روزنامه شهروند
1398/10/10
مردم دیده‌بان حقوق کودک باشند
سیامک زند رضوی جامعه‌شناس اشکال اساسی در حقوق ناظر بر کودکان این است که کودک در مالکیت پدر و پدربزرگ پدری فرض و فهم میشود. در نتیجه ستمی که پدر و پدربزرگ نسبت به کودک روا می‌دارند، ستم به متعلقات خود و دارایی خودشان است و این از منظر بیرونی، قابل رسیدگی جدی نیست.این دوگانگی که در حقوق کودک مسأله‌ساز است، هم در بدترین خشونت که قتل است و هم بقیه خشونت‌ها صدق می‌کند. مادامی که ما این وضع را داریم کودک‌آزاری درون خانواده به لحاظ حقوق موضوعه امروز، یک امر پذیرفته است. این رویه کاملا برخلاف پیمان‌نامه حقوق کودک است. هر چند ایران در‌سال 1373 پیمان‌نامه حقوق کودک را پذیرفت، اما هرگز قوانین مربوط به کودکان را متناسب با پیمان‌نامه اصلاح نکرد. این سبب میشود دیده‌بان پیمان‌نامه هر‌سال موارد نقض بی‌شماری را در ایران ثبت کند که البته در حد اخطار است. همچنین ما پنج‌‌سال است برای کنوانسیون حقوق کودک در قوه قضائیه مرجع ملی تعریف کرده‌ایم.
با این حال، این مرجع هم به بازخوانی قوانین نمی‌پردازد. ما علاوه بر اینکه نیاز به بازخوانی قوانین موضوعه و متناسب‌سازی با پیمان‌نامه داریم، باید پیمان‌نامه را در جامعه آموزش دهیم. چراکه بخشی از خشونت علیه کودکان ناشی از این است که شهروندان با حقوق کودک آشنا نیستند و نمی‌توانند دیده‌بان حقوق کودکان باشند. همه مردم باید از مواد پیمان‌نامه حقوق کودکان اطلاع داشته باشند و سازمان‌های مردم‌نهاد و نهادهای دولتی مسئول، کمک کنند دیده‌بان‌هایی برای پیمان‌نامه حقوق کودک تعریف شود.
همه آنها که با خانواده‌ها سر و کار دارند می‌توانند دیده‌بان‌های حقوق کودک باشند. خشونت علیه کودکان به سرعت در رفتارهای کودکان و آثار جسمی نمود پیدا می‌کند. دیده‌بان‌ها می‌توانند بلافاصله کودکان آزار دیده را تشخیص دهند. همچنین به سازوکاری برای پیگیری این نوع از خشونت نیاز داریم. اگر کودکی کشته شود یک سازوکاری از کلانتری تا دادگستری برای پیگیری آن در نظر گرفته شده است، اما در خشونت‌هایی غیر از قتل چنین سازوکاری نداریم. اورژانس اجتماعی هم به دلیل ضعف قانونی کار سختی پیش رو دارد. به جز موارد قتل و جراحت‌های بسیار شدید، اثبات خشونت علیه کودکان به سختی صورت می‌گیرد و از همین رو ممکن است مددکاران نتوانند به مسأله توجه کنند، چراکه اگر قاضی شواهدشان را نپذیرد آنها متخلف شناخته می‌شوند.
امید موفقیت مددکاران در چنین پرونده‌هایی کم است و یکی از دلایل هم همان حرف نخست است: کودک در مالکیت پدر و پدربزرگ پدری فرض و فهم میشود. در مجموع ما هم نیازمند اصلاح قوانین به نفع کودکان هستیم و هم اینکه جامعه را باید درباره حقوق کودکان آموزش دهیم.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
