روزنامه مردم سالاری
1398/10/21
بازی موشک خیالی با هواپیمای اوکراینی
هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ شرکت هواپیمایی اوکراینی با ۱۷۹ سرنشین که صبح چهارشنبه تهران را به مقصد کی‌یف پایتخت اوکراین ترک می‌کرد حوالی شهر جدید پرند در استان تهران به دلیل حادثه آتش‌سوزی سقوط کرد. در این حادثه ۱۴۷ مسافر ایرانی و ۳۲ مسافر خارجی جان باختند. این اتفاق به سوژه داغ شایعه پردازی و خبرسازی در برخی رسانه‌ها تبدیل شده است.برخی کشورهای غربی نیز مدعی شدند که یک موشک به صورت اشتباهی به سمت این هواپیما شلیک شده است.
«دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا نیز که در رویارویی نظامی با ایران پس از به شهادت رساندن فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، شکست تلخی را در عراق تجربه کرد، ادعای تازه‌ای را مبنی بر حمله موشکی ایران به هواپیمای مسافربری اوکراین مطرح کرده تا از طریق افزایش فشارها تهران را وادار به مذاکره کند. برخلاف نظر آمریکایی‌ها، رئیس کمیته امور خارجه در پارلمان روسیه هرگونه انتشار خبر مبنی بر احتمال اصابت موشک را غیرمنطقی و نادرست و در راستای اهداف سیاسی خواند.
«وادیم پریستایکو» وزیر امور خارجه اوکراین روز جمعه گفت: «ولودیمیر زلنسکی» رئیس جمهوری این کشور امروز تماسی تلفنی با مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا درباره سقوط هواپیما در ایران داشته است.
به گفته پریستایکو، رئیس جمهوری اوکراین پیش از این تماس تلفنی با نمایندگان دولت آمریکا دیدار داشته و «اطلاعات مهمی» درباره سقوط این هواپیما از آن‌ها دریافت کرده است که از سوی کارشناسان اوکراینی بررسی خواهد شد. رئیس جمهوری اوکراین پنجشنبه شب در پیامی ویدئویی از مردم کشورش خواست در مورد علت سقوط هواپیمای این کشور در ایران گمانه زنی‌نکنند و از تئوری‌های توطئه، نتیجه‌گیری‌های عجولانه و مطالب تایید نشده اجتناب کنند.
از سوی دیگر،سخنگوی وزارت امور خارجه اعلام کرد: طبق هماهنگی انجام شده بین وزارت امور خارجه‌های ایران و کانادا یک هیات 10 نفره کانادایی برای رسیدگی به امور قربانیان این کشور در حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی عازم ایران هستند.
به گزارش ایرنا، موج خبری سقوط هواپیما توسط موشک پدافندی که از شامگاه پنج شنبه آغاز شده، ایرادات بسیار اساسی دارد که در این مطلب به برخی از آن‌ها اشاره شده است.
پرواز برنامه‌ای شماره ۷۵۲ مسیر تهران- کیف از نوع هواپیمای بوئینگ ۸۰۰-۷۳۷ متعلق به شرکت هواپیمایی اوکراین اینترنشنال با علامت ثبت UR-PSR در ساعت ۵:۴۵ دقیقه صبح روز ۱۸ دی از محل پارک خود در فرودگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) شروع به حرکت کرده و در ساعت ۰۶:۱۳ از باند پرواز برخاست. این پرواز، تحت کنترل برج مراقبت پرواز فرودگاه امام به اوج‌گیری ادامه داده و سپس تحویل واحد تقرب پرواز مهرآباد و مجاز به اوج‌گیری تا ارتفاع ۲۶ هزار پا شد. پس از قطع ارتباطات با بخش کنترل ترافیک در ساعت ۶:۱۸ در حوالی صبا شهر از توابع استان تهران (به طور دقیق در پارک روستایی به نام محمودآباد خلج آباد) سقوط کرد. برخی از همان دقایق اولیه شایعه‌ای را در فضای مجازی منتشر کردند که مدعی بود این سقوط با عملکرد پدافندی ایران در ساعات حمله به پایگاه‌های آمریکایی در عراق مرتبط بوده است. این موج خبری شامگاه پنج شنبه با اظهارنظر دو رسانه آمریکایی و کانادایی، انتشار و تایید یک فیلم توسط نیویورک تایمز و سخنان مقامات کانادایی و آمریکایی (ترودو و ترامپ به طور مثال) به یک موج خبری غالب تبدیل شد. اما واقعیت این است که به چند دلیل اساسا امکان چنین مساله ای (برخورد موشک با هواپیما) وجود ندارد.
۱.خبر رویترز از دید مقام‌های اطلاعاتی غربی
بعد رسانه‌ای ماجرای اصابت موشک به هواپیمای اوکراینی با خبری از سوی هفته‌نامه نیوزویک و نیز شبکه سی بی اس کانادا آغاز شد اما هیچ کس دقت نکرد که حتی رویترز، که در بیش از یک سال اخیر بارها اخبار جهت‌دار علیه ایران منتشر کرده و آغازگر جریان‌سازی‌های رسانه‌ای علیه ایران بوده است، در خبری که ساعت یک و ۲۸ دقیقه بامداد روز ۹ ژانویه منتشر کرده به نقل از منابعی امنیتی در کانادا نوشت که ارزیابی‌های اولیه نهادهای اطلاعاتی و امنیتی غرب بر این است که هواپیمای مسافربری اوکراینی به خاطر شلیک موشک سرنگون نشده است. این گزارش بدون اشاره به هویت و مقام منبع مورد اشاره ادامه می‌دهد که نهادهای اطلاعاتی معتقدند علت سقوط هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ نقص فنی بوده است.
۲. اطلاعات فیلم اولیه
در لحظات اولیه این اتفاق، ایرنا توانست نظر یک خلبان و یک متخصص برج مراقبت را جویا شود. هر دوی آن‌ها از روی ویدئویی که یک فرد عادی در شهریار از این سقوط برداشت کرده بود، احتمال اصابت موشک در این زمینه را رد کردند. به عقیده این افراد نحوه سقوط هواپیما به شکل مایل به نوعی است که احتمال برخورد موشک با آن را رد می‌کند.
۳. تفاوت محل سقوط هواپیما
و محل ادعایی برخورد موشک
اما در خصوص فیلمی که از این ماجرا منتشر و توسط نیویورک تایمز اصالت آن تایید شده است، نکات قابل توجهی وجود دارد. این فیلم در ساعت ۹ و سی دقیقه شب پنج شنبه در یک کانال تلگرامی تازه تاسیس منتشر شده است. اما نکته مهم این است که به اعتقاد یک گروه تحقیقاتی به نام بلینگ کت، این ویدئو از جایی در شهر پرند گرفته شده است و به گفته این گروه نشان می‌دهد که هواپیما در نقطه‌ای در منتهی الیه غربی شهر، دچار اصابت موشک شده است. با این حال سوال جدی اینجاست که اگر در این ناحیه، موشکی به هواپیما برخورد کرده است، چرا هواپیما، نزدیک به ۳۲ کیلومتر آن طرف‌تر و در پارکی در روستای محمود آباد خلج آباد شهریار سقوط کرده است؟ آیا اساسا این امکان وجود دارد که هواپیمایی بر اثر اصابت موشک به آن با چنین انفجاری در آسمان مواجه شود و بعد به راه خود ادامه بدهد؟
۴. قطع ارتباط هواپیما با برج مراقبت
براساس اطلاعات سایت فلایت رادار ۲۴، بسیار دورتر از نقطه سقوط، اطلاعات راداری هواپیما قطع شده است. به عبارت دیگر در حالی که طبق اطلاعات سازمان هواپیمایی کشوری این پرواز نزدیک به ۶ دقیقه و نیم روی آسمان بوده است، سایت فلایت رادارا صرفا از ۳ دقیقه و ۲۴ ثانیه آن خبر دارد. بنابراین چند دقیقه قبل از هر ماجرای دیگری، هواپیما با اختلال سیستمی روبرو شده است.
۵. عدم وجود اثرات برخورد موشک روی لاشه هواپیما
مساله بعدی مربوط به خود اصابت موشک به هواپیما است. در مورد قبلی که ادعا شده بود که یک هواپیمای خطوط هوایی مالزی توسط دولت روسیه هدف قرار گرفته شده، در گزارش هیات پژوهش این حادثه آمده بود که آثار باقی مانده بر قطعات ب دست آمده از لاشه هواپیما در محل سقوط آن در خاک اوکراین با آسیب‌های ناشی از اصابت تعداد زیادی اشیاء با شتاب زیاد از خارج به بدنه هواپیما تطابق دارد. این در حالی است که اساسا اثری از برخورد موشک، در گزارش‌های تصویری برخورد هواپیما به چشم نمي‌خورد و حتی عکسی هم که از لاشه یک موشک منتشر شده، به گفته یکی از عکاسان حاضر در صحنه سقوط هواپیما از نظر آسفالت و جدول اساسا مربوط به این محل نیست. در عین حال اگر واقعا چنین کاری صورت گرفته بود اساسا این امکان وجود نداشت که عکاسان خبری به این شکل آزاد بتوانند در محل حضور پیدا کرده و اقدام به عکس برداری کنند. (ضمن اینکه در این عکس قسمت جلوی موشک که قاعدتا باید به هدف برخورد مي‌کرده کاملا سالم است!)
۶. عدم انفجار هواپیما در آسمان
نکته جالب توجه دیگر در مقایسه این سقوط با ماجرای سقوط هواپیمای مالزی این است که در آن زمان مشخص شد که هواپیما بعد از اصابت یک موشک، به کاهش کاهش فشار شدید فشار داخلی منفجر شده و در نهایت از سمت چپ سرنگون شده است. حال در اینجا سوال اینجاست که چطور مي‌توان مدعی شد که به هواپیما موشک اصابت کرده است اما منفجر نشده است؟ چطور می‌توان مدعی شد که موشکی به هواپیما برخورد کرده اما هواپیما به مسیر خود ادامه داده است؟ چطور می‌توان مدعی شد که هواپیما در آسمان با اینفجاری به این سنگینی روبرو بوده است و قطعات آن صرفا در یک منطقه سقوط کرده است؟
۷. حوادث مشابه شرکت بوئینگ
نکته جالب توجه دیگر در خصوص شرکت بوئینگ است. مدل NG یا Next Generation این شرکت هواپیماسازی تاکنون ۱۰ سانحه هوایی منجر به مرگ مسافران داشته است که هشت مورد آن مربوط به همین مدل هواپیما یعنی ۸۰۰-۷۳۷ بوده است. بعد از افتضاحی که بر سر بوئینگ مکس به وجود آمده بود، نباید تصور کرد که بوئینگ تلاش دارد تا با ساخت یک خبر دروغین، از زیر بار مسئولیت این موضوع فرار کند؟ (کما اینکه در حال حاضر نیز فرار کرده و حتی سهامش که سقوط را تجربه کرده بود، دوباره در مسیر صعودی افتاده است.)
نکته جالب توجه پایانی هم این است که سناریو از حیث سیاسی نیز به درستی چیده شده است. در این سناریو احتمالا سه هدف با هم به دست خواهد آمد: اول اینکه عملیات شهید سلیمانی، تحت تاثیر رسانه‌ای قرار می‌گیرد، دوم اینکه بعد از آشتی نصفه و نیمه اوکراین و روسیه در کریسمس امسال که به تبادل اسرا هم انجامید (و واسطه آن فرانسه و آلمان بودند) این موضوع یعنی سقوط یک هواپیمای اوکراینی با موشک روسی، می‌تواند دوباره آتش تنش در آن منطقه را روشن کند، سوم اینکه ایالات متحده آمریکا خواهد توانست با ادامه این موج رسانه‌ای احتمالا، بدلی در برابر جنایت خود در اسقاط هواپیمای ایرانی بر بالای خلیج فارس در سال ۱۳۶۷ بسازد.
سایر اخبار این روزنامه
رویترز مظنونین ترور سردار سلیمانی را معرفی کرد
معنای انتقام خون شهید سلیمانی چیست؟
نگرانی آیت‌الله سیستانی درباره مداخله خارجی
نتایج نهایی بررسی صلاحیت‌ها تا پایان امروز اعلام میشود
آغاز تلخ ۲۰۲۰ برای ایرانیان چند نفر در ده روز جان باختند؟
ترس مجلس نمایندگان از جنون ترامپ
پیام تسلیت حزب مردم‌سالاری به مناسبت درگذشت آیت‌الله رسولی‌محلاتی
دلیلی ندارد کیمیا علیزاده به کشور دیگری برود
بازی موشک خیالی با هواپیمای اوکراینی
آغاز بازخوانی اطلاعات جعبه سیاه بوئینگ ۷۳۷
