روزنامه همدلی
1398/08/11
غلامعلی رجایی در گفت‌وگو با «همدلی»: طالقانی از پیشتازان انقلاب در احیای حقوق زنان
همدلی| یک فعال سیاسی اصلاح‌طلب می‌گوید: اعظم طالقانی یکی از شخصیت‌های کمیاب و مطرح در عرصه زنان بودند. از مناصب حکومتی انتظار می‌رفت نمایندگانی برای مراسم اعظم طالقانی می‌فرستادند یا حداقل بیانیه‌ای داده می‌شد.غلامعلی رجایی، در باره ریشه‌های حضور اعظم طالقانی در عرصه سیاست به «همدلی» می‌گوید: «خاندان طالقانی خاندان بزرگی هستند. ایشان هم دختر مرحوم آیت‌الله محمود طالقانی هستند که امام تعابیر بلند و به اعتقاد من کم‌نظیری درباره آیت‌الله طالقانی داشتند و ایشان را ابوذر زمان می‌گفتند. باید کارکرد تاریخی این ابوذر دیده شود که علیه چه جریانی است. به هر حال زبان آیت‌الله طالقانی مثل شمشیر برنده و نافذ بود. ایشان اولین امام جمعه تهران بودند هرچند به دخترشان کم لطفی شد.»
او می‌گوید: «از مناصب حکومتی انتظار می‌رفت نمایندگانی برای مراسم اعظم طالقانی می‌فرستادند یا حداقل بیانیه‌ای داده می‌شد. در هر حال ایشان دختر چنین مجاهدی بود که زندانی پس از زندان، ورود به جبهه ملی و عرصه‌های فرهنگی، نماینده اولین دوره مجلس شورای اسلامی و در تفسیر قرآن نقش عمده‌ای داشتند و لحظه به لحظه عمرشان را در مکتب طالقانی گذارنده بودند. بنابراین انتظارمی‌رفت که بتواند این راه را با وصیتی که خودش دارد، ادامه دهد.»
تا لحظه آخر هم ایستادگی کرد
این فعال سیاسی در پاسخ به این سوال که حضور فردی مثل اعظم طالقانی در عرصه سیاسی چه تاثیری بر جامعه زنان ایران داشته است؟ می‌گوید: «به نظر من یکی از شخصیت‌های کمیاب و مطرح در این عرصه بودند. به هر حال انقلاب ما اسلامی بود. زن و مرد شرکت کردند، ولی واقعیت این است که بعد از انقلاب به نوعی مصادره مردانه بر سر پست‌ها و نمایندگان شد. حتی تا سال 1360- 1361 در خاطرات آیت‌الله هاشمی هست که بعضی آقایان در قم به امام(ره) نامه نوشته بودند که خانم‌ها نباید نماینده شوند یا خانمی در تولد حضرت زهرا(س) در قم بیانیه خوانده بود، یکی از مراجع نوشته بود وقتی من دیدم یک خانم پشت تریبون رفته و جلوی مردم ظاهر شده، گریه کردم. خب این افراد معتقدند که زن باید در خانه بماند و امام(ره) هم گفته بود شما با این استدلال نیمی از جامعه را خانه‌نشین می‌کنید.»
رجایی می‌افزاید: «خانم طالقانی از کسانی بود که در رابطه با تفسیر بحث رجل سیاسی که در قرآن هم وجود دارد، مبارزه کرد. رجال منظور فقط مردان نیست. در قرآن به روشنی آمده است، اما در ترجمه‌ها، مردان مطرح شده ولی منظور مرد و زن است. مرد مذکر رجال نیست. ایشان در این مورد کار کردند و از پیشتازان انقلاب اسلامی در احیای حقوق نادیده گرفته شده زنان بودند. تا لحظه آخر هم ایستادگی کردند چه با انتشار نشریه‌های پیام هاجر و پیام ابراهیم، چه حضور در دوره اول نمایندگی مجلس و فعالیت‌های فرهنگی، اینها را ثمربخش‌ترکردند.»
خدمت به زنان و مردم
رجایی تصریح می‌کند: «ایشان مثل پدرش درک درستی از شرایط زمانی خود داشتند. بسیار مهم است انسان از زمانه خودش چه درکی داشته باشد و متناسب با آن کنش و فعالیتی داشته باشد. ایشان همواره دغدغه‌اش خدمت به زنان و مردم بود. اگرچه در مناصب دولتی به کار گرفته نشد و دور نگه داشته شد. با این که شخصیت فرهیخته‌ای بود که تحصیلات دانشگاهی و سابقه سیاسی داشت، اما خودش، خودش را پیدا کرد. یعنی یک جور خودیابی و خودکاوی در ایشان دیده شد. موسسه‌های قوی زنانه راه انداخت.» رجایی توضیح می‌دهد: «در جریان احیای حقوق زنان خدمت کرد و به‌خصوص در مناطق محروم ید طولایی داشت. در کمک کردن به درمان دردهای افراد محروم، رفع فقر و کوتاه کردن فاصله طبقاتی همیشه فعالیت داشتند. یکی از دغدغه‌های اصلی ایشان این بود که در تحقق اصول راستین مکتب نشان دهند که زنان هم بنده خدا هستند و شهروند درجه دو نیستند و باید حق‌شان دیده شود. همچنین نگاه‌شان متوجه محرومین، مستمندان و کسانی بود که در اداره زندگی ناتوان بودند.»
وی در پاسخ به این پرسش که موانع و مشکلات زنان فعال سیاسی در ایران را چه می‌دانید، می‌گوید: «به نظر من این بحث در یک مصاحبه تخصصی می‌گنجد، اما می‌توانم اشاره کنم این سابقه تاریخی دارد و از قبل مشروطیت تاریخ ایران، تاریخی مردانه بوده است؛ حتی در تاریخ باستان هم می‌بینیم. اساسا تاریخ رویکرد مردانه دارد. عرصه، عرصه مردان است. در سیاست و در جنگ‌ها چون بیشتر سیاست با قدرت نظامی درآمیخته بود، زنان از این عرصه دور نگه داشته شده‌اند، اما در عرصه فرهنگ، هنر، صنایع و ادبیات دور نگه داشته شده‌اند. حتی در دین هم می‌توانستند نقش‌آفرینی کنند، اما دور نگه داشته شدند. بنابراین یکی بحث تاریخی است. دوم نگاه خود زنان به خودشان است. شما ببینید مثلا نیمی از رای‌دهندگان شهرها زنان هستند، ولی اکثر انتخاب‌ها مردان هستند. یعنی کمتر ترجیح میدهند زنی را انتخاب کنند که از حقوق‌شان دفاع کند. اگربه این صورت باشد باید حتما تعداد نمایندگان زن مجلس ببیشتر از اینها باشد. آیا ما می‌توانیم بگوییم که زنانی شایسته نبوده‌اند که زن‌ها و مردها به آنها رای بدهند؟ نه این حرف درست نیست. در یک جلسه‌ای آیت‌الله هاشمی(ره) گفتند یکی از علل عقب نگه داشتن خانم‌ها خودشان هستند که عملا با انتخابات مردانه عرصه را در اختیار مردها قرار میدهند. در مواردی که این رویکرد وجود ندارد مثل علوم پزشکی، داروسازی و سایر رشته‌ها می‌بینیم که زن‌ها پیشتاز هستند و نقش خود را به خوبی ایفا کرده‌اند.»
سایر اخبار این روزنامه
اشرف بروجردی: طالقانی مبدع الگوی فعالیت سیاسی برای زنان بود
غلامعلی رجایی در گفت‌وگو با «همدلی»: طالقانی از پیشتازان انقلاب در احیای حقوق زنان
«همدلی» در گفت‌وگو با فعالان بیت‌کوین وضع ماینرها در ایران را بررسی کرد ناگفته‌هایی از ثروت‌های دیجیتالی
چرا باید از تهران تاریخی حفاظت کنیم؟
روزنه‌های ضعف نظام آموزشی مدارس عزیز کرده‌ها
اعظم طالقانی دیروز تشییع شد؛ «پیام هاجر» جاودانه شد
ولی‌الله شجاع‌پوریان اعظم طالقانی، بانوی مبارز، رجل انقلابی و سیاسی
انتخابات زودهنگام، وعده دولت برای کاهش خشم مردم روزهای حساس عراق
ولی‌الله شجاع‌پوریان اعظم طالقانی، بانوی مبارز، رجل انقلابی و سیاسی
عراق در آستانه وضعیت بی بازگشت
ظریف: ایرانیان در برابر زورگویی سر فرود نمی‌آورند
جهانگیری در دیدار رییس اجرایی دولت افغانستان تاکید کرد: آمریکا در جریان برجام تعهدات بین‌المللی را زیر پا گذاشت
