اقتدار در دریا

گروه سیاسی/ رزمایش نظامی دریایی مشترک چهار روزه ایران، روسیه و چین با عنوان «کمربند امنیت دریایی» در حالی دومین روز خود را پشت سر گذاشت که رسانه‎های خارجی همچنان مشغول پوشش گسترده و تحلیل‌هایی درباره آن هستند. این رزمایش که روز جمعه با پهلوگیری شناورهای روسیه و چین در بندر شهید بهشتی چابهار آغاز شد و نخستین عملیات مشترک سه کشور از زمان وقوع انقلاب اسلامی در ایران به شمار می‎آید، در جریان رژه بزرگ دریایی در سنت پترزبورگ در ماه ژوئیه سال جاری به توافق سه کشور ایران، روسیه و چین رسیده بود.
هرچند از رزمایش مشترک سه کشور با عنوان «هشدار جدی برای امریکا» یاد می‎کنند، اما معاون عملیات نیروی دریای ارتش، دستیابی به امنیت جمعی و تبادل تجربه در حوزه مقابله با تروریسم و دزدی دریایی را از اهداف مهم این رزمایش برشمرد. دریادار دوم غلامرضا طحانی روز گذشته در جلسه توجیهی این رزمایش که با حضور فرماندهان یگان‌های روسی و چینی شرکت‌کننده برگزار شد، گفت: شمال اقیانوس هند یکی از مهم‌ترین آبراه‌های جهان بوده و نقش مهمی در تجارت بین‌الملل دارد. ماهیت مشترک تهدیدات دریایی و تحولات سیاسی بین دولت‌ها برای انجام اقدامات هماهنگ، باعث شده که نیروهای دریایی سه کشور بیش از گذشته با یکدیگر همکاری کنند. به گزارش ایرنا،  وی با بیان اینکه بالا بردن آمادگی رزمی، دستیابی به امنیت جمعی و تبادل تجربه در حوزه مقابله با تروریسم و دزدی دریایی از اهداف مهم این رزمایش است، عنوان کرد: امیدوارم به نحو مطلوب و شایسته بتوانیم مراحل مختلف طرح‌ریزی و اجرای این رزمایش مشترک سه‌جانبه را انجام دهیم. معاون عملیات نیروی دریایی ارتش افزود: برقراری امنیت کامل خطوط کشتیرانی در منطقه اقیانوس هند، بویژه در محدوده بین تنگه هرمز، مالاکا و باب‎المندب موسوم به مثلث طلایی، از یک سو ضامن حفظ منافع اقتصادی در صحنه جهانی بوده و از سوی دیگر، همکاری و همگرایی نیروهای دریایی مختلف را می‌طلبد.
 دریادار سیاری، معاون هماهنگ کننده ارتش هم دیروز در نشستی خبری با محوریت این رزمایش گفت: نشان دادن اقتدار دریایی جمهوری اسلامی ایران در شمال اقیانوس هند، برقراری امنیت در شمال اقیانوس هند، نجات کشتی‌های آسیب دیده، امداد و نجات، نزدیک شدن تفکرمان در اجرایی کردن تاکتیک نادر عملیات‎های دریایی و تبادل تجربیات با کشورهای حاضر در رزمایش و تقویت مناسبات بین‌المللی بین ایران و کشورهای شرکت کننده از جمله اهداف برگزاری رزمایش مرکب سه کشور ایران، روسیه و چین است.
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان نیز در پیامی توئیتری به‌ مناسبت آغاز رزمایش مشترک دریایی ایران، روسیه و چین، بر تعهد جمهوری اسلامی ایران و شرکایش به تأمین امنیت آبراهه‌های حیاتی منطقه تأکید کرد و نوشت: «ایران از مدت‌ها قبل آمادگی خود را برای همکاری با همسایگان در راستای تأمین امنیت خلیج فارس اعلام کرده است. پویش صلح هرمز هم‌اکنون روی میز است. رزمایش دریایی مشترک ما در دریای عمان و اقیانوس هند با شرکای روسی و چینی‌مان بخوبی نشان‌دهنده تعهد ما به تأمین امنیت آبراهه‌های حیاتی است.»


نگاه رسانه‌های جهان به رزمایش
رسانه‏‌های بین‌المللی که به پوشش رزمایش مشترک ایران، روسیه و چین پرداختند در تحلیل‌های خود از ائتلاف این سه کشور به عنوان یکی از اتفاقات مهم یاد کردند و در گزارش‎های خود از پیام ایران برای رد منزوی شدن خود در جهان، گفتند. در حقیقت محور این تحلیل‌ها تأکید بر این نکته بود که رزمایش نظامی درون خود محتوا و پیام‌های سیاسی هم دارد مبنی بر اینکه مسکو و پکن، تهران را در مواجهه با واشنگتن تنها نمی‌گذارند.
روزنامه رای‌الیوم چاپ لندن در گزارشی نوشت که رزمایش سه‌جانبه ایران، روسیه و چین پیامی به امریکا و دیگر کشورهای غربی است. در این گزارش آمده است: شاید زود باشد که بگوییم این رزمایش تجسم یک ائتلاف سه‌جانبه جدید باشد اما پیامی برای امریکا و دیگر کشورهای غربی است که در ماه گذشته از تشکیل دو ائتلاف دریایی با همین هدف خبر دادند؛ ائتلافی که برخی از کشورهای حاشیه خلیج (فارس) مانند عربستان و امارات به آن پیوستند. این گزارش در ادامه می‎نویسد: «ایران که با تحریم‌های شدید امریکا مواجه است بیشترین استفاده را از این رزمایش می‌برد زیرا حداقل از نظر روحی و روانی تحریم‎های تحمیل شده بر آن از سوی امریکا را می‌شکند و به جهان این پیام را می‎رساند که ایران منزوی نیست و دوستان راهبردی بزرگ یعنی چین و روسیه را دارد. امریکا دیگر به تنهایی حاکم جهان نیست و دیگر نمی‎تواند سرنوشت نظامی و سیاسی آن را تعیین کند. همچنین دوران حاکمیت امریکا در این چارچوب بسرعت در حال فرسایش است و منطقه خلیج ‌(فارس) و تنگه هرمز دیگر همچون 100 سال گذشته در انحصار آن نیست.» شبکه قطری «الجزیره» هم در گزارشی به اهداف رزمایش دریایی مشترک ایران، روسیه و چین پرداخته و نوشته است: اگرچه این رزمایش با شعار «حمایت از کشتیرانی» برگزار شد اما اهدافی «سیاسی» و «نظامی» دارد زیرا در منطقه‌ای در حال برگزاری است که واشنگتن از چند دهه پیش به بهانه رساندن نفت به بازارهای جهانی در آن نفوذ گسترده‌ای دارد و طی ماه‌های گذشته آب‌هایی که جنوب ایران را احاطه کرده‌اند به محوری اصلی برای تنش‌های بین‌المللی تبدیل شده‌اند و امریکا به منظور توقف فروش نفت ایران فشارهای شدیدی در آن منطقه ایجاد کرده است.الجزیره به نقل از عباس اصلانی، پژوهشگر مرکز پژوهش‌های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه نوشته است: تقویت همکاری‌های تهران با قدرت‌های بزرگ مانند روسیه و چین تلاش‌های امریکا برای منزوی کردن ایران را با شکست مواجه می‌کند و احتمال انجام عملیات نظامی علیه ایران را کمتر می‌کند.
حسین دلیریان، کارشناس مسائل نظامی  هم به این شبکه قطری گفته است: این رزمایش در راستای قدرتنمایی جمهوری اسلامی ایران در برابر دخالت‌های امریکا و انگلیس در آب‌های خلیج فارس و همچنین ایستادگی پکن و مسکو در کنار تهران در حال برگزاری است. این رزمایش در واقع آغازی برای همکاری نظامی گسترده میان کشورهای شرکت کننده است و انتظار می‌رود که این همکاری نظامی میان تهران، مسکو و پکن بزودی به یک «ائتلاف استراتژیک» تبدیل خواهد شد و این سه کشور بر اساس اهداف و منافع مشترک خود به صورت دوره‌ای به تمرینات نظامی خود ادامه
خواهند داد.
خبرگزاری آسوشیتدپرس اما گزارشی متفاوت از این رزمایش داشت. این رسانه در گزارش خود اعلام کرد که برخی تحلیلگران این رزمایش را واکنشی به تحرکات اخیر امریکا و متحدانش بویژه عربستان سعودی در منطقه می‌دانند و ادامه داد: «تهران چندی است، در بحبوحه تحریم‌های اقتصادی بی‌سابقه از سوی واشنگتن، خواستار افزایش همکاری‌های نظامی با پکن و مسکو شده است. سفرهای نمایندگان نیروی دریایی چین و روسیه به ایران نیز طی سال‌های اخیر افزایش یافته است.»
روزنامه انگلیسی دیلی‌میل در خبری نوشت: ایران، روسیه و چین رزمایش دریایی مشترک بی‌سابقه‌ای را در بحبوحه نگرانی‌ها از اینکه علیه امریکا و دیگر قدرت‌های غربی باشد، آغاز کردند. به نوشته دیلی‌میل، رزمایش مذکور در حالی برگزار می‌شود که دولت امریکا با خروج از توافق هسته‌ای ایران در سال گذشته و بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران، تنش‌ها را حول برنامه هسته‌ای ایران افزایش داده است.
خبرگزاری آناتولی هم با اشاره به صحبت‌های معاون عملیات نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران نوشت این رزمایش محدوده‌ای به وسعت ۱۷هزار کیلومتر را پوشش می‌دهد و هدف آن تقویت امنیت و بنیادهای این‌گونه همکاری‌های نظامی در منطقه است. این خبرگزاری همچنین به قصد امریکا و اتحادیه اروپا برای تشکیل ائتلاف‌های دریایی جداگانه‌ای به بهانه تأمین امنیت ناوبری در آب‌های جنوبی ایران اشاره کرده و نوشت ژاپن هم اعلام کرده که نیروهای خود را در منطقه مستقر می‌کند.

بـــــرش
سناریوی آخر زمانی برای امریکا

شبکه خبری فاکس بیزنس در مصاحبه با «کی تی مک فارلند» قائم‌مقام پیشین مشاور امنیت ملی امریکا به موضوع برگزاری رزمایش سه کشور در بحبوحه تنش‎ها در منطقه محل برگزاری آن و نیز تنش بین امریکا و ایران پرداخت. مجری این شبکه از فارلند پرسید این رزمایش تا چه اندازه می‎تواند برای امریکا نگران کننده باشد که او پاسخ داد ما ۷۵ سال را صرف کردیم تا مطمئن شویم که روس‎ها و چینی‎ها ائتلافی تشکیل نمی‎دهند. ما نمی‎خواهیم روسیه با ایران متحد شود. روسیه کشوری محصور در خشکی است و به بنادر آب‎های گرم دسترسی ندارد. اگر با ایران در ارتباط باشد این دسترسی میسر می‎شود. قرار گرفتن این سه کشور در کنار یکدیگر، ظرفیت نظامی روسیه، موقعیت جغرافیایی و نفت ایران و ثروت و  پیشرفت چین در زمینه فناوری، بویژه اگر سه کشور بخواهند ائتلاف نظامی تشکیل دهند، یک سناریوی کابوس‌گونه کامل برای ما خواهد بود. این مقام امریکایی مدعی شد اقتصاد ایران در حال فروپاشی است، اقتصاد روسیه لنگ می‎زند و رشد اقتصادی چین کند شده است. وی گفت همگی ما باید از رزمایش ایران، چین و روسیه نگران باشیم و این یک سناریوی آخرزمانی است.