اگر توان مدیریتی ندارید مسئولیت نپذیرید

حضرت آيت‌ا... خامنه‌اي مقام معظم رهبري با شرح روايتي درباره توصيه پيامبر اعظم(ص) خطاب به ابوذر، ضمن انتقاد به ثبت‌نام بي‌محاباي برخي افراد در انتخابات مجلس، تاکيد کردند: هر مسئوليّتي، هر سِمَتي، هر توانايي‌اي، در کنارش يک مسئوليّتي دارد، يک تعهّدي وجود دارد. بايد ديد که آيا مي‌توانيد آن تعهّد را انجام بدهيد يا نه؟ اين خيلي درسِ بزرگي است. متن کامل سخنان حضرت آيت‌ا... خامنه‌اي در جلسه درس خارج فقه ايشان به شرح زير است: «بسم‌ا... الرّحمن‌الرّحيم، الحمدلله ربّ العالمين و الصّلاة و السّلام علي سيّدنا محمّد و آله الطّاهرين و لعنة ا... علي اعدائهم اجمعين. عَن اَبي‌ذَرٍّ (سَلامُ‌ا... عَلَيهِ) آن النَّبيَّ (صَلَّي‌ا... عَلَيهِ وَ آلِهِ) قالَ يا اَباذَرٍّ اِنّي اُحِبُّ لَکَ ما اُحِبُّ لِنَفسي اِنّي اَراکَ ضَعيفاً فَلا تُؤَمَّرَنَّ عَلي اِثنَينِ وَ لا تَوَلَّيَنَّ مالَ يَتيم. قالَ يا اَباذَرٍّ اِنّي اُحِبُّ لَکَ ما اُحِبُّ لِنَفسي. خود جناب ابي‌ذر اين توصيه پيغمبر به خودش را ذکر مي‌کند؛ براي ما‌ها هم درس است، درس بسيار بزرگي است. حضرت به او فرمود من هرچه براي خودم دوست مي‌دارم، براي تو هم دوست مي‌دارم؛ يعني آن چيزي که مي‌خواهم به تو بگويم، از روي کمال محبّت است؛ چون انسان به خودش کمال محبّت را دارد. خب؛ حالا آن حرفي که حضرت مي‌خواهد به ابي‌ذر بزند چيست؟ اِنّي اَراکَ ضَعيفا. من جنابعالي را در مديريّت، ضعيف مي‌بينم. خيلي آدم خوبي هستي، مجاهد في‌سبيل‌ا...، رُک‌گو و آسمان بر راست‌گوتر از او سايه نيفکنده، زمين راست‌گوتر از او را بر خودش حمل نکرده؛ اينها همه به جاي خود محفوظ، امّا شما آدم ضعيفي هستي. فَلا تُؤَمَّرَنَّ عَلي اِثنَين حالا که آدم ضعيفي هستي، مواظب باش بر دو نفر هم رياست نکني! يعني پيدا است آن ضعفي هم که حضرت فرمودند، ضعف در مديريّت است؛ يعني تو آدمي هستي که مديريّت نداري؛ اگر چنانچه بر دو نفر يا بيشتر رياست پيدا کردي، نمي‌تواني کار آنها را به سامان برساني. اين، درس براي ماهاست. ما -حالا همه ما نه؛ بعضي‌مان اين جوري هستيم- به مجرّد اينکه يک مسندي، يک جايي يا خالي مي‌شود يا ممکن است خالي بشود، فوراً چشم مي‌دوزيم که برويم آنجا! خب؛ شما اوّل نگاه کن ببين مي‌تواني يا نمي‌تواني. حالا بحث اسم‌نويسي براي انتخابات مجلس است، گفتند شروع شده، همين‌طور بدون محابا مي‌روند! خب؛ شما که مي‌خواهي بروي آنجا، آنجا سؤال دارد؛ اين توانايي‌اي که خدا به من و شما مي‌دهد، کنارش مسئوليّت هست. اين [مطلبي] که عرض مي‌کنم، در مورد خود اين حقير از همه بيشتر است. شما هم همين جور؛ يعني آن کساني که مسئوليّتي دارند، همين جور. هر مسئوليّتي، هر سِمَتي، هر توانايي‌اي، در کنارش يک مسئوليّتي دارد، يک تعهّدي وجود دارد. مي‌توانيد آن تعهّد را انجام بدهيد يا نه؟ اين خيلي درسِ بزرگي است. وَ لا تَوَلَّيَنَّ مالَ يَتيم. هيچ مال يتيمي را هم شما به عهده نگير. نه از باب اينکه احتمال اين وجود دارد که خداي نکرده مثلاً ايشان دست‌درازي مي‌کند به مال يتيم. خب؛ مقام ابي‌ذر خيلي بالاتر از اين حرف‌هاست، نزديک مقام عصمت است مقام او؛ پس اين احتمال در او نيست. علّت اينکه مي‌گويند توليّت مال يتيم را قبول نکن، اين است که نمي‌تواني حقّ يتيم را به او بدهي؛ ديگران مي‌آيند دست‌درازي مي‌کنند، جنابعالي هم آدم ضعيفي هستي، تدبير لازم را نداري و نمي‌تواني. برجستگي‌هاي نظام اسلامي و نظام ارزش‌هاي اسلامي اينهاست؛ يعني در درجه اوّل، من و شما خودمان مسئوليم که ببينيم اين کار را قبول بکنيم؟ نکنيم؟ مي‌توانيم؟ نمي‌توانيم؟ اين بسيار مساله مهمّي است. امالي طوسي، مجلس سيزدهم، ص 384؛ «از ابوذر روايت است که رسول خدا (صلّي‌ا... عليه و آله) فرمود: ‌اي ابوذر! من آنچه براي خود دوست مي‌دارم براي تو نيز دوست مي‌دارم؛ همانا تو را ناتوان مي‌بينم، پس هيچ‌گاه به دو نفر امر نکن و به هيچ وجه عهده‌دار مال يتيم مباش.