روزنامه ابتکار
1396/02/19
«ابتکار» از فرصت‌ها و چالش‌های صنعت سنگ ایران گزارش می‌دهد خرد شدن سنگ زیرپای تصمیمات دولت قبل
مهشید خیزانگروه اقتصادی: طی سه دهه اخیر صنعت سنگ در جهان به‌طور متوسط به ترتیب نزدیک به ۷ و ۹ درصد رشد را در تولید و صادرات تجربه کرده است؛ در این میان کشورهای چین، برزیل، هند و ترکیه بیشترین سهم را در این رشد داشته‌اند. این صنعت در ایران نیز از سال ۷۵ تا حدود سال ۹۲ هرساله رشد ۱۲ درصدی داشت اما برخی تصمیم‌های دولت گذشته باعث شد این صنعت نتواند به اهداف خود برسد. براساس آخرین آمارها تنها در تولید معادن سنگ‌های تزئینی رقم تولید طی ۵ سال اخیر از ۱۷ میلیون تن به ۱۱ میلیون تن رسیده است؛ در سایر حوزه‌های این بخش نیز آمارها روند نزولی خود را نشان می‌دهد.
مشکلات تامین نقدینگی
طبق آمارهای موجود درصد ضایعات سنگ‌های تزئینی در ایران از مرحله استخراج تا مرحله نصب حدود 65 درصد است که این آمار حدود سی درصد از استانداردهای جهانی بیشتر است. براساس تحقیقات صورت گرفته بیشترین ضایعات سنگ‌های تزئینی در معدن و هنگام استخراج صورت می‌گیرد؛ درحالی‌که در خارج از کشور و در معادن کشورهای توسعه یافته اینگونه نیست و استخراج سنگ از معدن با کمترین درصد ضایعات همراه است. ازسوی دیگر بسیاری از معادن سنگ‌های تزئینی در کشورهای توسعه یافته دست بخش خصوصی است؛ بخش خصوصی در این مورد مالک است بنابراین در مورد چگونگی استخراج از معدن تصمیمات درست و کارشناسانه می‌گیرد و طوری استخراج می‌کند که حتی یک کیلوگرم از سنگ معدن دور ریخته نشود. در ایران اغلب معادن سنگ‌های تزئینی دولتی و یا وابسته به نهادهای دولتی هستند و معدنکاران اغلب پیمانکاران اینگونه معادن به شمار می‌آیند.
طبق آمارهای وزارت صنعت به علت کاهش ساخت و ساز در کشور و افزایش واردات سنگ، از ۱۹۰۰ معدن سنگ‌های تزئینی دارای پروانه حدود ۴۰ درصد آن به دلیل مشکلات اقتصادی و نداشتن بازار غیرفعال شده و از ظرفیت ۲۷ میلیون تن معادن فقط 5.7 میلیون تن آن استخراج شده است. درحال حاضر در بخش سنگ‌های تزئینی با تشدید رکود و کاهش ساخت و ساز فضای مطلوبی وجود ندارد. البته تعدادی از واحدها که گردش مالی مناسبی دارند بر رکود فائق شده و به دنبال بازارهای صادراتی در کشورهای همسایه رفتند که در این مسیر به نتایج مناسبی نیز دست پیدا کردند. اما آن دسته از واحدهای معدنی که مشکلات زیادی در تامین نقدینگی داشتند در رقابت بازار نتوانستند دوام بیاورند.
ارزش افزوده
ارزش افزوده که به یکی از معضلات صنعت سنگ تبدیل شده، عملا صدای فعالان این حوزه را در آورده و آنها با وضع موجود توانایی پرداخت 9 درصد از محصولاتشان را ندارند.
حسن غیاثوند رئیس کانون سنگ ایران نیز در این خصوص گفت: ارزش افزوده یکی از مشکلات اساسی صنعت سنگ است که این مشکل به‌خوبی حل شد. در بیست و سوم آذرماه سال گذشته توافق‌نامه‌ای با سازمان امور مالیاتی در بخش ارزش‌افزوده به‌عنوان کانون سنگ امضا شد تا این مشکل رفع شود.
صادرات از سر گرفته شود
محمدحسین اعتمادی مدیرعامل یکی از شرکت‌های سنگ‌بری درخصوص وضعیت کنونی صنعت سنگ به «ابتکار» گفت: در سال‌های قبل از تحریم‌ها و قطع شدن روابط سیاسی و اقتصادی ایران با بسیاری از کشورها، وضعیت این صنعت مناسب بود و چرخ تولید به خوبی می‌چرخید؛ در آن زمان میزان مصرف داخل و صادرات نیز رقم بالایی بود و ناچار نبودیم حتی برای مصرف داخل، سنگ وارد کنیم.
اعتمادی اضافه کرد: بعد از آنکه در دو دولت قبل ایران درگیر تحریم‌های بین المللی شد، عملا صنعت سنگ ایران با مشکلات فراوانی روبه‌رو شد و این اتفاق منجر به تولید زیاد و مصرف کم شد. ازسوی دیگر به دلیل آنکه قیمت تمام شده فرآوری سنگ بالاست، میزان صادرات نیز کاهش یافته و باعث شده برخی کارخانه‌های سنگ‌بری نیمه تعطیل یا عموما تعطیل شوند. بنابراین فعال نبودن صنعت سنگ به دولت فعلی برنمی‌گردد و اقدامات دو دولت قبل باعث شد تا درحال حاضر این صنعت با مشکلات عدیده ای روبه‌رو شود.
وی درخصوص کشورهای رقیب تاکید کرد: هم اکنون کشورهای ترکیه و چین با قیمت‌های تمام شده پایین‌تر، سنگ را به دیگر کشورها صادر می‌کنند که این باعث از دست رفتن صادرات از ایران شده است. ازسوی دیگر ما 30 درصد حق بیمه کارگر را پرداخت می‌کنیم که با 9 درصد ارزش افزوده ای که از ما دریافت میشود، عملا خالص سود ما رقم پایینی است و برای ما به صرفه نیست. ازطرفی بحث‌هایی برای حذف ارزش افزوده با دولتی‌ها داشتیم، به این دلیل که هم اکنون به اندازه کافی بازار خراب است و خریدار سنگ وجود ندارد و با همین قیمت نیز مشکل داریم. حتی ما حدود چند درصد قیمت محصولاتمان را کاهش دادیم، بنابراین با این شرایط آقایان چگونه انتظار دارند که قیمت سنگ را بالا ببریم و مبالغی را به عنوان مالیات برارزش افزوده از مشتری بگیریم.
این فعال حوزه سنگ ادامه داد: یکی دیگر از مشکلات اصلی این حوزه، واردات سنگ است که باعث شده دولت از کشورهای چین و اسپانیا سنگ وارد کند که اغلب هم بدون گمرک هستند؛ بنابراین عملا ریشه تولید به سمت خشک شدن می‌رود. نکته دوم اینکه عملا بانوان در این صنعت نقش فعالی ندارند؛ اما ما با تلاش توانستیم بانوان را در قسمت سنگ‌های تزئینی به‌کار بگیریم، لازم است دولت نیز در این خصوص حمایت‌های بیشتری را صورت دهد.
اعتمادی در پایان با اشاره به اقدامات انجام شده در جهت حمایت صنعت سنگ در دولت فعلی گفت: در دولت جدید قرار شده سنگ‌بری‌هایی که مالیات پرداخت نکرده بودند، حذف شود که این موضوع تاحدی خوش بینی را به این صنعت بازگردانده است. ازسویی از دولت درخواست میشود تا واردات سنگ فرآوری شده را به صفر نزدیک کند و در صورت واردات نیز سنگ خام را به کشور وارد کند. در این صورت هزینه استخراج از معدن کاهش می‌یابد و با قیمت تمام شده کمتر می‌توانیم آن سنگ‌ها را صادر کنیم. نکته دیگر آنکه در دهه 70 ما از طریق کشورهایی مثل دبی صادرات به آمریکا نیز داشتیم که بعد از تحریم‌ها عملا متوقف شد؛ خوشبختانه در دولت فعلی گفتوگو با کشورهای مختلف آغاز شده و می‌توانیم به صادرات دوباره نیز امید داشته باشیم.
واردات سنگ، بلای جان صنعت
ابوالقاسم شفیعی رئیس انجمن سنگ ایران نیز در ارتباط با عوارض واردات سنگ گفت: درحال حاضر سنگ وارداتی ۱۰۰ درصد عوارض دارد، با این وجود ارزان‌تر از سنگ داخلی در کشور به فروش می‌‌رسد. این نشان می‌دهد که ما مشکل قیمت تمام شده داریم و متاسفانه در فرآیند رقابتی کردن قیمت سنگ بریده ایران به‌طور دائمی سیر نزولی را طی می‌کنیم و هیچ وقت مسئله را حل نکردیم.
رئیس انجمن سنگ ایران بیان کرد: در انجمن این هدف را دنبال می‌کردیم که سهم ایران از صادرات سنگ را دست‌کم به ۲ میلیارد دلار برسانیم اما متاسفانه سهم ۲۵۰ میلیون دلاری ما هم درحال کاهش است و به زیر ۲۰۰ میلیون دلار رسیده است. ازطرف دیگر قیمت تمام شده سنگ تزئینی در ایران به دلیل بهره‌وری پایین در این بخش بالاست. ماشین آلات مجهز و به روزی داریم اما برابر با استانداردهای جهانی سنگ را تهیه نمی‌کنیم. این مشکلات باید حل شود و صرفا طرح شعار مخالفت با خام فروشی به صنایع کمک نمی‌کند.
سایر اخبار این روزنامه
جهانگیری:
ارائه برنامه‌های غیرواقعی در زمینه اشتغال پذیرفتنی نیست
منتقدان مذاکرات و توافق هسته‌ای از نقد کردن چک برجام می‌گویند
دست‌درازی دلواپسان به میوه برجام
«ابتکار» واکنش های گسترده بین المللی به پیروزی ماکرون را بررسی می کند
بازگشت فرانسه
علیرضا صدقی
اصلاح‌طلبان خندان؛ اصولگرایان عصبانی
دولت یازدهم چگونه با بحران آب جنگید؟
سال های سخت آب
فصل مشترک سیاست رئیسی و احمدی‌نژاد در حوزه مسکن چیست؟
بنای «کرامت» روی خاک سست «مهر»
«ابتکار» جنبه‌های ممنوع الخروجی بانوان ورزشکار ایرانی را بررسی می‌کند
زنان در بند یک حق
«ابتکار» از فرصت‌ها و چالش‌های صنعت سنگ ایران گزارش می‌دهد
خرد شدن سنگ زیرپای تصمیمات دولت قبل
عبدالله ناصری در گفتوگو با «ابتکار»:
تندروها از انتخابات پرشور هراس دارند
روحانی در همدان :
ملت ایران از مسیر آزادی دست نخواهد کشید
رئیس قوه قضاییه:
نامزدها شعارهای بی اساس و غیر منطقی ندهند
پرسپولیس ۴ - ۲ الوحده
صعود شیرین با هتریک طارمی
