی مثل چرا با وجود تعداد زیاد مستمندانی که در کشور خودمان نیازمند کمک هستند، کمیته امداد اصرار به رساندن کمک های مردمی کشورمان به مستمندان دیگر کشورها دارد؟ سفر اخیر مدیرکل و جمع زیادی از نیروهای این اداره به نصب صندوق‌های صدقه کمیته امداد، در مسیر پیاده‌روی زائران کربلا ارتباط دارد؟ چه لزومی دارد اداره کل کمیته امداد، در ساختمانی با قیمت میلیاردی در خیابان مدرس مستقر باشد و از آن‌طرف، مستمری افراد تحت پوشش این اداره، بسیار پایین باشد؟ کمیته امداد با چه فرمولی، با توجه به تورم های اخیر، فقط چند هزارتومان به مستمری مددجویان اضافه کرده است؟ کمک های مردمی به کمیته امداد، در چه محلی هزینه می شود؛ حقوق کارمندان، خرید ساختمان و خودرو برای این نهاد یا مستمری مددجویان؟ این سوالات و تعدادی ابهام دیگر درباره عملکرد کمیته امداد طی دو روز حضور میدانی خبرنگار خراسان‌رضوی در برخی شعب این اداره، از سوی مراجعان مطرح شده و مدیرکل کمیته امدادامام خمینی(ره) استان ضمن همراهی با سرزده، به آن ها پاسخ داده است.
 
کمک‌های مردم کشورمان، هرگز در دیگر کشورها هزینه نمی‌شود
صبح روز یک شنبه هفته جاری، به صورت سرزده به اداره کل کمیته امداد امام خمینی(ره) واقع در خیابان مدرس مشهد می روم. برخی از مراجعان، مرخصی پر تعداد کارمندان این اداره کل را در روزهای اخیر، به دلیل سفر زیارتی به کربلا، جوری که باعث شده رونــد انجام امور کند شود،  یکی از نقاط ضعف این اداره می دانند. سراغ «حبیب ا... آسوده» مدیرکل این اداره را می‌گیرم و قرار می‌شود به شکل سرزده، به یکی از شعب کمیته امداد که به رسیدگی به امور مددجویان حاشیه شهر مشغول است، برویم و در مسیر، موضوعاتی را که روز قبل و در گشت و گذار میدانی‌ام به‌عنوان یک مراجعه کننده به کمیته امداد، از سوی مددجویان مطرح شده از  وی  می‌پرسم؛ «ماجرای سفر مدیرکل و همکارانش به کربلا و نصب صندوق‌های صدقه کمیته امداد، در مسیر پیاده‌روی زائران کربلا چیست؟ آیا کمک های مردمی کشورمان، به مددجویان دیگر کشورها تعلق می‌گیرد؟»
    آسوده در پاسخ به این ادعا، توضیح می‌دهد: «وجوهاتی که به همت مردم کشورمان در هر استان، از طرق مختلف به کمیته امداد همان استان پرداخت می شود، به هیچ وجه در زمینه ای به جز کمک به مددجویان آن استان هزینه نمی شود، چه برسد به این که این کمک ها را به کشور دیگری بفرستیم و همه کمک‌ها، حتی صدقه هر شهر را در همان شهر هزینه می کنیم. البته درباره مشهد، در موارد محدود، برای مسافران در راه مانده، میزان بسیار ناچیزی از این مبالغ را هزینه می کنیم و تمام. مردمی که در ایام سوگواری اربعین حسینیبه سمت کربلا رفتند، صندوق‌های صدقه کمیته امداد را در مسیر دیده اند و ممکن است دچار سوءتفاهم شده باشند. اما باید گفت که این صندوق‌ها، به خاطر اجرای مدل کار کمیته امداد در سوریه، لبنان و عراق است. ما اعتباری در این کشورها هزینه نمی کنیم. مثلا در لبنان، خود لبنانی ها یک تشکل به اسم موسسه امام خمینی(ره) دارنــد و صندوق‌های صدقات نصب کرده‌اند و صدقات مردم همان کشور را صرف رسیدگی به مستمندان کشور خودشان می کنند. سفر من و تعدادی از کارمندان کمیته امداد به کربلا هم، برای زیارت و با هزینه شخصی بود و هیچ مبلغی از کمک های مردمی کشورمان، به عراق برده نشده است. ضمن این که امسال، بیش از 4000 نفر از مددجویان کمیته امداد با وجوهات مردمی به  سفر زیارتی کربلا فرستاده شدند و این یکی از افتخارات ماست که در کنار توانمندسازی افراد، فعالیت‌های فرهنگی عقیدتی هم داریــم.»


 
برای خانه‌دار کردن مددجویان، با مشکل بزرگ گرانی زمین‌های مشهد روبه‌روییم؛
شهرداری و آستان‌قدس و خیران کمک کنند

به یکی از شعبات کمیته امداد، واقــع در میدان 15خرداد می‌رسیم. یکی از مددجویان که مستاجر است و ادعا می‌کند فقط 350 هزار تومان مستمری ماهانه می گیرد، از بالا بودن اجاره منزل مسکونی اش گلایه می کند و ضمن تشکر از اقدامات کمیته امداد، می‌پرسد:
 کمیته امداد برای تامین مسکن و پرداخت اجاره مسکن مددجویان، چه قدم‌های موثر و بلندمدتی برداشته؟»
  مدیرکل کمیته امداد استان، پاسخ می‌دهد: «تنها در مشهد، حدود 11 هزار خانواده تحت پوشش کمیته، فاقد مسکن هستند و در استان، تعداد این خانواده ها به حدود 20 هزار نفر می رسد. در سال 97، دو هزار مسکن نیازمند تعمیر و بازسازی مددجویان را کارگشایی کردیم اما شرایط حوزه مسکن به قدری وخیم شده که هم اکنون تامین مسکن برای مدد جویان بسیار مشکل است. هرچند در حوزه روستایی با کمک بنیاد مسکن، اقداماتی در حال انجام است و امیدواریم 3000 واحد روستایی و شهری طی امسال در دستور کار تعمیر قرار گیرد. در شهرها بیشتر به سامان دهی حوزه مسکن روی آورده ایم و این طرح را در قالب تامین مبالغ رهن و اجاره پیاده سازی می کنیم. ضمن این که در مشهد، رایزنی های اولیه ای با شهرداری و آستان قدس و تعدادی خیّر انجام داده ایم تا در صورت تامین زمین، در برنامه چند ساله آینده، اقداماتی در زمینه ساخت مسکن برای خانواده های محروم انجام شود. متاسفانه ما در مشهد، مشکل زمین داریم و مهم ترین مانع تامین مسکن در این شهر، گرانی زمین و بالا بودن مبالغ رهن و اجاره است. اگر دستگاه‌های اجرایی مختلف و خیران در سال‌های اخیر، همکاری هایی انجام می دادند قطعا ما می توانستیم پیش از این‌ها، موضوع مسکن را که بار سنگینی روی دوش خانواده هاست، حل کنیم. تا امروز هیچ زمینی از سمت هیچ نهادی برای خانه دار کردن مددجویان، به کمیته امداد واگذار نشده و امیدواریم دستگاه های متولی، نگاه ویژه تری به این بخش داشته باشند.»
 
حقوق کارمندان کمیته امداد از محل کمک‌های مردمی نیست
«چرا کمیته امداد با وجود بهره مند بودن از ساختمان‌ و املاک فراوان در نقاط مختلف شهر مشهد که طبیعتا دارای ارزش مالی فراوانی است، از این دارایی به نفع توانمندسازی مددجویان مثل راه‌اندازی کلاس‌های آموزشی، تهیه جهیزیه، افزایش مستمری ماهانه، ارائه وام و... استفاده نمی کند؟ آیا حقوق کارمندان کمیته امداد، از محل کمک‌های مردمی پرداخت می‌شود؟»
     این دو، از سوالات پرتکرار مددجویان کمیته امداد امام است که مدیرکل این اداره، در پاسخ می‌گوید: «ما هم به فروش و استفاده از ساختمان‌ها به نفع مددجویان فکر کرده ایم، منتها باید یاد آور شوم تعدادی از این ساختمان‌ها، استیجاری است و نمی توان با قاطعیت اعلام کرد تمام املاک تحت اختیار کمیته امداد، متعلق به خودش است. ما در کمیته امداد، هیچ وقت به فضا و ابزار به عنوان اولویت نگاه نمی کنیم و سیاست براین است که از امکانات به نفع محرومان، با کمترین بوروکراسی اداری، بهره ببریم. در خصوص فروش و استفاده از املاک و ساختمان‌های این اداره در این مسیر هم، نیازمند پاسخ مثبت از سوی دفتر تهران به استعلام در این زمینه هستیم. فارغ از این، متاسفانه برخی افراد شایعاتی مطرح می کنند که زیبنده خدمات شبانه روزی همکاران ما نیست. مثلا همین شایعه تامین حقوق کارمندان کمیته امداد از محل کمک های مردمی و حقوق های چند میلیونی پرسنل. مهم است بدانید حقوق کارمندان کمیته امداد هم از همان منبعی پرداخت می شود که حقوق دیگر کارمندان دولت و اگر کسی در این زمینه ادعایی دارد، حاضر به شفاف‌سازی صددرصد درباره هزینه کردهایمان هستیم.»
 
کمیته امداد توپ جمع کنِ نابه سامانی  و سوءمدیریت‌های کشور شده است
«چرا با وجود گذشت40 سال از تشکیل کمیته امداد و فعالیت‌هایش، هنوز مشکل فقر و تنگدستی در کشور و میان تعداد زیادی از مردم حل نشده است؟»
   این دغدغه دیگر برخی شهروندان درباره عملکرد کمیته امداد است که حبیب ا... آسوده در جواب، می گوید: «من به عنوان یک کارشناس و نه یک مسئول، می گویم به نظر من، کمیته امداد توپ جمع کنِ نابه سامانی و سوء مدیریت‌های کشور شده است. و در اصل، این کمیته امداد است که باید این را از مدیران و مسئولان نظام بپرسد و درباره فعالیت‌هایشان در زمینه ریشه کن کردن فقر، مطالبه‌گری کند. سال گذشته، کمیته امداد در استان خراسان رضوی 123 هزار مددجو داشت، منتها به دلیل نوسانات اقتصادی اخیر33 هزار خانواده دیگر، از پارسال تا الان تحت پوشش کمیته امداد قرار گرفتند و هم اکنون حدود 156 هزار خانواده تحت پوشش کمیته امداد استان هستند. اجاره ها چند برابر شده، گرانی ها فشار می آورد، تورم زیاد است و کمیته امداد هم اکنون از همه منابعش استفاده می کند تا مبالغی را به عنوان ُمسکن، به جامعه تحت پوشش خود تزریق کند تا این خانواده ها دچار سوء‌تغذیه، فساد و نارضایتی شدید نشوند. بضاعت کمیته امداد که از محل کمک های مردمی و بودجه ای که در اختیارش است فعالیت می کند، همین قدر است. در سال گذشته، در خراسان رضوی حدود 26 میلیارد تومان از صندوق های صدقات جمع آوری شد و این در حالی است که مثلا هزینه درمان مددجویان ما در سال گذشته بالای 60 میلیارد تومان، هزینه مسکن مدد جویان 85 میلیارد تومان و هزینه های اشتغال، تحصیل، دغدغه های فرهنگی، تهیه جهیزیه و لوازم منزل هم باید مدنظر قرار بگیرد.»
 
تمامی مددجویان امسال تحت پوشش  بیمه سلامت قرار گرفتند
زن سالخورده ای که از محله ساختمان مشهد، خودش را به این اداره رسانده، با چهره ای مستاصل روی پله ها‌ی راهروی این ساختمان نشسته و طبق توضیح یکی از کارمندان، چشم هایش به بیماری آب‌مروارید مبتلاست و به دلیل نداشتن وسع مالی، امکان مراجعه به چشم‌پزشک را نداشته.
    به این بهانه، از مدیرکل کمیته امداد استان، درباره میزان توجه به مسائل بهداشتی و درمانی مددجویان پرس و جـو می‌کنم که توضیح می‌دهد: «خوشبختانه تمامی مددجویان ما، امسال تحت پوشش بیمه سلامت قرار گرفتند و شرایط بهتری به نسبت قبل، از نظر توجه به بهداشت و درمان ایجاد شده است. در مواردی شبیه این مادرمان نیز، خدمات پرداخت هزینه ویزیت ارائه می شود. ولی همان طور که بیان شد، مشکلات مالی کمیته امداد، دست ما را برای ارائه خدمات شایسته تر بسته است.» پس از این صحبت‌ها، زنِ سالخورده، مشکلاتش را که از جنس مشکلات دیگر مددجویان است، با مدیرکل مطرح می کند و پاسخ می گیرد. این جا برخلاف بسیاری از ادارات، انتقادها متوجه مدیریت ناکارآمد و پاسخ گو نبودن کارمندان نیست، بلکه بیشتر از جنس درخواست و نیاز است. در خواست‌هایی که مدیرکل، دلیل آن را کمبود نقدینگی می‌داند و به صراحت اعلام می کند دولت و مجلس باید نگاه ویژه تری به کمیته امداد داشته باشند، چرا که مددجویانش، شایسته خدمات بهتری هستند.
 
مستمری مددجویان، متناسب با تورم و گرانی افزایش نیافته است
داخل راهرو، زنی که پرونده پزشکی همسرش را در دست دارد، با دیدن مدیرکل، اعلام می‌کند از سوی کمیته امداد به خانواده سه نفره‌شان، ماهی 360 هزار تومان به عنوان مستمری پرداخت می شود و اکنون که برای درمان همسر و پر کردن چاله چوله های زندگی، دنبال گرفتن وام قرض الحسنه است، با مشکل بزرگی به نام ضامن روبه روست.
   آسوده در پاسخ به این زن و درباره موارد مشابه می گوید: «ما خودمان تا سقف پنج میلیون تومان وام هایی به مددجویان واجد شرایط پرداخت  و اقساطش را از مستمری  مددجویان کم می کنیم. ولی برای مبالغ بالاتر، چنین مشکلاتی وجود دارد که باید برایش چاره اندیشی جدی کرد. ضمن این که قرار شده 20 درصد به حقوق این افراد اضافه شود و این گونه، دریافتی ماهانه هر کدام به 170 هزار تومان در ماه می‌رسد. اتفاقی که البته تا امروز نیفتاده و امیدواریم در نیمه دوم امسال محقق شود. اما واقعیت این است که این مبلغ با توجه به تورم های اخیر، به هیچ وجه جواب گوی هزینه های سرسام آور نیست و دولت نتوانسته معادل این گرانی‌ها، مستمری مددجویان کمیته امداد را افزایش دهد.» در ادامه، مشخصات این خانواده برای پیگیری درخواست‌شان یادداشت می شود تا پدر خانواده تحت درمان قرار گیــرد و دختر خانواده، در کلاس‌های آموزشی توانمندسازی ثبت نام شود.