روزنامه همدلی
1398/08/13
نقاط کور در شفافیت اموال نمایندگان
همدلی – محسن رفیق: سامانه ثبت اموال نمایندگان مجلس، که البته پیشتر شروع به کار کرده بود، دیروز با افتتاح شعبه‌ای دیگر از این سامانه، این بار در صحن مجلس و در جهت امکان دسترسی ساده‌تر نمایندگان به این سامانه وارد مرحله عملیاتی جدیدی شد.این سامانه که تحت نظارت قوه قضاییه اداره شده و طبق مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام، فقط شخص رئیس قوه قضاییه امکان دسترسی به آن را دارد، در حقیقت بستر و فضایی است که در آن، نمایندگان مجلس به عنوان اشخاصی که در اصل وکیل و مورد اعتماد مردم شناخته می‌شوند، اموال منقول و غیرمنقول خود، همسر و فرزندان‌شان را اعلام می‌کنند تا با ایجاد شفافیت و بررسی اموال نمایندگان قبل و بعد از مسئولیت نمایندگی، شائبه‌های احتمالی سوءاستفاده برخی نمایندگان از موقعیت خود، به حداقل کاهش یافته و رسیدگی به تخلف‌های پیش آمده در این زمینه با سهولت بیشتری قابل پیگیری باشد.
این فرآیند البته بر اساس اصل 142 قانون اساسی پیگیری میشود که بر اساس آن نمایندگان مجلس به عنوان بخشی از مسئولان ذکر شده در این اصل، می‌بایست دارایی‌های خود و خانواده‌شان را قبل و بعد از خدمت و مسئولیت خود، به قوه قضاییه اعلام کنند. اگرچه تصویب ایجاد چنین سامانه‌ای به سال 94 برمی‌گردد، اما اجرای آن تا زمان ابلاغ توسط قوه قوه قضاییه در خرداد ماه 98 معطل ماند و در نهایت در 31شهریورسال جاری با راه‌اندازی سامانه ثبت اموال نمایندگان، اجرایی شد.
دارایی‌هایی که نمایندگان ملزم به ثبت آنها در این سامانه هستند عبارت است از: کلیه اموال غیرمنقول که شامل ملک و املاک است، حقوق دارای ارزش مالی، سرمایه‌گذاری‌ها و حق انتقال آنها، اوراق بهادار، موجودی حساب‌ها در بانک‌ها و صندوق‌ها، مطالبات، دیون و هرگونه منبع درآمدی مستمر، که مطابق با قانون، قوه قضاییه نسبت به رسیدگی به این اموال از جهت بررسی عدم افزایش «من غیر حق» اقدام می‌کند.
اگرچه از همان روزهای آغاز راه‌اندازی سامانه، بعضی از نمایندگان به ثبت اموال خود در این سامانه پرداختند و بیشتر آنها با ایجاد چنین بستری در جهت شفافیت موافق بودند، اما در ادامه، کار آن، با اما و اگرهایی روبه‌رو شد. برای نمونه خبرهایی از تغییر نام املاک و فروش دارایی‌‌ها توسط چند نماینده منتشر شد به گونه‌ای که حتی اطلاعات آن برای بررسی در دسترس کمیسیون اصل نود هم قرار گرفت.
از طرفی با توجه به گذشت بیش از یک ماه از شروع به کار این سامانه، گویی هنوز بعضی از نمایندگان تمایل چندانی برای ثبت دارایی‌های خود نداشته یا انجام این امر را به روزهای پایانی موکول کرده‌اند.
فارغ از وجوه مثبت اجرای چنین قوانینی که منجر به ایجاد شفافیت بیشتر فعالیت‌های مسئولان شده و نهایتا به تقویت اعتماد عمومی می‌انجامد به نوعی که شاید در آینده بتواند حصارهای بتونی مجلسی‌ها را به دیوارهایی شیشه‌ای و قابل رصد تبدیل کند، اما باید اشاره کرد که هنوز انجام چنین طرح‌هایی دوران ابتدایی خود را می‌گذراند و البته که کاستی‌های فراوانی دارد.
نمود اصلی چنین ادعایی را می‌توان در رصد کردن اموال نمایندگان مجلس، تنها توسط رئیس قوه قضاییه دانست، که اگر چه شاید به عنوان گام ابتدایی مناسب به نظر برسد، اما هنوز تا اتصال جامعه و نمایندگان به وسیله اصل شفافیت، فاصله‌ای دور دارد.
چه خوب بود و به روز و مدرن، اگر امکانی برای یک شهروند فراهم بود تا بتواند با یک جست‌وجوی ساده نام نماینده مجلس و دسترسی به صفحه مجازی او، علاوه بر دستیابی به اطلاعات و سوابق و نطق‌ها، فعالیت مالی او را هم رصد کرده و در کنار آن نیز تاییدیه قوه قضاییه یا سایر مسئولان مربوطه را ببیند. این گونه هر شهروند می‌توانست خود به تنهایی به تجزیه و تحلیل شعارهای نمایندگان مجلس بپردازد و فاصله نطق‌های او در دفاع از محرومان جامعه را با اعداد و رقم‌های صورت‌های مالی او متر کند.
نباید از نظر دور داشت که نمایندگان مجلس در حقیقت نماینده و وکیل مردم هستند و از آنجا که ممکن است برای دوره‌هایی متمادی در این عرصه حضور داشته باشند، لازم است که اگر نگوییم جزئیات که حداقل کلیاتی از عملکرد مالی آنها برای افکار عمومی آشکار شود تا مردم در پشت صندوق‌های رای فقط ژست‌های تبلیغاتی، نطق‌های آتشین یا انتساب آنها به لیستی جناحی را در نظر نداشته و به صداقت، ساده زیستی و از جنس مردم بودنشان رای دهند، امری که می‌تواند به راحتی روند انتخابات را متاثر سازد.
از سوی دیگر از نمایندگان پاک‌دست و دلسوز که بگذریم، چگونه به آسانی باید باور کرد که نماینده‌ای در این سطح و جایگاه، برای جلوگیری از دسترسی قوه قضاییه به لیست اموالش، قبل از پایان زمان اعلام شده، املاک خود را تبدیل کند، تغییر نام دهد و به نوعی قانون را که خود وکیل اجرای آن از جانب میلیون‌ها موکل است، دور بزند. دشوارتر آنکه از پس آن، این سوال در جامعه شکل بگیرد که چنین نمایندگانی از چه منابعی تامین مالی شده‌اند که هراس از اعلام اموال غیرمنزه خود دارند.
از اینها که بگذریم چه تدبیری بیندیشیم نماینده‌ای را که بر خلاف نطق‌های خود، اموالش را تبدیل به ارز خارجی کرده است و اگر نبود آن دغل‌دزد نابکار! این اندیشه هم بر باد می‌رفت که برای چنین احوالی هم می‌بایست که درایتی کنیم.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
همدلی ماجرای حذف اشعار مشاهیر ادبی از کتاب‌های درسی را ارزیابی کرد سُخُن را بریدند؟!
ناصر ایمانی در گفت وگو با «همدلی» مطرح کرد: قالیباف عَلَمی برای وحدت نمی‌شود
گزارشی از حاشیه‌های یک روز دیپلماسی در بهارستان؛ خروج ظریف، عصبانیت نمایندگان
نقاط کور در شفافیت اموال نمایندگان
رییس شورای شهر تهران تاکید کرد: لزوم توجه به شایسته سالاری در انتصابات شهرداری تهران
شرایط حمایت از افشاگران فساد تعیین شد
رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار هزاران نفر از دانشجویان و دانش‌آموزان به مناسبت سالگرد 13 آبان:
عربستان، آرامکو را می‌فروشد؛ خبری که دیده نشد.آیا اتفاقی در سایه بازار جهانی انرژی قرار گرفته است؟
رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار هزاران نفر از دانشجویان و دانش‌آموزان به مناسبت سالگرد 13 آبان:
به رانت‌خوار رای نمی‌دهم
با اشاره به یک ماه اعتراضات خیابانی؛ عبدالمهدی: زمان بازگشت زندگی عادی به عراق است
روایتی متفاوت از عضو سابق کابینه دولت موقت ازفردای13 آبان: شبی که آقایان نیامدند
آنچه گذشت: اقدام دانشجویان پیرو خط امام خودسرانه نبود
