تله‌ای برای بستر حیات

عبدالحسین  طوطیایی  پژوهشگر کشاورزی در شرایطی که به نظر می‌رسد متولیان صیانت از عرصه‌های طبیعی و محیط زیست به دلایل مختلفی توان لازم را در انجام  وظایف حاکمیتی خود ندارند، دلسوزان بی‌ابزار اما پراحساس این حوزه بار سنگینی از گرانی را بر شانه‌های خود حس می‌کنند. اکنون خبرها از نهایی‌شدن مطالعه طرح مخرب «مرکز گردشگری و احداث تله‌کابین» در پارک جنگلی «کبودوال» در علی‌آباد کتول استان گلستان حکایت دارد. از سال 1392 قرار شد که طرحی در این پارک اجرا شود که متأسفانه همان زمان شورای عالی جنگل‌ با کلیت آن طرح موافقت کرده بود. طی همان سال‌ها نیز مطالعات نصب تله‌کابین در منطقه آغاز شد و سازمان جنگل‌ها، اداره کل میراث فرهنگی و سازمان حفاظت محیط زیست نیز مجوز این اقدام را صادر کردند. در حال حاضر طرح نصب تله‌کابین در جنگل‌های ثبت جهانی‌شده هیرکانی در مرحله شورای عالی معماری و شهرسازی قرار دارد. مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان می‌گوید که در شورای عالی معماری و شهرسازی نمایندگان دستگاه‌های مختلفی از جمله منابع طبیعی، محیط زیست، میراث فرهنگی، وزارت راه و شهرسازی و... حضور دارند.
بررسی گذرا از روند تخریب منابع طبیعی به‌خصوص جنگل‌خواری چند دهه گذشته  نشان می‌دهد که استان گلستان در بین سه استان شمالی آماج بیشترین آسیب‌ها قرار داشته است؛ آسیب‌هایی که به نام بهره‌برداری و  بعضا با حمایت  نهادهای خاصی  رخ داده است. اگر در حال حاضر 200 هزار هکتار از اراضی این استان در معرض بیابانی‌شدن قرار دارد یا که سیل‌های اسفند ماه سال گذشته موجب بروز خسارات سنگین  در این ناحیه شد بایستی ریشه آن را در مدیریت ناکارآمد منابع طبیعی  منطقه و برداشت‌های بی‌رویه از جنگل های هیرکانی آن دانست. انتظار این بود که لااقل خاطره حوادث ناشی از این سیل‌ها در حافظه نزدیک متولیان استان گلستان بماند تا به همین سرعت  روند تخریب‌ها مجددا ادامه نیابد. همین که سرنوشت این بخش از جنگل‌های بی‌نظیرهیرکانی قرار است در شورای عالی معماری و نه شورای عالی منابع طبیعی تعیین شود، خود نشان از غربت جایگاه منابع طبیعی است. مدیریتی که باید در چنین کمیته‌ای از حق وتو برخوردار می‌شد. اگر تحلیلگران اقتصادی این پروژه، ارزش بی‌بدیل این درختان را  با پایبندی به منافع ملی پایدار متوجه بودند، هرگز در مقام دفاع از بازده  ناچیز مادی آن برنمی‌آمدند.
با چنین توجیهاتی صنعت داخلی خودرو هم‌اکنون جان میلیون‌ها نفر از هموطنان ما را در تله آلودگی پرخطری در تهران و دیگر کلانشهرها  گرفتار کرده است. ای کاش بخش کشاورزی و منابع طبیعی کشور در آستانه تحولات مدیریتی جدید خود بتواند با ایستادگی در برابر این پروژه‌های سبزستیز، نور امیدی در دلسوزان این عرصه بتاباند. مدیریتی  که این‌بار از طرف نهادهای بین‌المللی هم که جنگل های هیرکانی را به ثبت رساندند مورد پرسش قرارخواهند گرفت.  امیدواریم که بانیان این  پروژه هم  باور کنند که در شرایط احتضار جنگل‌هایی که برای سرمایه‌گذاری خود انتخاب کرده‌اند این تله‌کابین  عملا  به تله‌ای برای به دام افتادن آخرین رگه‌های حیات منطقه تبدیل خواهد شد. منطقه‌ای که هنوز ظرفیت‌های نهفته بسیاری برای سرمایه‌گذاری ملی و پایدار در دل خود دارد.