روزنامه مردم سالاری

زوایای پیدا و پنهان پرواز ۷۵۲؛ تحلیل سایبری

مقدمه هر صحبت و تحلیلی پیرامون پرواز ۷۵۲ شرکت هواپیمایی اوکراین، عرض تسلیت و تعزیت به تمامی خانواده‌های قربانیان و شهدای حادثه جانکاه و غمناک سقوط هواپیمای تهران – کی‌یف در تاریخ ۱۸ دی ماه، مطابق با ۸ ژانویه ۲۰۲۰ است. ایران اسلامی یکپارچه در غم از دست دادن شما و مصیبت وارده به خانواده‌های قربانیان این حادثه، شریک و عزادار است. در ادامه پیشنهاد می‌کنم بیش از هر زمان، یادداشت را با دقت مطالعه فرمایید. در این نوشتار متوجه خواهیم شد که در عصر سایبر و بهره‌گیری از ابزارهای نرم و سخت سایبری، چگونه قواعد بازی می‌تواند به هم بریزد؛ شکست بزرگ کم رنگ شده، معادلات در فضای بین‌المللی بصورتی کاملا ظالمانه و تراژیک، تغییر یابد. بله صحبت از آمریکایی است که قاتل شهید بی مانند، سردار قاسم سلیمانی می‌باشد. در همین راستا، به لحظه پاسخ ایران در چارچوب سیاست حق دفاع از خود در هدف قرار دادن دو پایگاه نظامیان آمریکایی در عین الاسد و اربیل عراق بر می‌گردیم. حدود ساعت یک و نیم بامداد چهارشنبه ۱۸ دی ماه، موشک‌های ایرانی به سوی اهداف از پیش تعیین شده در پایگاه‌های نیروهای آمریکایی در عراق، با موفقیت کامل شلیک می‌شود. گام اول و بزرگ، در خصوص گرفتن انتقام سخت از جنایت ترور بزرگ سرداران قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس محقق می‌شود. کمتر از ۵ ساعت از این رویداد تاریخ ساز، در اطراف فرودگاه امام خمینی تهران پس از گذشت دقایقی از ساعت ۶ صبح، یک هواپیمای اوکراینی با ۱۷۶ سرنشین که ۱۴۷ نفر از آنان، ایرانی بودند سقوط می‌کند و کلیه سرنشینان، جان می‌بازند. فضای غرور ملی - مذهبی ناشی از تحقق انتقام سخت با اندوه ناشی از این حادثه غمبار همراه می‌شود. در گزارش‌های اولیه به نظر می‌رسید که اصلی‌ترین علت سقوط به دلیل آتش گرفتن موتور و بخش‌هایی از بدنه هواپیما به دلیل بروز نقص فنی بوده است اما از بعد از ظهر چهارشنبه، اخباری از سوی برخی نشریات غربی منتشر می‌شود که این آتش سوزی نه به دلیل نقص فنی، بلکه به دلیل اصابت موشک‌های پدافند ایران به این هواپیما بوده است. یکی از این نشریات، نشریه هیومن ایونتس است که در سوابقش، ارتباط بسیار عمیق با گروه‌های برانداز جمهوری اسلامی ایران دیده می‌شود. به فاصله کمی از این گزارشات، تصویری از مقرّه موشک پدافند هوایی تور ام-۱ که در استخدام سیستم یکپارچه پدافند موشکی ایران است به سراسر دنیا مخابره می‌شود. ادعا این است که این تصویر، توسط یکی از ساکنین در محل سقوط گرفته شده و بر روی شبکه‌های اجتماعی ایرانی در فضای سایبر بارگذاری شده است. در روز پنجشنبه گزارشی از سوی دو مقام مجهول الهویه پنتاگون بدون ارائه هرگونه سندی به دنیا مخابره می‌شود که طبق گزارشات ماهواره‌ای، هواپیمای اوکراینی مورد اصابت پدافند موشکی قرار گرفته است. تا این زمان، هنوز اخباری دال بر اظهار نظر ستاد مشترک نیروهای مسلح همچنین تشکیل شورای عالی امنیت ملی ایران نیست و این سوالی است از سوی نگارنده خطاب به رئیس جمهور محترم و رئیس شورای عالی امنیت ملی که چرا در روز پنجشنبه در چنین شرایط بغرنجی، تقاضای تشکیل شورا را نکرده‌اند؛ سوالی که امیدواریم بی پاسخ نماند. در شرایطی که فضای بین‌المللی، ساعت به ساعت درخصوص نحوه رسیدگی به این سانحه غلیظ‌تر می‌شد، در اولین ساعات کاری روز شنبه ۲۰ دی ماه، دو اطلاعیه و بیانیه، ایران و جهان را دچار شوک می‌کند؛ اطلاعیه ستاد مشترک نیروهای مسلح و بیانیه رئیس‌جمهور که حاکی از بروز این حادثه هولناک به دلیل خطای پیش آمده در سیستم سامانه پدافندی بوده است. متعاقب آن، سردار حاجی‌زاده در برابر دوربین‌های خبرنگاران حاضر می‌شوند و به شرح ماوقع می‌پردازند. لازم است بخش‌هایی از این گزارش بسیار مهم را بازخوانی کنیم. سردار می‌فرمایند: آنچه که در بررسی‌ها به دست آمده و بر اساس توضیحات دوستان ما در شب حادثه وضعیت را در حالت جنگی قرار داده بودند و شبکه یکپارچه پدافند در آماده باش کامل بود. در این شرایط تعدادی از سامانه‌های پدافندی به رینگ پدافندی تهران اضافه شد. اولین سامانه در محدوده غرب تهران که همین حادثه توسط آن رقم خورده در اطراف بیدگنه مستقر می‌شود و در چندین مرحله آماده باش ۳- ۳ که بالاترین سطح آماده باش است به همه شبکه پدافندی اعلام می‌شود. در چندین مرحله به شبکه پدافند از جمله همین سامانه اعلام می‌شود که موشک‌های کروزی به سمت کشور شلیک شده است و در یکی دو مرحله تأکید می‌شود؛ گزارشات واصله مبنی بر این است که این موشک‌های کروز در مسیر هستند و آماده ‌باشید. این سامانه‌ها در بالاترین سطح آمادگی به سر می‌بردند، به آنها اعلام شده بود که موشک‌های کروز شلیک شده و در مسیر هستند. این سامانه که درگیر شده و شلیک موشک داشته که مصاحبه‌ای نیز با اپراتور آن انجام شده است و در آینده منتشر خواهد شد. فرمانده نیروی هوافضا سپاه اضافه کرد: چندین بار تقاضا کردیم فضای کشور از پروازها متوقف شود که اصطلاحاً می‌گویند فضا باید CLEAR شود اما بنابر برخی ملاحظات صورت نمی‌گیرد و با وجود شرایط جنگی پروازها ادامه پیدا می‌کند. در آن لحظاتی که این اتفاق می‌افتد این سامانه در فاصله ۱۹ کیلومتر مواجه می‌شود با یک هدفی که کروز تشخیص داده می‌شود. این سامانه پدافندی ساعت ۱۲ شب در محل مورد نظر مستقر می‌شود. با توجه به اطلاعاتی که به این اپراتور سامانه پدافند هوایی داده بودند وضعیت جنگی است و اعلام کرده بودند موشک کروز شلیک شده است، این اپراتور هم هواپیما را موشک کروز تشخیص می‌دهد و موظف بوده است که در این شرایط تماس و تأییدیه بگیرد. خبط اپراتور هم در همین نکته است. حاجی‌زاده در همین ارتباط گفت: در آن شرایط گویا سیستم ارتباطی‌اش با اختلال مواجه بوده یا سامانه‌های «جمینگ» موجب شده یا شبکه شلوغ بوده است. به هر‌ ترتیب، نتوانسته است تماس بگیرد. در واکنش به این رخداد عظیم، دکتر ظریف وزیر امور خارجه در بخشی از پست اینستاگرامی نوشت: در این تراژدی تاریخی باید شرمسار ایران و ایرانی بود که جای سوال از این بزرگ مرد صحنه نبرد دیپلماتیک است که جایگاه این جمله، در فضای نبرد دیپلماتیک با غرب و در راس آن آمریکا چیست و کجاست؟ سوالی که امیداواریم بی پاسخ نماند و روشنگری شود.
اما نکات بسیار اساسی
۱- دونالد ترامپ در اولین توئیت خود در واکنش به اعلام سیاست انتقام سخت ایران تاکید کرد که ما هم آماده‌ایم ۵۲ منطقه ایران را به عدد گروگان‌های آمریکایی در لانه جاسوسی آمریکا در سال ۱۳۵۸ که در این ۵۲ هدف، مراکز فرهنگی نیز وجود دارد به انتقام سخت ایران پاسخ نظامی دهیم. در این راستا، علی‌رغم واکنش‌های شدید به نقض آشکار قوانین بین‌المللی در این تهدید، ترامپ بر این موضوع تاکید مجدد و دوباره کرد. آن موقع دلیل چنین اظهار نظر رسمی بی سابقه از یک رئیس جمهور روشن نبود ولی اگر سناریوی مداخله آمریکا در مورد هدف قرار گرفتن خطای هواپیمای اوکراینی توسط پدافند ایران ثابت شود، این اظهار نظر جای مهم و واضح خود را در پازل هولناک آمریکایی نشان خواهد داد!
۲- در بیانات سردار حاجی‌زاده، بارها این عبارت با بیانات مختلف تکرار می‌شود که موشک‌های کروز در مسیر هستند و آماده ‌باشید؛ یعنی در سامانه پدافندی اعلام شده بود که موشک کروز شلیک شده است. همه و از جمله این بزرگ سردار عزیز نیک می‌دانند که موشک کروزی در فضای ایران شلیک نشده بود پس چرا سامانه پدافندی، اطلاعات شلیک موشک‌های کروز را دریافت کرده بود؟! برای پاسخ، در ادامه به سناریویی اشاره می‌شود که گویای احتمال جدی تحرکات سایبری ناجوانمردانه آمریکا در تراژدی سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی است. البته امیدواریم در زمان مقتضی، عزیزان مسئول در کشور، ما را در جریان دقیق تر تحقیقات دامنه دار خود قرار دهند.


۳- در روز پنجشنبه ۱۹ دی و پس از اعلام دو مقام مجهول الهویه پنتاگون مبنی بر مورد اصابت قرار گرفتن هواپیمای اوکراینی توسط موشک پدافندی، فیلمی بسیار مشکوک و عجیب از سوی نیویورک تایمز بر روی شبکه بین‌المللی اینترنت بارگذاری می‌شود که در آن نشان می‌دهد، دوربین تلفن فردی که قبل از پرتاب موشک پدافند، به سمت محل آسمان مسیر شلیک روشن است موشکی به سمت شیئی در آسمان شلیک می‌شود و آن شئ آتش می‌گیرد. نیویورک تایمز مدعی می‌شود که اصالت فیلم کاملا تایید می‌شود و شیئی که در آسمان توسط موشک مورد آسیب قرار می‌گیرد هواپیمای اوکراینی است. چنین خبری حاکی از چیست؟! چه فردی در محل که احتمالا زیر دوربین نیز نبوده است آمادگی کامل برای گرفتن فیلمی با تلفن هوشمند و ارسال سریع آن به خارج از کشور و نشریه نیویورک تایمز را داشته است؟! بی‌تردید این مهم، گویای نکات مهم سر به مهری است که می‌بایست توسط مقامات عالیرتبه کشور با دقت کامل مورد تحقیقات جامع الاطراف قرار گیرد و به زودی اطلاع رسانی شود. 
۴- در حال حاضر، یکی از سناریوهای مطرح و کاملا جدی در خصوص گزارشات عجیب پرتاب موشک‌های کروز در فضای کشور ایران، حمله سایبری نیروی هوایی آمریکا توسط ناوگان هوایی از هواپیما‌های فوق پیشرفته R335w  است که ایجاد اختلال در شبکه راداری می‌کند. در خصوص این هواپیماها این قابلیت تعریف شده است که با حملات سایبری از نوع SUTER در سه سطح، امکان ارسال اطلاعات خاصی را برای برخی از لایه‌های پدافندی فراهم می‌کند. لازم به ذکر است که در ادامه تقابل سایبری امپراطوری رسانه‌های آمریکایی و صهیونیستی با نظام و مردم ایران، سناریوهای کاملا غیر منطقی و به ظاهر کاملا فنی و امنیتی در شبکه‌های اجتماعی به سرعت و با فوروارد کردن‌های غیر مسئولانه ناآگاهان در حال انتشار است تا شاید حقیقت ماجرا، تا آنجا که میسور است گم شود و مردم و کشور در سر درگمی قرار گیرند؛ زهی خیال باطل که ومکروا و مکرالله والله خیر الماکرین.
۵- اینکه چرا پروازها در کشور برای ایجاد فضای CLEAR متوقف نشده شاید به این دلیل بوده است که هیچ آماره‌ای وجود نداشته است که احتمالا آمریکا، چه اهدافی را و در چه ساعات و یا حتی چه روزهایی پس از گام نخست در انتخاب سخت،  می‌خواهد در ایران مورد هدف قرار داد و آیا اصولا به چنین خبطی دست خواهد زد یا خیر. به هر حال امکان قضاوت صریح را نگارنده در حال حاضر با اطلاعات موجود، بیشتر از این ندارد. فقط از خوانندگان محترم دعوت می‌شود که به نقش احتمالی پیام توئیتری ترامپ درخصوص شامل شدن تمامی اهداف در ایران، حتی اهداف فرهنگی در این مهم توجه کافی و وافی شود که چگونه با ترفند شیطنت‌آمیز سایبری، سطح پدافندی کشور را در بالاترین سطح گسترش داده است. گسترشی که پدافند قدرتمند کشور هیچ باکی از آن نداشته است اما اگر ثابت شود که سناریوی حملات سایبری ناوگان هواپیماهای R335w  آمریکا از همان ابتدا در دست اقدام بر علیه ملت مظلوم ایران بوده است، آنگاه پیام بی‌سابقه توئیتری ترامپ بهتر فهمیده می‌شود.
کلام پایانی
عزیزانی که این یادداشت را مطالعه می‌فرمایید، باید همه صبور باشیم و منتظر تکمیل تحقیقات و بررسی‌های مقام‌های عالی رتبه نظامی و اطلاعاتی همچنین سیاست خارجی کشور عزیزمان ایران باشیم. متواضعانه چند نکته را جهت پیشبرد بهتر امور مطرح می‌کنم. اول؛ نبردهای امروز مشتمل بر نبردهای سایبری است. این نبرد فقط از نوع جنگ‌های فوق پیشرفته الکترونیکی و مخابراتی نیست؛ نبردی است که در آن، وفق تحلیل فوق می‌تواند از توئیت ۵۲ ترامپ! در پاسخ به انتقام سخت جمهوری اسلامی ایران شروع می‌شود. دوم؛ در نبرد سایبری، زمان و افکار عمومی، دو عاملی است که می‌تواند صحنه نبرد را بر هم زند؛ به طور مثال، در تحلیل فوق در این یادداشت اشاره شد که بجای شنبه صبح در انتشار اطلاعیه‌ها، اگر جمعه صبح این مهم انجام می‌شد تا چه حد می‌توانست در تحرکات دشمن در حوزه تقابل سایبری، ضربات جدی  وارد یا بخش‌هایی از تحرکات مخرب دشمن را زمین گیر کند بجای اینکه خودمان دچار برخی ضربات شویم. ما در دنیای سایبر زندگی می‌کنیم به طوری که حتی افراد بزرگ برنامه سازی مانند آقای طالب زاده، نتواند بخوبی قواعد مناسبات سایبری را در بیان جایگاه حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی در برنامه عصر، رعایت کند. این را گفتم زیرا ایشان فرد بسیار موثری است و قطعا برای تبیین بیشتر در رعایت مناسبات سایبری و قواعد آن، می‌تواند من‌بعد روشنگری‌های خوب و اساسی داشته باشد تا اول از همه، خود سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران از آن بهره کافی و وافی را ببرد، به توفیق الهی. همه صاحبان تریبون باید بدانند که در فضای سایبر و رسانه‌های تعاملی، نوع صحبت کردن در رسانه‌های جمعی، قواعد خاص خود را می‌طلبد. سوم؛ از قبول مسئولیت برخی اشتباهات مدیریتی و فردی در بروز سانحه بزرگ پرواز ۷۵۲ و اظهارات تاریخی سرداران حاجی‌زاده و سلامی، بی‌اندازه قدردانی می‌شود اما یادمان نرود که آمریکا از ادامه کید و تقابل سایبری در این باب فعلا کوتاه بیا نیست. شاید به موازات انجام و اجرای مسئولیت‌هایی که در قبال شهداء و جان باختگان سانحه سقوط هواپیما داریم، برداشتن گام‌های موثر سیاسی - فنی - حقوقی در پیگیری مسئولیت‌های قابل اثبات آمریکا در سازمان ملل و مجامع بین‌المللی در بروز سانحه پرواز ۷۵۲  از اوجب واجبات باشد. سانحه سقوط هواپیما بزرگ است بخصوص در تعریفی مانند پرواز ۷۵۲. چهارم؛ آیا وقت آن نرسیده است که دیگر، به اشتباه مصطلح از فضای سایبری به فضای مجازی پایان دهیم و نام شورای عالی فضای مجازی را به شورای عالی فضای سایبری تغییر دهیم؟
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) جنگ رسانه‌ای در فضای موشکی (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
زوایای پیدا و پنهان پرواز ۷۵۲؛ تحلیل سایبری خبر یحیی گل‌محمدی سرمربی پرسپولیس شد دفاع سرسختانه «کری» از برجام همه برای استیضاح ترامپ کدام هنرمندان به جشنواره‌های فجر نمی‌روند؟ همه نهادها برای مشارکت حداکثری مردم در انتخابات باید تلاش کنند تنفر ملت ایران نسبت به اقدامات آمریکا بیشتر شده است جزئیات عجیب سیل فاجعه‌بار در استان سیستان‌و‌بلوچستان بی‌اطلاعی رئیس‌جمهور تا عصر روز جمعه