نسل جدید حمایت و راهبری دولتی

ستار هاشمی
معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات
 زندگی انسان در عصر شبکه بیش از هر زمان دیگر به ارتباطات گره خورده است و هر روز بر کیفیت و کمیت این نیاز افزوده می‌شود. قطار فناوری اطلاعات و ارتباطات بدون لحظه‌ای توقف به پیش می‌رود و زیست‌بوم و اقتصاد دیجیتال را پیرامون خود شکل می‌دهد. تأمین زیرساخت ارتباطی و دسترس‌پذیرتر کردن ارتباطات همراه و اتصال اقتصادهای خرد محلی به شبکه گسترده و بی‌مرز اقتصاد دیجیتال از راهبردهای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در سال‌های اخیر بوده که عملکرد شش ساله دولت در این زمینه مؤید توفیقات این حوزه است. افزایش ضریب نفوذ پهنای باند کشور از ۱۰ درصد در سال ۹۲ به ۹۰ درصد در ابتدای سال جاری نویدبخش موفقیت پروژه دسترس‌پذیر کردن ارتباطات در کشور است و می‌طلبد زیست‌بوم‌های حول این محور را مدیریت و حمایت کنیم. قدم گذاشتن در مسیر تولید گوشی موبایل در داخل کشور با توجه به حجم گسترده بازار تغییر و تعویض گوشی در کشور که رقمی حدود ۱۰ میلیون گوشی موبایل در سال است و همچنین روند رو به رشد نرخ تبدیل کاربران نسل دو به نسل چهار ارتباطات همراه از یکسو و بازارهای منطقه‌ای نظیر کشورهای همسایه از سوی دیگر، امری منطقی و در تطابق با مزیت‌های علمی و فناورانه و منابع انسانی کشور است. در معاونت فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، به عنوان متولی طرح زیست‌بوم تلفن همراه، از ابتدای طراحی نقشه راه تبدیل کشور به قطب تولید تلفن هوشمند در منطقه به مطالعه تجربه‌های موفق و ناموفق گذشته در انتقال فناوری و تولید صنعتی در کشور پرداختیم و با درنظر گرفتن اصول و شاخص‌های منطبق بر منطق بازار و با رعایت شفافیت و عدالت در تخصیص امکانات و فرصت‌ها و با نگاه ویژه به رعایت حقوق و حق انتخاب مصرف کننده و حفظ حلقه‌های ارتباطی فناورانه با مراکز پیشرو تحقیق و توسعه و طراحی در صنعت موبایل، بر آن بودیم که زیست‌بوم تلفن همراه کشور را با منطق علمی و اقتصادی حمایت کنیم.
اساساً نگاه و معماری مبتنی بر پلتفرم و شبکه‌ای به مسأله زیست‌بوم تلفن همراه، خود متضمن رقابت و شفافیت در بین تولیدکنندگان بالفعل و بالقوه بوده و در کنار مشوق‌های تولید و سیاست‌گذاری حاکمیتی، زنجیره‌های توجیه‌پذیری اقتصادی را شکل خواهند داد. طراحی منحصر به فرد بسته حمایت‌های دولتی از پروژه زیست‌بوم تلفن همراه با نگاه عملیاتی و برپایه چابکی و توان رقابتی تولیدکنندگان شکل گرفته است که می‌تواند الگویی برای طراحی بسته‌های حمایتی دولتی از صنایع باشد. در این مدل وزارت ارتباطات با فعال کردن تمام ظرفیت‌های توسعه بازار و تحریک تقاضا از‌جمله استفاده از شبکه فروش اپراتورهای تلفن همراه و تأمین مالی فروش اقساطی، زمین و ابزار بازی را برای تولیدکنندگان داخلی فراهم نموده و حالا این تولیدکنندگان هستند که باید با شناسایی و مطالعه دقیق بازار، تولید کیفی و خدمات پس از فروش مناسب، برای سهم بازار بیشتر رقابت کنند. شاخص‌های ده‌گانه «عدالت، شفافیت، رقابت‌پذیری، تولید کیفی، حمایت از حقوق مصرف کننده، تولید و کارآفرینی پایدار، ایجاد زیست‌بوم ارزش آفرین، انتقال فناوری، نگاه صادراتی و منطق اقتصادی» مبنای معماری بسته حمایتی زیست‌بوم تلفن همراه هستند.


در طراحی این بسته حمایتی مهم‌ترین اقدام صورت گرفته، هم‌راستا و هم‌افزون کردن ظرفیت‌ها و حمایت‌های موجود در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، قوانین مصوب و سازمان‌ها و پروژه‌های تابعه نظیر پارک علم و فناوری ارتباطات و فناوری اطلاعات، پروژه کریدور ملی فاوا، منابع داخلی پست بانک، منطقه ویژه اقتصادی و فرودگاه پیام، پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات و قانون حمایت از تولید داخل و .... بود. از همین روست که معتقدم امروز اگر در مقام دولت و مجری به دنبال حمایت عملیاتی از بخش خصوصی و صنعت هستیم، می‌بایست به‌جای تعریف پروژه جدید از صفر، به تجمیع و هم‌افزونی ظرفیت‌های موجود و در راستای اهداف و مأموریت‌ها مبادرت نمود و در مقام راهبر و متولی از هماهنگی و آهنگ پیشرفت امر اطمینان حاصل کرد.